Minder geroddel, evenveel discriminatie op TU

Discriminatie, racisme, pesten, fysiek geweld of roddelen: landelijk heeft één op de vier werknemers (24 procent) te maken met ongewenst gedrag op de werkvloer. TU-cijfers laten een soortgelijk beeld zien. In de medewerkersmonitor 2020 meldt 23 procent één of meerdere gevallen van ongewenst gedrag van collega’s, leidinggevenden of studenten.

In 2017 lag dit cijfer voor de TU nog op 28 procent, een stuk hoger dus. Dat percentage en cijfers over werkdruk brachten de universiteit er toen toe om van alles uit de kast te trekken om hier wat aan te doen. Faculteiten en de universiteitsdienst maakten eigen actieplannen en het college van bestuur nam maatregelen:

• een trainingsprogramma sociale veiligheid;
• een ombudsman voor personeel;
• een preventiemedewerker;
• ‘open meetings’ over integriteit van de rector met medewerkers;
• twee nieuwe richtlijnen: de Vision on Integrity en de Code of Conduct

Hoewel sociaal ongewenst gedrag sinds 2017 over het algemeen is afgenomen, verschilt het per onderwerp of er daadwerkelijk vooruitgang is geboekt. Zo wordt in de medewerkersmonitor roddelen een stuk minder gemeld, maar blijven de percentages voor pesten, verbale agressie en discriminatie nagenoeg hetzelfde. 

_{De cijfers van 2017 zijn oranje,die van 2020 blauw.}

Het meest opvallend in de monitor 2020 zijn de cijfers over discriminatie. Op de TU komt dat vaker voor dan op vier andere geanonimiseerde Nederlandse universiteiten die hetzelfde onderzoek hebben laten doen:

_{In deze grafiek staan vijf universiteiten. In totaal hebben zeven universiteiten de monitor laten doen.}

De monitor geeft geen verklaring waarom het percentage op de TU relatief hoog is. Vorig jaar zijn er bij de vertrouwenspersonen van de TU drie klachten ingediend wegens discriminatie. In 2018 waren dat er vier.

Vertrouwenspersonen
Niet iedereen die met ongewenst gedrag te maken krijgt, meldt dit bij de universiteit. Volgens de monitor heeft 57 procent van deze groep een melding gedaan bij een leidinggevende, HR-medewerker, vertrouwenspersoon, maatschappelijk werker, ombudsman of iemand anders.

Een vertrouwenspersoon luistert onder meer naar klachten, denkt mee en begeleidt werknemers tijdens eventuele vervolgstappen. Slechts een klein deel van het personeel kiest hiervoor. Vorig jaar heeft de vertrouwenspersoon 47 meldingen binnen gekregen van studenten en medewerkers, waarna er 33 adviesgesprekken zijn gevoerd. De meldingen zijn slechts het topje van de ijsberg, schrijven de vertrouwenspersonen in hun jaarverslag 2019. In 2018 zijn er 68 klachten gemeld en zijn er 35 adviesgesprekken gevoerd.

Extern onderzoek
Faculteiten hebben sinds februari dit jaar geen eigen vertrouwenspersoon meer. In plaats daarvan verwijzen de acht faculteiten naar Sandra van der Hor, die in maart dit jaar door het college van bestuur (cvb) is aangesteld als externe vertrouwenspersoon.
Na het verdwijnen van de facultaire vertrouwenspersonen heeft het cvb extern onderzoek laten doen. Aanbevelingen van dit onderzoek zijn onder meer om een mix van interne en externe vertrouwenspersonen aan te stellen en te zorgen voor een betere structuur en faciliteiten rondom vertrouwenspersonen. Nadat de aanbevelingen zijn doorgevoerd zal de TU weer nieuwe vertrouwenspersonen werven.

Medewerkers kunnen ook aankloppen bij de ombudsman voor personeel, Job van Luyken. De ombudsman heeft van maart tot en met december 2019  zaken van 152 medewerkers gesproken, waarvan er acht gingen over sociaal ongewenst gedrag. Andere zaken waar Van Luyken zich over heeft gebogen gingen onder meer om conflicten met leidinggevenden (27), promovendiproblematiek (23) en loopbaanontwikkeling (14).

Nieuw actieplan
De TU heeft voor gevallen van ongewenst gedrag een klachtenregeling. Dat geeft medewerkers en studenten de mogelijkheid een klacht in te dienen bij een klachtencommissie die het college van bestuur adviseert. Het cvb kan de overtreder vervolgens een disciplinaire maatregel opleggen. Het percentage medewerkers dat een officiële klacht indient, is nihil. Vorig jaar heeft de commissie vier klachten en in 2018 drie klachten behandeld, blijkt uit de jaarverslagen van de TU. Van 2014 tot en met 2017 zijn er zelfs helemaal geen klachten ingediend bij de commissie.

Dit jaar heeft de universiteit een nieuwe gedragscode gepubliceerd, zijn medewerkers begonnen met het opzetten van een speciaal integrity office, is er een nieuwe diversity officer aangenomen en zijn er plannen om het diversity office verder uit te breiden.
Eén van de taken van het integrity office is om medewerkers en studenten die iets willen weten of melden op het gebied van integriteit, de juiste weg te wijzen. De vertrouwenspersonen die de universiteit zal werven, worden ingebed bij het integrity office. Daarnaast komt de universiteit naar aanleiding van de medewerkersmonitor 2020 nog dit jaar met een actieplan.

• Heb jij te maken met ongewenst gedrag? De vertrouwenspersoon van de TU Delft is Sandra ter Hor. Zij is bereikbaar via 06-21170603, en s.vanderhor@tudelft.nl.
• Ook heeft de TU een ombudsfunctionaris voor personeel, Job van Luyken. Hij is bereikbaar op 06 27024134 of J.R.H.M.vanLuyken@tudelft.nl
• Studenten kunnen ook terecht bij de studieadviseurs van hun faculteit.
• Het onlangs opgerichte integrity office heeft ook een beleidsadviseur voor sociale integriteit. Houd hun website in de gaten voor meer informatie.
• De TU heeft bedrijfsartsen, (student)psychologen en bedrijfsmaatschappelijk werk, waar je onder meer terecht kunt als je te maken hebt gekregen met geweld of agressie op de werkvloer.