Kort

Terwijl de gemiddelde Nederlander volgend jaar 0,7 procent meer te besteden heeft, gaan uitwonende studenten er 6,6 procent op achteruit: 113 euro per maand. Dat blijkt volgens het Nibud uit de eerste miljoenennota van het kabinet-Schoof.

Voor het eerst in jaren heeft het Nibud berekend hoe de ‘koopkrachtplaatjes’ van studenten eruitzien, zoals dat ook voor andere huishoudens gebeurt. Ze leveren flink in.

In collegejaar 2023-24 kregen studenten weer een basisbeurs en die was voor uitwonenden bovendien tijdelijk verhoogd met 164 euro per maand vanwege de opgelopen inflatie. Sinds september geldt deze koopkrachtmaatregel niet meer.

De aanvullende beurs, de zorgtoeslag en de lonen voor bijbanen gaan iets omhoog, maar dat weegt niet op tegen het verdwijnen van de inflatievergoeding.

‘Schandalig’

De Landelijke Studentenvakbond noemt het “schandalig en onacceptabel” en het Interstedelijk Studenten Overleg waarschuwt dat er een nieuwe pechgeneratie dreigt te ontstaan. “Schrap de langstudeerboete en verhoog de basisbeurs, zodat de studenten vrij van financiële zorgen kunnen studeren.”

HOP, Hein Cuppen

In het vervolgonderwijs na de middelbare school wil het kabinet meer aandacht hebben voor onderwijs en onderzoek ‘gericht op wat Nederland nodig heeft’, zei de koning zojuist in de troonrede.

Na passages over migratie, defensie en landbouw kwam ook het hoger onderwijs in de troonrede aan bod. “Daarin zijn scherpe keuzes nodig, zowel om inhoudelijke als om financiële redenen”, aldus koning Willem-Alexander.

Nederlands

“Een van die keuzes is om het aantal buitenlandse studenten te verminderen en het Nederlands weer de norm te maken in het hoger onderwijs”, verklaarde hij. Eerder noemde hij al even de studiemigratie als probleem, naast andere vormen van migratie.

Daar bleef het bij. Het kabinet heeft eerder flinke bezuinigingen op onderwijs en onderzoek aangekondigd. Ter vergelijking, vorig jaar kwamen gelijke kansen, discriminatie en het mentale welzijn van jongeren ter sprake. Een jaar eerder werden er grote investeringen in het mbo, hoger onderwijs en de wetenschap aangekondigd die voor “rust en ruimte” moesten zorgen.

Overigens schrijft de koning de troonrede niet zelf. Dat doet het kabinet.

HOP, Bas Belleman

De omgevallen graafmachine wordt omhoog getakeld. (Foto: Thijs van Reeuwijk)

Commotie op de Mekelweg maandagavond: daar belandde rond vijf uur ’s middags een graafmachine op zijn kant. Het duurde circa anderhalf uur voor het voertuig weer overeind stond.

De oorzaak was een manoeuvreerfout van de machinist, die ongedeerd bleef. Wel raakte de graafmachine beschadigd, aldus de Metropoolregio Rotterdam Den Haag, opdrachtgever van de aanleg van de tramlijn waar de graafmachine voor ingezet werd.

Het ging mis ter hoogte van de faculteit Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica. Het fietsbruggetje bij de faculteit was enige tijd afgesloten. Op hetzelfde moment was op de faculteit een welkomstbarbecue van de Electrotechnische Vereeniging, de studievereniging van Elektrotechniek.

Veel toeschouwers waren het gevolg: met een biertje en een bord eten in de hand kwamen de studenten naar buiten om te zien hoe de graafmachine door meerdere hijskranen weer omhoog getakeld werd. Rond 18.30 uur stond het voertuig weer verticaal.

De graafmachine maakt deel uit van het arsenaal voertuigen dat wordt ingezet bij de aanleg van de nieuwe tramlijn over de campus. Uitvoerder van dat project is het bouwbedrijf Dura Vermeer.

Toevoeging 17-9-2024 16:00: na antwoorden van de Metropoolregio Rotterdam Den Haag is de tweede alinea bijgevoegd. 

De herinvoering van de basisbeurs heeft de financiële situatie van studenten iets verbeterd, aldus het Nibud. Ouders betalen hierdoor minder vaak mee aan de studie van hun kinderen.

De situatie van hbo- en wo-studenten is de afgelopen drie jaar licht verbeterd. Minder studenten hebben betalingsachterstanden en ze lenen minder vaak bij DUO of hun ouders. Wel hebben veel studenten een bijbaan; negentig procent werkt of heeft een betaalde stage waarmee ze gemiddeld 560 euro per maand verdienen.

Nu de basisbeurs terug is, draagt nog maar vijftig procent van de ouders financieel bij, vergeleken met zeventig procent in 2021. Toch zegt zestig procent van de studenten “makkelijk” rond te komen, al vindt tien procent het “heel moeilijk”.

Zo zijn uitwonende studenten veel geld kwijt aan de huur van een kamer of appartement. Gemiddeld kost ze dat zo’n veertig procent van hun inkomen. De stijgende kamerprijzen zullen het er de komende tijd niet makkelijker op maken, waarschuwt het Nibud.

Kanttekening

Studentenorganisatie ISO wijst erop dat veel uitwonende studenten vorig studiejaar, tijdens het Nibudonderzoek, extra geld kregen vanwege de inflatie. Tot 1 september was hun maandelijkse basisbeurs 164 euro hoger. Nu dat wegvalt, stijgt de financiële onzekerheid onder studenten weer, vreest het ISO. (HOP, OL)

Ondanks dat Nederland nu al te weinig investeert in onderzoek en ontwikkeling (R&D), wilde onderwijsminister Bruins donderdag in de Tweede Kamer niet concluderen dat Nederland door zijn bezuinigingen nog verder zal wegzakken.

Tijdens Bruins’ eerste debat in de Tweede Kamer, ter voorbereiding op een aankomend Europees overleg, vroeg GroenLinks-PvdA de minister hoe Nederland de internationale R&D-norm van drie procent van het bruto binnenlands product gaat halen nu het kabinet hierop bezuinigt.

Nederland haalt die norm bij lange na niet, rapporteerde het Rathenau Instituut vlak voor de zomer al. Met een voorgenomen bezuiniging op het hoger onderwijs van 1 miljard euro lijkt dat niet beter te worden. Bruins erkende dat er wordt bezuinigd, maar hij wilde niet concluderen dat Nederland de norm zeker niet zal halen. “Ook bij tegenwind moet je blijven roeien en misschien wel een stukje harder.”

Na de ministerraad op vrijdag 13 september komt het zogeheten regeerprogramma naar buiten en op dinsdag 17 september, op Prinsjesdag, presenteert het kabinet de begroting voor 2025.

HOP, Olmo Linthorst

Nederlandse onderzoekers hebben donderdagavond twee Ig Nobelprijzen gewonnen, de jaarlijkse prijzen voor wetenschappelijk onderzoek je eerst laat lachen en dan laat nadenken.

Beide prijzen gingen naar onderzoekers van de Universiteit van Amsterdam. Voor het eerste bekroonde experiment gooiden wetenschappers 350.757 keer een muntje op: werd het kop op munt? In bijna 51 procent van de gevallen landde het muntstuk op dezelfde kant als waarop het begon, wat net iets afwijkt van de verwachte 50 procent.

Het tweede prijswinnende onderzoek gaat over dronken en nuchtere wormen als model voor het ‘gedrag’ van actieve polymeren. De lengte blijkt minder uit te maken dan de activiteit, is een van de uitkomsten.

Kat op een koe

Naast deze Nederlandse bijdragen werden ook andere bijzondere onderzoeken bekroond. Een studie over placebo’s liet bijvoorbeeld zien dat nepmedicijnen effectiever blijken als ze pijn doen. En als je niets te doen hebt kun je altijd nog een kat op de rug van een koe zetten en een papieren zak laten knallen. Dat is een experiment uit 1941 om te kijken of er dan melk uit de uiers komt.

De winnaars ontvingen 10.000 miljard Zimbabwaanse dollars, een symbolische prijs ter waarde van ongeveer 40 cent. Zij ontvangen het bedrag in nepbiljetten omdat de munteenheid niet meer bestaat. (HOP, BB)

De petitie tegen de voorgenomen langstudeerboete is 131.214 keer ondertekend.

Eigenlijk waren er twee petities tegen de langstudeerboete. De ene was van oppositiepartij GroenLinks-PvdA, de andere van de Landelijke Studentenvakbond, FNV Young & United, omroep BNNVARA en nieuwsplatform De Marker. De handtekeningen zijn samengevoegd.

Zelfs de jongerenorganisaties van regeringspartijen VVD en NSC verzetten zich tegen de langstudeerboete die studenten straks krijgen als ze meer dan een jaar uitlopen in hun bachelor- of masteropleiding. Ook de hogescholen en universiteiten zijn mordicus tegen de invoering.

Vrijdag 13 september maakt het kabinet zijn regeerprogramma bekend. Er zijn nog geen tekenen dat het plan voor de langstudeerboete wordt ingetrokken. (HOP, HC)

Studenten.com, een platform voor en door studenten, heeft de website vernieuwd. Het nieuwe ontwerp is modern, volwassen en super gebruiksvriendelijk, vindt de redactie.

Die gaat ervan uit dat studenten niet langer standaard nieuws zoeken. In plaats daarvan willen ze zich vooral herkennen, geprikkeld worden en verhalen lezen die echt over hen gaan, zoals raven voor 6.00 uur ‘s ochtends, een kijkje in studentenkamers of een uitleg van alle nieuwe wetten rondom kamerverhuur.

Hoofdredacteur Yolande Tump zegt daarover: “Onze redacteuren zijn zelf studenten en weten precies wat er speelt en welke verhalen verteld moeten worden, of dat nou gaat om mbo’ers toelaten op de introweken of het testen van oppepmiddel Extra Joss. “

Maar ook serieuzere onderwerpen zoals tips voor hospiteeravonden en achtergronden over de langstudeerboete schuwt het platform niet.

Op 1 oktober zal Rob Mudde afzwaaien als vice-rector magnificus van de TU Delft. In afwachting van de benoeming van een definitieve opvolger is hoogleraar regeltechniek en Pro Vice Rector Joint Education Affairs Hans Hellendoorn aangesteld als tijdelijke vervanger.

Hoewel het proces voor het vinden van een opvolger van Rob Mudde in volle gang is, staat een opvolger nog niet in de startblokken. Hans Hellendoorn is daarom aangesteld als waarnemer voor zijn functie. Dit schrijft de raad van toezicht in een mail aan alle TU-medewerkers.

Hellendoorn wordt geen formeel lid van het college van bestuur, maar krijgt mandaat om een aantal taken van de huidige vice rector magnificus uit te voeren. Zo neemt hij de coördinatie van het onderwijsbeleid, studentgemeenschap en studentenwelzijn op zich. Ook zal hij aanschuiven bij het maandelijkse overleg met de studentenraad.

Vooral jonge hoogopgeleiden maken gebruik van ChatGPT of soortgelijke programma’s, meldt statistiekbureau CBS. Maar ook veel ouderen weten de weg naar AI te vinden.

Een briefje in het Engels, een plan van aanpak, een simpele illustratie… Het is soms verleidelijk om programma’s als ChatGPT of Copilot om hulp te vragen. In 2024 heeft 61 procent van de hoogopgeleiden tot 25 jaar dit weleens gedaan, meldt het CBS. Van de hoogopgeleiden tot 35 jaar heeft pakweg de helft weleens kunstmatig intelligentie gebruikt. Ook in andere leeftijdsgroepen gaat het om aanzienlijke percentages.

Wie maken er gebruik van AI? Hier in percentage naar leeftijd en opleidingsniveau. (Grafiek: HOP | Cijfers: CBS)
Schadelijk

Sinds de komst van ChatGPT maken critici zich zorgen over de impact op onderwijs en onderzoek. Zo tweette een docent afgelopen maand dat haar studenten ChatGPT zelfs gebruikten voor de simpele schrijfopdracht: ‘Stel jezelf voor en vertel wat je verwachtingen zijn van dit vak.’

Internetpionier Marleen Stikker betoogde vorig jaar al dat het onderwijs een schadeclaim moet indienen bij de techbedrijven die AI zonder blikken of blozen verspreiden. “Al het werk dat we in het onderwijs en onderzoek doen, loopt schade op. De kosten zijn gigantisch.”

HOP, Bas Belleman