Minister Dijkgraaf: ‘Academische pers heel goede manier om mensen scherp te houden’

Rosanne Hertzberger noemde Delta en de TU Delft niet bij naam, maar het was duidelijk dat ze het had over wat er in april voorviel in Delft. Tot tweemaal toe mochten verslaggevers van Delta niet bij een openbaar overleg zijn van de ondernemingsraad, de studentenraad en later de vakbonden met het college van bestuur. Onderbouwde redenen daarvoor werden niet gegeven, anders dan dat Delta er niet bij mocht zijn. De vakbonden kregen zelfs een ultimatum van het cvb: of Delta is er niet bij, of de vergadering gaat niet door.

In april dreigde de juridische afdeling van de TU Delft de hoofdredacteur daarnaast met hoofdelijke aansprakelijkheid als zij een kritisch artikel over sociale onveiligheid bij het Innovation & Impact Centre (I&IC) niet zou verwijderen. Dat heeft zij vervolgens onder protest gedaan.

‘Cruciale tegenmacht’

Hertzberger noemde het ‘verontrustende geluiden over de steeds verdergaande intimidatie van journalisten van de onafhankelijke universiteitsmedia’. “Wat dreigt is dat straks alle berichtgeving aan de universiteit alleen nog maar goed nieuws bevat met vrolijke glossy’s die de mooie verhalen vertellen.” Ze parafraseerde George Orwell, die zei: ‘journalistiek is publiceren wat iemand niet gepubliceerd wil hebben en al het andere is pr’.

‘Ik spreek besturen van hogescholen en universiteiten hier expliciet op aan’

Het NSC-Kamerlid noemde hoger onderwijsmedia ‘de tegenmacht’, ‘die andere luis in de pels’ (naast de medezeggenschap) en ‘cruciale tegenmacht voor de democratie binnen onze onderwijsinstellingen, die ook een oogje in het zeil houden bij de kwaliteit van het onderwijs’. Dat laatste onderwerp stond tijdens de vergadering van de Kamercommissie OCW op de agenda. Specifiek ging het over het wetsvoorstel Afschaffen grondslag kwaliteitsbekostiging hoger onderwijs.

Hertzberger vroeg de minister ‘hoe hij de persvrijheid van deze universiteitsbladen kan waarborgen’. Direct na Hertzberger sprak GroenLinks-PvdA-Kamerlid Luc Stultiens, die eerder schriftelijke Kamervragen stelde over het verwijderen van het Delta-artikel over I&IC. Hij zei zich graag aan te sluiten ‘bij deze prangende kwestie’.

Academisch debat

Demissionair minister Robbert Dijkgraaf zei de zorgen van Hertzberger ‘ook zorgwekkend’ te vinden, ‘gezien een aantal incidenten die wel laten zien dat ‘sommige instellingen hier een beetje mee aan het worstelen zijn’. Hij noemde onafhankelijke journalistiek en persvrijheid ‘een groot goed, juist binnen het academisch debat’. “Een academische pers is een heel goede manier om mensen scherp te houden. Dus is het belangrijk dat de redacties van universiteitsbladen en hogeschoolkranten onafhankelijk kunnen opereren.”

Volgens Dijkgraaf is het ‘de verantwoordelijkheid van instellingen om die journalistieke onafhankelijkheid te bewaken en het inderdaad niet een pr-krantje te laten worden’. “Ik spreek in bestuurlijke overleggen, bijvoorbeeld, de besturen van hogescholen en universiteiten hier expliciet op aan. [..] Dat heb ik laatst ook weer gedaan. Dan krijg ik te horen dat het iets is waar men zich actief mee wil bemoeien en het gesprek over wil blijven voeren.”

Dijkgraaf zei van instellingen te verwachten dat ze onafhankelijkheid van hoger onderwijsmedia borgen. “Dat kan door het vastleggen van de journalistieke onafhankelijkheid in een redactiestatuut.” De minister noemde het ‘een heel mooi element van de cultuur van onze universiteiten en hogescholen om zo’n onafhankelijke pers te hebben’, die ook nog eens een ‘heel goeie kweekvijver voor aanstaande journalisten’ is. “Ik onderschrijf totaal het belang hiervan.”

Op de schriftelijke vragen van Kamerlid Stultiens over wat er is voorgevallen bij Delta zei Dijkgraaf ‘zo snel mogelijk’ terug te komen. Overigens is de termijn van drie weken waarbinnen hij die had moeten beantwoorden al een tijd verlopen.