Pesten en intimidatie: vertrouwenspersonen krijgen fors meer meldingen

De vertrouwenspersonen sociale en organisatorische integriteit hadden het druk in 2024. Ze kregen 545 meldingen te verwerken, tegenover 340 een jaar eerder: een stijging van 60 procent. Dat staat in hun jaarverslag 2024 dat op 27 mei is gepubliceerd.

Daarin valt vooral het aantal meldingen over pesten op. Dat steeg van 70 naar 142. Meestal ging het om ‘managerial bullying’, ofwel pesten door leidinggevenden. Ook intimidatie werd vaker gemeld: 103 keer tegenover 61 in 2023.

De tekst gaat verder onder de tabel.

Piek na 1 maart

De vertrouwenspersonen zagen een piek in het aantal meldingen in de maanden na 1 maart. Op die dag kwam het vernietigende rapport van de Inspectie van het Onderwijs naar buiten, waarin deze de TU Delft wanbeheer verweet als het ging om sociale veiligheid en de zorg voor medewerkers.

Maar ook na de zomer was het aantal meldingen hoog. Daarbij zagen zij de complexiteit toenemen. Dat alles duidt volgens de vertrouwenspersonen op ‘een groeiend bewustzijn van sociale veiligheidskwesties’, maar ook op ‘diepgewortelde structurele uitdagingen’ binnen de universiteit.

Cultuur van vrijblijvendheid

Net als de inspectie en de vakbonden wijzen de vertrouwenspersonen op structurele problemen. Zo noemen ze de kwetsbare positie van promovendi, handelingsverlegenheid of juist overcompensatie bij leidinggevenden, en een ‘cultuur van vrijblijvendheid’ waardoor formele procedures niet altijd goed worden gevolgd.

Ze spreken hun zorgen uit op meerdere punten. Zo zien zij ondanks allerlei maatregelen verwarring bij melders over het ‘gefragmenteerde landschap’ van doorverwijsloketten.

‘Stem de jaarverslagen van alle sociale partners binnen het TU Delft-netwerk beter op elkaar af’

Ook constateren de vertrouwenspersonen ‘een zorgelijke toename’ in het aantal meldingen van leidinggevenden die beschuldigd worden van grensoverschrijdend gedrag of een integriteitschending. “Deze groep voelt zich oneerlijk beschuldigd en hekelt het feit dat er zonder wederhoor conclusies getrokken worden.”

25 aanbevelingen

De vertrouwenspersonen doen in hun jaarverslag maar liefst 25 aanbevelingen aan het college van bestuur, decanen en directeuren. Zo zouden leidinggevenden verantwoordelijk gehouden moeten worden voor hun prestaties op het gebied van sociale veiligheid. Ook zouden beloningssystemen meer waardering moeten geven voor wat de vertrouwenspersonen zien als essentiële vaardigheden als communicatie en cultureel bewustzijn.

Een opvallende aanbeveling is de laatste: “Stem de jaarverslagen van alle sociale partners binnen het TU Delft-netwerk beter op elkaar af door gemeenschappelijke thema’s en bevindingen aan te wijzen.” De versnippering die daarmee moet worden tegengegaan is ook iets waarop de Inspectie van het Onderwijs wees, maar wat kennelijk nog niet is doorgevoerd.

Ombudsfunctionaris voor personeel

Tegelijk met het jaarverslag van de vertrouwenspersonen kwamen wel de jaarverslagen van de ombudsfunctionarissen online. De ombudsfunctionaris voor personeel kreeg het afgelopen jaar 137 meldingen binnen, tegen 101 in 2023. Net als toen ziet zij ook nu dat zaken qua inhoud en aantallen betrokkenen in omvang toenemen, schrijft zij. Het ging vooral om conflicten tussen personen (52 meldingen), het functioneren van de organisatie (48) en integriteit en gedrag (46).

De ombudsfunctionaris voor personeel constateert dat er bij de re-integratie van zieke medewerkers dingen misgaan. Ze spreekt van ‘onduidelijke doelen en gebrekkige afstemming met de zieke medewerker’. Eén van haar drie nieuwe aanbevelingen gaat dan ook hierover: maak duidelijke afspraken en communiceer helder bij re-integratie.

Ombudsfunctionaris voor studenten

De ombudsfuntionaris voor studenten kreeg in 2024 30 meldingen, aldus het jaarverslag (tegen 17 in 2023 en 32 in 2022). Het ging relatief vaak om internationale studenten van buiten de Europese ruimte. 13 keer waren het meldingen over ‘onjuiste of onbillijke uitwerking of uitvoering van regels en beleid’, 7 keer ging het om ongewenst gedrag.

Het aantal meldingen van studenten is zo laag dat er volgens de ombudsfunctionaris geen trends uitkomen. Toch vraagt zij aandacht en hulp voor drie groepen studenten: afstudeerders, studenten met een functiebeperking en studie- en studentenverenigingen die beter willen omgaan met (seksueel) grensoverschrijdend gedrag.

Reactie college van bestuur

Zoals gebruikelijk reageert het college van bestuur (cvb) in een brief op de jaarverslagen van de vertrouwenspersonen en de ombudsfunctionarissen. Het cvb spreekt van ‘waardevolle adviezen en praktische aanknopingspunten’. “De jaarverslagen vormen een belangrijke bron van informatie en ideeën voor het verder bouwen aan een integere en sociaal veilige universiteit.”