Kort
Wie op de maan of op Mars wil verblijven, krijgt te maken met kosmische straling. Het aardmagnetisch veld beschermt ons ertegen, maar op de maan of Mars is de veiligste verblijfplaats onder de grond, bijvoorbeeld in bestaande grotten. Voordat je daar kunt verblijven om woonruimte, laboratoria en groentekassen te bouwen, moet je eerst zo’n grot in kaart brengen. Hoe doe je dat: zo’n onregelmatige en moeilijk toegankelijke tunnel in kaart brengen?
Dat is wat een studententeam onder leiding van TU-onderzoeker dr. Henriette Bier (faculteit Bouwkunde) heeft getest. Afgelopen november brachten ze op Sicilië een onderaardse grot in kaart. De expeditie werd betaald door ruimtevaartorganisatie ESA, het TU Delft Moonshot and Robotics Institute, en Erasmus+, het Europese programma voor educatie, jeugd, training en sport.
Het in kaart brengen verliep in twee stappen. Eerst fotografeerden studenten met telefooncamera’s bij kunstlicht het gehele oppervlakte van de grot, inclusief de splitsing. Toen was het de beurt aan een robothond met een lidar sensor in z’n snuit. Atletisch en precies bewoog de robot tussen de rotsblokken door om de hele grot vast te leggen in een 3D-puntenwolk.
Terug in Delft is het team bezig om de foto’s over de ruimtelijke puntenwolk te passen om tot een 3D-kaart te komen van de grot. In de toekomst, is het idee, kan deze technologie van pas komen bij het ontwerp en de realisatie van buitenaardse verblijven in lava-tunnels.
Zien hoe dat werkt? Bekijk de korte video:
- Meer informatie over het Moonshot+ project over architectuur en infrastructuur op de maan staat op de website.
Wie een student in huis neemt, moet die bij verkoop van een woning ook weer uit huis kunnen zetten. Dat wil minister Keijzer wettelijk mogelijk maken. Ook op andere punten kan de overheid hospitaverhuur aantrekkelijker maken, denkt ze.
Woonminister Mona Keijzer wil de comeback van de hospita aanmoedigen met een wetswijziging: bewoners die hun huis verkopen, moeten het huurcontract met een student kunnen ontbinden. Daarbij wil ze een ‘redelijke opzegtermijn’ hanteren.
Het voorstel is bedoeld om obstakels voor hospitaverhuur weg te nemen, zoals de toestemming die vaak ontbreekt van hypotheekverstrekker. Deze vrezen dat studenten na verkoop in de woning blijven, wat de verkoop bemoeilijkt.
Kamernood
Keijzer hoopt met de wetswijziging een bijdrage te leveren aan het verlichten van de kamernood. De overheid wil 60 duizend nieuwe studentenwoningen realiseren, deels door hospitaverhuur. Ook heeft de minister met woningcorporaties afgesproken om experimenten te doen met het toestaan van onderhuur voor studenten. Dit zou uiteindelijk de norm moeten worden.
Voor bijstandsgerechtigden die kamerverhuur overwegen, ziet Keijzer geen mogelijkheid om huurinkomsten buiten beschouwing te laten voor de bijstandsberekening. Ze is van mening dat de bijstand laag genoeg moet zijn om mensen te motiveren naar een baan te zoeken. Wel onderzoekt ze een verhoging van de belastingvrijstelling voor hospitaverhuurders. (HOP, OL)
Dutch only
D66 stapt uit het ‘monsterverbond’ van oppositiepartijen die onderhandelen over de bezuinigingen op onderwijs en onderzoek. De coalitiepartijen zouden onvoldoende concessies doen.
D66, CDA, JA21, ChristenUnie en SGP dreigen in de Eerste Kamer de onderwijsbegroting weg te stemmen als het kabinet zijn twee miljard euro aan bezuinigingen niet met 1,3 miljard euro reduceert. Woensdag deden de coalitiepartijen een tegenbod van 650 miljoen euro, maar dat gaat D66 niet ver genoeg, bleek donderdag. De partij doet niet meer mee aan de onderhandelingen.
Partijleider Rob Jetten is blij dat bijvoorbeeld de langstudeerboete wordt geschrapt, tekende het AD op. “Maar onze inzet was ook goede lerarensalarissen, extra geld voor het mbo en meer geld voor jonge wetenschappers en baanbrekend onderzoek. Daar zie ik onvoldoende ruimte.”
Stemmen
De resterende vier partijen hebben volgens de NOS voorstellen gedaan om de bezuinigingen met 800 miljoen euro terug te dringen. Donderdag om 13.00 uur moet de Tweede Kamer stemmen over de begroting. Of dat doorgaat is nog niet zeker.
De linkse oppositie eiste eerder dat alle bezuinigingen van tafel gaan. Ook vakbonden, studentenbonden, actiegroepen en het hoger onderwijs roepen de politiek daartoe op. “Als dat niet gebeurt, gaan we door met acties”, staat in een gezamenlijke verklaring. (HOP, HC)
Het Innovation and Impact Centre (I&IC) van de TU Delft heeft per 1 januari een nieuwe directeur: Kenneth Heijns. Hij was tot juni 2024 algemeen directeur bij het Amsterdam Institute for Advanced Metropolitan Solutions (AMS). Hij bleef nog even bij AMS, totdat hij in september overstapte naar I&IC. Daar ondersteunt hij als medewerker onder meer het transdisciplinaire onderzoeks- en innovatiecentrum Fraim.
Heijns studeerde werktuigbouwkunde aan de TU Delft. Hij werkte vervolgens in het bedrijfsleven, maar keerde in 2007 terug naar zijn alma mater. Voordat hij in 2017 werd gedetacheerd naar het AMS was hij onder meer faculteitssecretaris van Bouwkunde.
Onrustige periode
Het college van bestuur, dat Heijns heeft benoemd, denkt dat hij ‘bij uitstek geschikt is om onze ambities voor het verder uitbouwen van onze impact te realiseren’, staat in een cvb-bericht. I&IC heeft de opdracht om grote samenwerkingscontracten met externe partijen binnen te halen. “We vertrouwen erop dat hij met zijn langjarige band met TU Delft ook de juiste persoon is om de meer dan 150 innovatieprofessionals van het I&IC een veilige en stimulerende werkomgeving te bieden, waarbinnen ze kunnen bloeien en excelleren”, zegt cvb-lid Marien van der Meer in het bericht.
Heijns volgt Alice Stäbler op, die sinds 28 maart 2024 interim-directeur was van I&IC. Haar aanstelling kwam na een onrustige periode voor I&IC. Stäblers voorganger vertrok al binnen een jaar, nadat er vijftien meldingen over hem waren gedaan bij de vertrouwenspersoon. Delta schreef er eerder dit jaar een onderzoeksartikel over, waarna de juridische afdeling van de TU Delft de hoofdredacteur sommeerde dat te verwijderen. Het duurde vervolgens maanden voordat Delta het stuk herpubliceerde.
Lees ons bekroonde onderzoeksverhaal over I&IC: Hoe zwijgplicht leidde tot angst onder medewerkers I&IC en vertrouwensbreuk met rector.
Update 2-12-2024
In dit artikel stond dat Kenneth Heijns nog algemeen directeur is bij AMS. Dat klopt niet. Zwanet van Lubek volgde hem in juni op.
Dr. Miriam Blaauboer (TNW) is gekozen tot Docent van het jaar 2024 van de TU Delft. Ze is hiermee automatisch ook kandidaat voor de landelijke verkiezing van de docent van het jaar in april 2025.
De traditie wil dat studieverenigingen van elke faculteit jaarlijks een kandidaat voordragen voor de Docent van het Jaar (TU Delft Educator of the Year). De genomineerden waren dit keer: Stéphanie Cazaux (LR), Miriam Blaauboer (TNW), Ana Rocha (BK), Martin Leijten (CiTG), Anurag Bishnoi (EWI), Jordan Boyle (IO), Cornel Thill (ME) en BibBin Pearce (TBM).
De jury, onder leiding van Teaching Academy-directeur Annoesjka Cabo, let op inspiratie van studenten, innovatieve onderwijsmethoden, links naar de actualiteit, een heldere structuur van de inhoud met verbindingen naar andere vakken, én een inclusieve leeromgeving.
Op basis daarvan wees de jury na rijp beraad Miriam Blaauboer aan als winnaar. Blaauboer kreeg een check van 5.000 euro overhandigd voor haar eigen educatieve ontwikkeling en daarnaast ontving ze duizend euro voor privégebruik.
Inlevingsvermogen
Blaauboer is al vijftien jaar actief in het onderwijs van de bachelor- en masteropleiding technische natuurkunde met als bijzondere vakken de honours class elektromagnetisme in de bachelor en fundamentals of quantum information in de nieuwe masteropleiding quantum information science & technology (QIST).
Haar nominatie beschrijft haar lesstijl als volgt: ‘Als docent blinkt Miriam uit door haar superduidelijke uitleg, haar sprankelende enthousiasme, haar inlevingsvermogen richting studenten, en haar ontwapenende vriendelijkheid. Miriam geeft haar colleges met zoveel enthousiasme dat het de studenten inspireert om zich te verdiepen in de onderwerpen.’
Haar uitverkiezing maakt Blaauboer automatisch tot de TU Delft-kandidaat voor de landelijke verkiezing voor de ISO (Interstedelijk Studenten Overleg) Docent van het Jaar-verkiezing op 7 april 2025. In 2019 won LR-docent Calvin Rans de landelijke verkiezing na zijn verkiezing als Docent van het Jaar 2018.
- Meer over de TU Delft Educator of the Year-verkiezing
- Meer over de ISO Docent van het Jaar-verkiezing
De Society of Chemical Industry heeft vorige week op hun congres in Londen prof.dr.ir. Luuk van der Wielen benoemd tot hoofdredacteur verduurzaming (Editor in Chief SCI Sustainability). Van der Wielen komt daarmee op een invloedrijke positie binnen de kenniskoepel van 900 chemische bedrijven wereldwijd in partnerschap met de wetenschappelijke uitgeverij Wiley Publishers.
Van der Wielen (faculteit Technische Natuurwetenschappen) heeft daarvoor toestemming gevraagd en gekregen bij zijn beide werkgevers, de TU Delft en de Universiteit van Limmerick (Ierland). Hij wil projecten opzetten tussen universiteiten en de industrie met als doel de verduurzaming te versnellen. Dat kan volgens hem de vorm aannemen van grootschalige evenementen, proeffabrieken of ‘living labs’.
Projecten
Voor de TU Delft ziet Van der Wielen kansen binnen de nieuw op te zetten Campus Rotterdam of grootschalige klimaatprogramma’s in samenwerking met de Rotterdamse haven en de industrie.
Als voorbeeld haalt Van der Wielen een programma aan voor de industriële, sociale en ecologische ontwikkeling van de Ierse Atlantische kust. De Shannon Estuary Economic Taskforce stelt grootscheepse offshore windparken voor als basis voor industriële ontwikkeling.
Zo’n programma moet niet alleen wetenschappelijk gestoeld zijn, maar heeft ook een goede presentatie nodig, schrijft Van der Wielen in een toelichting. “Dat is een klus voor het SCI Sustainability, waarbij het een uitdaging wordt een werkbaar model te maken waarin wetenschappelijke onderbouwing niet ondergeschikt raakt aan overtuiging.”
Alumni Jeroen Wink en Tobias Knop (Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek) bouwden met hun bedrijf Dawn Aerospace het prototype ruimtevliegtuig Mk-II Aurora. Op 12 november doorbrak het toestel boven Nieuw-Zeeland de geluidsbarrière. De geslaagde testvlucht is een belangrijke stap op weg naar een ruimtevliegtuig dat satellieten aan de rand van de ruimte kan brengen, waarna ze op eigen kracht hun baan bereiken. Het vliegtuig keert dan weer terug naar de aarde.
Wink en Knop hadden in 2015 een leidende rol bij het Delftse raketbouwteam Dare met de Stratos II – raket die vanuit Spanje werd gelanceerd. Twintig minuten later lag de raket verderop in de oceaan. Dat zette hen aan het denken. “We dachten: je moet zo’n raket kunnen hergebruiken. Iemand die meer thuis was in vliegtuigen dacht met ons mee en zei hoe het misschien anders zou kunnen”, vertellen de ingenieurs aan de NOS.
Op de vlucht van 12 november bereikte het 5-meter lange prototype een maximale hoogte van 25 kilometer. Het is de bedoeling dat volgend jaar de 100 kilometer bereikt wordt, de formele grens van de ruimte. Uiteindelijk zal een groter toestel van 15 meter lang en 5 meter breed satellieten naar de ruimte kunnen brengen.
Dawn Aerospace heeft vestigingen in Delft en Christchurch (Nieuw-Zeeland) en maakt voortstuwingssystemen voor satellieten. Daarmee financieren Wink en Knop het ontwikkelingsprogramma voor hun ruimtevliegtuig.
Vlucht 53 met maximale snelheid van 0,9 Mach en 15 kilometer hoogte. (Video: Dawn Aerospace)
Twee parlementariërs van Nieuw Sociaal Contract stappen op: Rosanne Hertzberger en Femke Zeedijk. Dit maakte vervangend fractievoorzitter Nicolien van Vroonhoven na afloop van de wekelijkse fractievergadering bekend. De twee vertrekkende Kamerleden geven hun zetel terug aan de partij.
Het vertrek van de twee Kamerleden volgt op de kabinetscrisis van afgelopen vrijdag, toen NSC-staatssecretaris Nora Achahbar aftrad vanwege de “polariserende omgangsvormen” in het kabinet, of zoals het in de media kwam: racistische uitspraken in de ministerraad.
Remmen los
TU Delft alumnus Rosanne Hertzberger had voor de partij het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek onder haar hoede. Ze verdedigde maatregelen als de langstudeerboete, de bezuinigingen op de wetenschap en de inperking van het aantal internationale studenten.
Maar ze wil “als Kamerlid en als persoon” niet langer haar steun uitspreken aan deze regering, verklaart ze. Bij verschillende partijen zijn volgens haar de remmen los. “Er worden volstrekt ongepaste uitspraken gedaan, zowel voor als achter de schermen van deze regering.”
Hertzberger was op 1 november nog op de TU-campus om zich te laten bijpraten over sociale veiligheid, persvrijheid en de gevolgen van de Wet internationalisering in balans. Ze sprak toen onder meer met een afvaardiging van actiegroep Students and Staff for Safety, Delta-hoofdredacteur Saskia Bonger en de voorzitter van de ondernemingsraad (or), Ronald Kuil.
Proefballonnetjes
Wiskundige Femke Zeedijk, die bij chipmachinefabrikant ASML heeft gewerkt, had onder meer het Nationaal Groeifonds in haar portefeuille. “Ook ik stoorde me afgelopen maanden aan het gebrek aan fatsoenlijke omgangsvormen, polariserende media-uitlatingen en onuitgewerkte proefballonnetjes”, verklaart ze.
Over het aftreden van de staatssecretaris zegt Zeedijk: “Voor mij heeft discriminatie hiermee een gezicht gekregen, het gezicht van onze eigen Nora. Ik trek hier mijn grens. Ik wil hier niet meer aan bijdragen. Dit is niet wie ik ben.” (HOP, BB)
Microbioloog Elisabeth Bik krijgt 200 duizend euro als beloning voor haar strijd tegen wetenschappelijke wanpraktijken. Ze heeft het bewustzijn over wetenschapsfraude verhoogd, zegt de Duitse Einstein Foundation.
Elisabeth Bik promoveerde in Utrecht en werkte jarenlang bij het RIVM. Daarna verhuisde ze naar de Stanford Universiteit in Amerika. Sinds 2019 richt ze zich volledig op het opsporen van fraude in wetenschappelijke publicaties.
Bik heeft een goed oog voor geknoei met beeldmateriaal. Ze ontdekte talloze beeldbewerkingen waarmee onderzoekers hun resultaten probeerden op te poetsen. Volgens de Einstein Foundation heeft ze fouten opgemerkt in 7.600 publicaties. Hiervan zijn er 1.100 teruggetrokken.
Trump
Tijdens de coronapandemie verwierf ze bekendheid dankzij haar kritiek op een Franse studie naar hydroxychloroquine als geneesmiddel tegen covid-19. Toenmalig (en toekomstig) president Donald Trump omarmde de studie, maar Bik had bedenkingen bij de kwaliteit ervan. De Franse onderzoeker in kwestie klaagde haar aan, maar Bik kreeg veel steun van andere wetenschappers.
Volgens de Einstein Foundation heeft Bik ‘wereldwijd enorme impact gehad’ door fraude en manipulatie in de wetenschap bloot te leggen. Bik wil de 200 duizend euro gebruiken om haar fraudejacht voort te zetten. (HOP, OL)
De rechter schrapt de studieschuld van een vrouw die het slachtoffer was van identiteitsfraude. De minister van Onderwijs is ‘te lang in de strenge groef blijven hangen’, staat in het vonnis.
In 2022 werden enkele verdachten veroordeeld voor identiteitsfraude. Met de DigiD’s van 48 personen vroegen ze studiefinanciering aan. Dat deden ze met terugwerkende kracht, zodat de bedragen flink opliepen.
Een vrouw met een mbo-2-diploma is een van de slachtoffers. Op haar naam is 12.500 euro aan studiefinanciering buitgemaakt, omdat ze zogenaamd aan de Universiteit van Curaçao studeerde.
Aangifte
Bijna twee jaar lang wist ze van niets. Berichten over haar schuld kwamen binnen via MijnDUO, maar waarom zou ze daar kijken? Pas toen DUO een brief naar haar huisadres stuurde, kwam ze erachter. Ze deed bij de politie aangifte van DigiD-fraude.
Ondanks de veroordeling van de daders in 2022 moest deze vrouw haar schuld gewoon aflossen. De inloggegevens van haar DigiD zijn immers gebruikt, redeneerde DUO. Daar is ze kennelijk slordig mee omgegaan en dat komt voor haar eigen risico. Sommige slachtoffers hadden de inloggegevens zelf aan de daders verstrekt, dus misschien deze vrouw ook.
Strenge groef
De rechtbank tikt de overheid op de vingers. Het is niet gek dat de minister aanvankelijk bij deze vrouw aanklopte om terugbetaling. “Maar toen eenmaal bleek dat sprake was van een zwendel waarbij de persoonsgegevens van in totaal 48 personen zijn misbruikt, had van hem een andere aanpak mogen worden verwacht”, staat in het vonnis. Vooral omdat de slachtoffers personen met een sociaal-maatschappelijk zwakke positie waren.
De conclusie: door terugbetaling van de schuld te blijven verlangen en zelfs een verzoek om kwijtschelding te weigeren, “is de minister te lang in de strenge groef blijven hangen”. De vrouw krijgt haar studieschuld kwijtgescholden en het ministerie moet de proceskosten vergoeden. In het vonnis staat niet voor hoeveel andere slachtoffers dit ook zou moeten gebeuren.
HOP, Bas Belleman
