Aan de vooravond van een nieuw academisch jaar doen vakbonden FNV, AOb en CNV tien aanbevelingen om de sociale veiligheid op de TU Delft te verbeteren. In navolging van de Inspectie van het Onderwijs vorig jaar vinden zij dat het systeem ook nu nog ‘structureel faalt’. “De universiteit moet nú ingrijpen.”
(Foto: Sam Rentmeester)
Versterk de rol van de ombudsfunctionaris, train alle leidinggevenden verplicht op sociale veiligheid en democratiseer de organisatie. Deze en zeven andere aanbevelingen doen vakbonden FNV, AOb en CNV aan de TU Delft.
Ze staan in het onderzoeksrapport Sociale veiligheid en leiderschap bij de TU Delft dat de bonden donderdag naar buiten hebben gebracht. Daaraan ligt een enquête onder medewerkers ten grondslag. In mei presenteerden FNV, AOb en CNV de eerste uitkomsten aan het college van bestuur. Nu is het stuk helemaal klaar, inclusief de tien aanbevelingen en een uitsplitsing naar verschillende organisatieonderdelen.
Gedragscodes
De aanbevelingen zijn divers en worden nader toegelicht in het rapport. De andere zeven zijn in het kort:
- Neem sociale veiligheid op in de risico-inventarisatie (RI&E).
- Maak sociale veiligheid een vast onderdeel van functioneren en beoordeling, vooral van leidinggevenden.
- Vergroot de bekendheid van vertrouwenspersonen, meldpunten en ombudsfunctionaris.
- Zorg dat HR ook opkomt voor de belangen van medewerkers, en niet alleen de lijn ondersteunt.
- Bied omstanderstrainingen aan voor alle medewerkers.
- Ontwikkel gedragen gedragscodes op de werkvloer.
- Geef trainingen zelfmoordpreventie aan HR, leidinggevenden en vertrouwenspersonen.
Die laatste aanbeveling komt direct voort uit de enquêteresultaten. Van de medewerkers die te maken hadden gehad met grensoverschrijdend gedrag zei maar liefst 8 procent daardoor te denken aan zelfdoding.
Denk je aan zelfdoding? Neem dan contact op met 113 Zelfmoordpreventie.
Ook de andere uitkomsten van de enquête zijn niet mals. Zo heeft 43 procent van de respondenten het afgelopen jaar één of meer vormen van grensoverschrijdend gedrag meegemaakt. 83 procent van die groep voelde zich daarbij niet gesteund door de organisatie.
Daarnaast blijkt het vertrouwen in het management laag. 55 procent heeft vertrouwen in het leiderschap van de eigen leidinggevende, 33 procent in dat van het bestuur van de eigen faculteit of dienst en 9 procent in dat van het college van bestuur. De respondenten zijn dan ook kritisch op het sociale veiligheidsbeleid:
Reactie college van bestuur
Met een deel van de aanbevelingen is de TU Delft al bezig. Zo zijn er inmiddels trainingen voor leidinggevenden, al zijn deze niet verplicht. Ook werkt de TU aan een nieuwe gedragscode, mét mogelijkheden voor medewerkers om daaraan een bijdrage te leveren.
In een reactie wijst het college van bestuur ook op andere initiatieven, zoals de theatervoorstelling Mindlab, het cvb-inloopspreekuur, het meldpunt en de herziening van de klachtenregeling ongewenst gedrag.
Het cvb neemt de signalen uit het rapport serieus, schrijft het. “Ieder gevoel van onveiligheid weegt zwaar. Dat geldt zeker voor de signalen van deelnemers aan de enquête van de bonden die aangeven met suïcidale gedachten te worstelen. Die zijn uiterst zorgwekkend.”
Faculteiten en universiteitsdienst
De bonden hebben nu ook een uitsplitsing gemaakt naar organisatieonderdelen. Daarbij hanteren ze een minimum van 25 respondenten van de in totaal 530. Dat zijn de universiteitsdienst (UD, 156 respondenten) en de faculteiten EWI (93), TBM (81), CiTG (50), Bouwkunde (34), ME (33) en LR (25).
‘Alleen met stevige maatregelen en een cultuuromslag van hoog tot laag kan het vertrouwen worden hersteld’
Hoewel de aantallen relatief laag zijn, hebben de bonden voor deze zeven onderdelen aparte presentaties gemaakt. Die staan in de bijlages bij het rapport. Ook hebben ze de zeven organisatieonderdelen puntsgewijs vergeleken met het TU-gemiddelde.
Zo staat in de tabel bovenin dit artikel dat 52 procent in meer of mindere mate ontevreden is met het sociale veiligheidsbeleid. In de vergelijking springt de UD daar in positieve zin uit met 44 procent en LR het meest negatief met 73 procent, waarbij de lage aantallen respondenten per onderdeel dus aangetekend moeten worden.
Ingrijpen
De bonden schrijven in een persbericht desondanks dat het roer om moet op de TU. Volgens hen schiet de sociale veiligheid anderhalf jaar na publicatie van het Inspectierapport nog steeds ernstig tekort. “De universiteit moet nú ingrijpen’, aldus Gijs Kooistra, bestuurder FNV Onderwijs en Onderzoek. “Ons rapport laat zien dat het systeem structureel faalt. Alleen met stevige maatregelen en een cultuuromslag van hoog tot laag kan het vertrouwen worden hersteld.’
Wat waren ook alweer de bevindingen van de inspectie?
De Inspectie van het Onderwijs heeft van december 2022 tot november 2023 onderzoek gedaan naar grensoverschrijdend gedrag aan de TU Delft. In het rapport dat daarvan het resultaat is, spreken de onderzoekers onder meer van intimidatie, racisme, seksisme, pesten, uitsluiting, roddelen en sociale onveiligheid als gevolg van gebrek aan leiderschap.
De effecten bij TU-medewerkers die zich bij de inspectie hebben gemeld zijn vaak langdurig en belemmerend. De inspectie spreekt van psychologische en fysieke gezondheidsklachten, uitval en een algemeen gevoel van onveiligheid. Ook stress, burn-out, depressie en PTSS (posttraumatische stressstoornis), huilbuien en gespannen thuissituaties komen voor, net als ziekte, overgeven op het werk, paniekaanvallen en hartkloppingen.
Bij het universiteitsbestuur is er volgens inspecteurs veel informatie aanwezig over wat er speelt op het vlak van sociale veiligheid, maar deze ‘verzuimt’ om ‘de optelsom te maken om tot een volledig beeld te komen’. Ook ‘stuurt het bestuur onvoldoende op passende maatregelen’. Om deze reden is er sprake van wanbeheer, aldus de inspectie.
In ons dossier lees je nieuws en achtergronden over het inspectierapport en alles wat ermee samenhangt.
Heb je een vraag of opmerking over dit artikel?
s.m.bonger@tudelft.nl
Comments are closed.