Kort
Alumni Jeroen Wink en Tobias Knop (Luchtvaart- en ruimtevaarttechniek) bouwden met hun bedrijf Dawn Aerospace het prototype ruimtevliegtuig Mk-II Aurora. Op 12 november doorbrak het toestel boven Nieuw-Zeeland de geluidsbarrière. De geslaagde testvlucht is een belangrijke stap op weg naar een ruimtevliegtuig dat satellieten aan de rand van de ruimte kan brengen, waarna ze op eigen kracht hun baan bereiken. Het vliegtuig keert dan weer terug naar de aarde.
Wink en Knop hadden in 2015 een leidende rol bij het Delftse raketbouwteam DARE met de Stratos II – raket die vanuit Spanje werd gelanceerd. Twintig minuten later lag de raket verderop in de oceaan. Dat zette hen aan het denken. “We dachten: je moet zo’n raket kunnen hergebruiken. Iemand die meer thuis was in vliegtuigen dacht met ons mee en zei hoe het misschien anders zou kunnen”, vertellen de ingenieurs aan de NOS.
Op de vlucht van 12 november bereikte het 5-meter lange prototype een maximale hoogte van 25 kilometer. Het is de bedoeling dat volgend jaar de 100 kilometer bereikt wordt, de formele grens van de ruimte. Uiteindelijk zal een groter toestel van 15 meter lang en 5 meter breed satellieten naar de ruimte kunnen brengen.
Dawn Aerospace heeft vestigingen in Delft en Christchurch (Nieuw-Zeeland) en maakt voortstuwingssystemen voor satellieten. Daarmee financieren Wink en Knop het ontwikkelingsprogramma voor hun ruimtevliegtuig.
Vlucht 53 met maximale snelheid van 0,9 Mach en 15 kilomtere hoogte. (Video: Dawn Aerospace)
Twee parlementariërs van Nieuw Sociaal Contract stappen op: Rosanne Hertzberger en Femke Zeedijk. Dit maakte vervangend fractievoorzitter Nicolien van Vroonhoven na afloop van de wekelijkse fractievergadering bekend. De twee vertrekkende Kamerleden geven hun zetel terug aan de partij.
Het vertrek van de twee Kamerleden volgt op de kabinetscrisis van afgelopen vrijdag, toen NSC-staatssecretaris Nora Achahbar aftrad vanwege de “polariserende omgangsvormen” in het kabinet, of zoals het in de media kwam: racistische uitspraken in de ministerraad.
Remmen los
TU Delft alumnus Rosanne Hertzberger had voor de partij het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek onder haar hoede. Ze verdedigde maatregelen als de langstudeerboete, de bezuinigingen op de wetenschap en de inperking van het aantal internationale studenten.
Maar ze wil “als Kamerlid en als persoon” niet langer haar steun uitspreken aan deze regering, verklaart ze. Bij verschillende partijen zijn volgens haar de remmen los. “Er worden volstrekt ongepaste uitspraken gedaan, zowel voor als achter de schermen van deze regering.”
Hertzberger was op 1 november nog op de TU-campus om zich te laten bijpraten over sociale veiligheid, persvrijheid en de gevolgen van de Wet internationalisering in balans. Ze sprak toen onder meer met een afvaardiging van actiegroep Students and Staff for Safety, Delta-hoofdredacteur Saskia Bonger en de voorzitter van de ondernemingsraad (or), Ronald Kuil.
Proefballonnetjes
Wiskundige Femke Zeedijk, die bij chipmachinefabrikant ASML heeft gewerkt, had onder meer het Nationaal Groeifonds in haar portefeuille. “Ook ik stoorde me afgelopen maanden aan het gebrek aan fatsoenlijke omgangsvormen, polariserende media-uitlatingen en onuitgewerkte proefballonnetjes”, verklaart ze.
Over het aftreden van de staatssecretaris zegt Zeedijk: “Voor mij heeft discriminatie hiermee een gezicht gekregen, het gezicht van onze eigen Nora. Ik trek hier mijn grens. Ik wil hier niet meer aan bijdragen. Dit is niet wie ik ben.” (HOP, BB)
Microbioloog Elisabeth Bik krijgt 200 duizend euro als beloning voor haar strijd tegen wetenschappelijke wanpraktijken. Ze heeft het bewustzijn over wetenschapsfraude verhoogd, zegt de Duitse Einstein Foundation.
Elisabeth Bik promoveerde in Utrecht en werkte jarenlang bij het RIVM. Daarna verhuisde ze naar de Stanford Universiteit in Amerika. Sinds 2019 richt ze zich volledig op het opsporen van fraude in wetenschappelijke publicaties.
Bik heeft een goed oog voor geknoei met beeldmateriaal. Ze ontdekte talloze beeldbewerkingen waarmee onderzoekers hun resultaten probeerden op te poetsen. Volgens de Einstein Foundation heeft ze fouten opgemerkt in 7.600 publicaties. Hiervan zijn er 1.100 teruggetrokken.
Trump
Tijdens de coronapandemie verwierf ze bekendheid dankzij haar kritiek op een Franse studie naar hydroxychloroquine als geneesmiddel tegen covid-19. Toenmalig (en toekomstig) president Donald Trump omarmde de studie, maar Bik had bedenkingen bij de kwaliteit ervan. De Franse onderzoeker in kwestie klaagde haar aan, maar Bik kreeg veel steun van andere wetenschappers.
Volgens de Einstein Foundation heeft Bik ‘wereldwijd enorme impact gehad’ door fraude en manipulatie in de wetenschap bloot te leggen. Bik wil de 200 duizend euro gebruiken om haar fraudejacht voort te zetten. (HOP, OL)
De rechter schrapt de studieschuld van een vrouw die het slachtoffer was van identiteitsfraude. De minister van Onderwijs is ‘te lang in de strenge groef blijven hangen’, staat in het vonnis.
In 2022 werden enkele verdachten veroordeeld voor identiteitsfraude. Met de DigiD’s van 48 personen vroegen ze studiefinanciering aan. Dat deden ze met terugwerkende kracht, zodat de bedragen flink opliepen.
Een vrouw met een mbo-2-diploma is een van de slachtoffers. Op haar naam is 12.500 euro aan studiefinanciering buitgemaakt, omdat ze zogenaamd aan de Universiteit van Curaçao studeerde.
Aangifte
Bijna twee jaar lang wist ze van niets. Berichten over haar schuld kwamen binnen via MijnDUO, maar waarom zou ze daar kijken? Pas toen DUO een brief naar haar huisadres stuurde, kwam ze erachter. Ze deed bij de politie aangifte van DigiD-fraude.
Ondanks de veroordeling van de daders in 2022 moest deze vrouw haar schuld gewoon aflossen. De inloggegevens van haar DigiD zijn immers gebruikt, redeneerde DUO. Daar is ze kennelijk slordig mee omgegaan en dat komt voor haar eigen risico. Sommige slachtoffers hadden de inloggegevens zelf aan de daders verstrekt, dus misschien deze vrouw ook.
Strenge groef
De rechtbank tikt de overheid op de vingers. Het is niet gek dat de minister aanvankelijk bij deze vrouw aanklopte om terugbetaling. “Maar toen eenmaal bleek dat sprake was van een zwendel waarbij de persoonsgegevens van in totaal 48 personen zijn misbruikt, had van hem een andere aanpak mogen worden verwacht”, staat in het vonnis. Vooral omdat de slachtoffers personen met een sociaal-maatschappelijk zwakke positie waren.
De conclusie: door terugbetaling van de schuld te blijven verlangen en zelfs een verzoek om kwijtschelding te weigeren, “is de minister te lang in de strenge groef blijven hangen”. De vrouw krijgt haar studieschuld kwijtgescholden en het ministerie moet de proceskosten vergoeden. In het vonnis staat niet voor hoeveel andere slachtoffers dit ook zou moeten gebeuren.
HOP, Bas Belleman
Tim van der Hagen, rector magnificus en collegevoorzitter van de TU Delft, spreekt op LinkedIn zijn afkeuring uit van de bezuinigingen op het hoger onderwijs.
Hij zou naar de landelijke demonstratie in Utrecht gaan. Nu die is afgelast, zal hij donderdagmiddag 14 november samen met andere vertegenwoordigers van de universiteiten in Den Haag gaan praten met een aantal Kamerleden, schrijft hij.
Kaalslag
Ze willen toch hun geluid laten horen, aldus Van der Hagen. “Je kunt als kabinet niet je hele beleid en economie ophangen aan innovaties zonder daarin te (blijven) investeren. Dat leidt tot een kaalslag bij universiteiten. Kennis gaat verloren; de kurk waar onze economie op drijft. En afbreken is altijd makkelijker dan weer opbouwen. Daarom een rode kaart voor dit kabinet.”
Hij zal die kaart in Den Haag ‘persoonlijk uitdelen’, aldus de rector. Bij zijn post staat een foto van Van der Hagen in een donkerblauwe TU Delft-hoodie. Met zijn rechterhand steekt hij een rode kaart de lucht in.
- De VSSD organiseert op 14 november een protestactie op de campus. De Delftse studentenvakbond vraagt studenten en medewerkers om om 13 uur voor de aula te verzamelen.
- Lees ook: Boosheid en actiebereidheid bij VSSD: ‘Morgen een walk-out in Delft’ en LSVb roept studenten op om niet naar college te gaan.
Wat klopt er eigenlijk nog van de astrologische betekenis die begin 1900 aan de planeten werd toegekend? TU-onderzoeker Bart Root (Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek) praat zaterdag 16 november over de mythologische betekenis van planeten in muziek. Dit doet hij voorafgaand aan de uitvoering van ‘The Planets’ van Gustva Holt door het Delfts Symphonie Orkest in de Nieuwe Kerk in Delft, ter ere van hun 21ste lustrum.
Zijn korte inleiding zal worden begeleid met muzikale fragmenten en beelden van de planeten en is voor een breed publiek toegankelijk.
De orkestsuite ‘The Planets’ is een spectaculair werk, dat niet vaak wordt uitgevoerd en zeker niet door amateurmusici. De partituur vraagt om een aantal bijzondere instrumenten zoals een bashobo, Engelse hoorn, contrafagot, altfluit en een kerkorgel. Ook is voor de gelegenheid een vrouwenkoor samengesteld. Om die reden nemen ook gastspelers, conservatoriumstudenten en professionele muzikanten uit Delft en omgeving deel aan het concert.
De online voorverkoop is gesloten. Kaarten à €22,- zijn nog wel verkrijgbaar aan de deur voorafgaand aan het concert: Nieuwe Kerk, 16 november 2024, 20.15 uur.
Burgemeester Marja van Bijsterveldt stopt in september 2025 na negen jaar als burgemeester van Delft. Ze maakte dit donderdagavond bekend tijdens de gemeenteraadsvergadering.
Van Bijsterveldt, die dan 64 is, kiest ervoor meer tijd vrij te maken voor haar gezin nu haar echtgenoot met pensioen is en ze inmiddels kleinkinderen heeft. “Ik ben zo’n 35 jaar intensief actief geweest in het openbaar bestuur. In die vele jaren betekende dit voor mij doorgaans lange werkweken van zo’n 60 tot 80 uur”, lichtte ze in een speech toe. “Ik wil heel graag meer tijd voor mijzelf en mijn gezin.”
Door haar vertrek nu aan te kondigen, krijgt de gemeenteraad de gelegenheid om voor de verkiezingen in 2026 een nieuwe burgemeester te installeren. Commissaris van de Koning Wouter Kolff zal binnenkort met de fractievoorzitters overleggen over de start van de benoemingsprocedure.
Steeds meer mensen wonen er in Amsterdam-Noord, maar pontjes blijven de meest gebruikte vorm van oeververbinding. Discussies over capaciteitsvergroting over het IJ beperken zich tot meer bruggen en tunnels. Ingenieur Paul van Milligen (81) ergert zich daaraan. Hij kwam enkele jaren geleden met een spectaculair ontwerp voor een schommelpont. Zelf spreekt hij van, iets gewaagder, een ‘Swingerset’.
Het Parool omschreef de (denkbeeldige) ervaring als volgt: ‘Met misschien wel vijfhonderd man tegelijk in een goudkleurige, titanium capsule over het water van het IJ scheren, hangend aan kabels met een lengte van honderd meter. Het is een kabelbaan, maar dan veel lager. Energiezuinig, want deze sprong over het IJ wordt voortgedreven door de zwaartekracht: het schommelprincipe.’
Het ontwerp doet menig ingenieurshart sneller kloppen, maar er leven ook talloze vragen over veiligheid, haalbaarheid, kosten en risico’s. TU-alumnus Daniël van Duijn organiseert op 21 november bij het AMS Instituut op het voormalig Marineterrein in Amsterdam een discussiebijeenkomst hierover. ‘Ik wil wat mensen bij elkaar trommelen om het ontwerp kritisch door te lichten. Het lijkt me erg leuk om daarbij knappe koppen uit te nodigen van mijn Alma Mater’, schreef hij Delta.
- Op de bijeenkomst van donderdag 21 november 2024 tussen 15.00 en 17.00 uur zal ontwerper Paul van Milligen zijn ontwerp toelichten bij AMS Institute, Kattenburgerstraat 5, 1018 JA Amsterdam. Schrijf je in en denk en praat mee.
Studenten, hogeschoolbestuurders en politici gaan dinsdagochtend 5 november ruim 25 duizend ‘bezwaarschriften’ tegen de langstudeerboete voorlezen. Deze ‘voorleesmarathon’ vindt plaats voor de deuren van de Tweede Kamer in een poging tot de regeringspartijen (en de kiezers) door te dringen.
Ook partijleiders van oppositiepartijen doen mee, onder wie Rob Jetten (D66), Frans Timmermans (GL-PvdA), Jimmy Dijk (SP), Esther Ouwehand (PvdD) en Laurens Dassen (Volt).
Gestraft
Het kabinet wil per september 2026 een langstudeerboete van drieduizend euro extra collegegeld heffen voor studenten die meer dan een jaar uitlopen in hun opleiding. De hogescholen verzamelden de afgelopen weken zo’n 25 duizend ‘bezwaarschriften’ hiertegen, waarin studenten uitleggen waarom zij studievertraging oplopen.
‘Ik word gestraft omdat ik voor mijn moeder zorg’, is een van de voorbeelden. Behalve mantelzorg zijn er meer oorzaken voor de vertraging van studenten te noemen, zoals topsport, zwangerschap, medezeggenschap en bestuurswerk bij een vereniging.
Na het voorlezen in Den Haag wordt de ‘marathon’ de komende weken voortgezet aan hogescholen door het hele land. Op 26 november krijgt de onderwijscommissie van de Tweede Kamer de bezwaarschriften aangeboden. Die week is ook het Kamerdebat over de OCW-begroting. (HOP, BB)
Dutch only
De opleiding van hun keuze moest vooral leuk zijn, zeggen veruit de meeste Nederlandse studenten. De kans op een goede baan gaf meestal niet de doorslag. Hun informatie vonden ze vaak niet op het internet.
Volgens statistiekbureau CBS kiezen vooral vwo’ers hun opleiding uit interesse: voor 82 procent van hen was dat de voornaamste reden. Slechts 8 procent stelt dat de kans op een goede baan belangrijker was.
Onder havisten speelden de baankansen iets vaker een rol. Eén op de tien lette naar eigen zeggen vooral daarop. Maar nog altijd koos een grote meerderheid (75 procent) voor de opleiding die het leukst leek.
Vmbo’ers maken zich kennelijk meer zorgen over hun toekomstige inkomen: voor 18 procent waren de baankansen het belangrijkst bij de keuze voor een bepaalde mbo-opleiding. Slechts 61 procent zegt: deze opleiding leek me gewoon het leukst.
Maar hoe stuiten scholieren op hun toekomstige opleiding? Zo’n 60 procent van de jongeren krijgt hulp van ouders of familieleden. Ook leraren en vrienden helpen weleens, maar beduidend minder vaak.
Wie denkt dat jongeren de hele dag online zijn en hun informatie dus op het internet verzamelen, zit ernaast. Bij hun studiekeuze maken ze weinig gebruik van bijvoorbeeld YouTube of, iets gerichter, websites als Studiekeuze123.nl. Van de vwo’ers deed slechts 46 procent dit: minder dan de helft. Onder de havisten was dit 26 procent (een op de vier) en onder vmbo’ers 7 procent.
Tussenjaar populair
Het CBS ondervroeg studenten die in 2022 eindexamen deden en in 2023 studeerden. Daar zitten dus ook studenten bij die een tussenjaar deden (bijvoorbeeld reizen of werken) en een jaar later gingen studeren.
Zo’n tussenjaar lijkt aan populariteit te winnen. Na het eindexamen gaat een op de vier vwo’ers (24 procent) en een op de vijf havisten (20 procent) iets anders doen dan een vervolgopleiding. Enkele jaren geleden, voor de coronacrisis, was dat voor beide groepen zo’n 16 procent.
HOP, Bas Belleman
