‘Sluiting aardwetenschappen aan VU is precies de verkeerde boodschap’

Op 3 april kondigde de Vrije Universiteit van Amsterdam (VU) het besluit aan om de afdeling aardwetenschappen te sluiten en daarbij 37 banen te schrappen (en nog eens vijf banen in de nabije toekomst) als onderdeel van een bredere maatregel om 60 miljoen euro te besparen aan de VU. De bacheloropleiding aardwetenschappen met 130 studenten wordt opgeheven en de studenten zullen worden doorverwezen naar andere opleidingen en universiteiten om hun studie af te ronden.

Allereerst willen we onze solidariteit betuigen met onze collega’s en de studenten aan de VU en hun families, die geconfronteerd worden met een ongekende onzekerheid over hun toekomst. Onze gedachten zijn bij hen.

Deze bezuinigingen zijn niet alleen desastreus voor de getroffen medewerkers en studenten van de VU. Ze zullen grote gevolgen hebben voor het geowetenschappelijk onderzoek en onderwijs in Nederland en daarbuiten. Geowetenschappelijk onderzoek en onderwijs in Nederland werd, en wordt nog steeds, wereldwijd zeer gerespecteerd en zowel de industrie als de academische wereld beschouwt het als internationaal toonaangevend. Dit respect is stevig verankerd in vele samenwerkingsverbanden en een sterke internationale aanpak van het geowetenschappelijke onderzoeksprojecten in Nederland.

Het aantal – dringend noodzakelijke – afgestudeerden met inhoudelijke aardwetenschappelijke kennis zal dalen

Het verlies van het departement aardwetenschappen aan de VU is een verlies van een cruciaal deel van de Nederlandse geowetenschappelijke kennisbasis en zal het internationale aanzien van Nederland op het bredere gebied van de aardwetenschappen verzwakken. Hierdoor komt niet alleen de innovatie in gevaar, in een tijd waarin we ons dit slecht kunnen veroorloven, maar ook het aantal dringend noodzakelijke afgestudeerden met inhoudelijke aardwetenschappelijke kennis zal dalen.

De geowetenschappen onderbouwen veel van de oplossingen die we in deze tijd sneller dan ooit moeten vinden om enkele van de grootste uitdagingen waar de mens voor staat aan te pakken: de bestrijding van klimaatverandering, de toegang tot schoon water, energiezekerheid en de energietransitie, de duurzame productie van kritieke grondstoffen, het inzicht in de impact van milieuveranderingen en het beperken van de risico’s op en van natuurrampen.

Hoewel we kunnen discussiëren over hoe we het belang van geowetenschappen beter kunnen communiceren om het aantal studenten te vergroten, geeft het sluiten van de aardwetenschappelijke afdeling aan de VU precies de verkeerde boodschap af: namelijk dat de geowetenschappen vervangbaar zijn, in een tijd waarin ze dringender nodig zijn dan ooit.

Alleen door voortdurende samenwerking en solidariteit, niet alleen op het gebied van de geowetenschappen, en niet alleen in Nederland, zullen universiteiten in staat zijn om terug te slaan tegen kortzichtige overheidsbezuinigingen en anti-wetenschapspolitiek die op lange termijn en potentieel verwoestende schade dreigen toe te brengen aan onze samenleving.