Medewerkersmonitor weer van start: ‘Belangrijke thermometer’

Translation in progress

De medewerkersmonitor is een driejaarlijks onderzoek waarmee de TU Delft onder meer meet hoe medewerkers hun werk beleven. De vragen gaan bijvoorbeeld over werkdruk, stress, roddelen en pesten, maar ook over hoe de universiteit medewerkers beter kan ondersteunen.

Op dinsdag 23 januari krijgen alle TU-medewerkers per mail een link naar een online enquête. Deelname is anoniem.

“Het is echt een belangrijk onderzoek”, zegt Herman de Wolff, die als ondernemingsraadlid in een commissie zit die zich bezighoudt met de monitor. “Het is een soort thermometer die je in de organisatie steekt om te kijken hoe het met werknemers van alle onderdelen gaat. Je wilt daarbij zo veel mogelijk input hebben vanuit allerlei posities. Denk dus niet: het is voor mij niet van belang. Dit is voor iedereen relevant.”

Hybride werken

Dit keer staat er een nieuw onderdeel op het programma: hybride werken. “Ik ben heel benieuwd wat daaruit komt. Voor de één geeft hybride werken rust, terwijl de ander het misschien als heel negatief ervaart”, vervolgt De Wolff.

Net als andere jaren wordt het onderzoek uitgevoerd door IVA Onderwijs, een onderzoeksbureau dat een aantal andere universiteiten aan een soortgelijk onderzoek onderwerpt. In maart 2024 moet daar eerst een rapportage voor de hele TU uit komen. In april 2024 volgen rapportages per faculteit en directie.

De medewerkersmonitor werd voor het eerst in 2017 gehouden. In 2020 volgde de tweede editie. Het onderzoek had dit keer in januari 2023 moeten plaatsvinden. Vanwege ‘een aanbestedingstraject’, aldus de afdeling Human Resources (HR) op intranet, is dat één jaar uitgesteld. Als overheidsorganisatie is de TU namelijk verplicht om grote opdrachten via een Europese aanbesteding te laten verlopen.

‘Sinds de coronacrisis is er veel veranderd in hoe we werken’

Volgens HR-directeur Annemieke Zonneveld is het niet zo dat de aanbestedingsprocedure te laat is gestart. Ze wilde Delta niet te woord staan, maar wel schriftelijk vragen beantwoorden. Ze schrijft: “Aanbestedingsprocedures vragen om een zorgvuldig traject en kosten daardoor veel tijd. Daarbij moet de meting – in verband met vergelijkbaarheid met de eerdere metingen – in januari plaatsvinden en vanwege het aanbestedingstraject werd dit dus automatisch een jaar later.”

Op andere universiteiten waar IVA Onderwijs het medewerkersonderzoek uitvoert en waar dezelfde aanbestedingsregels gelden als voor de TU is het onderzoek wel op tijd uitgevoerd. Or-voorzitter Ronald Kuil vindt het jaar uitstel jammer, maar kijkt vooral uit naar de resultaten: “Sinds de coronacrisis is er zoveel veranderd in hoe we werken. Dat gaan we ongetwijfeld terugzien in de rapportages van maart en april.”

Roddelen en pesten

Uit de monitor van 2020 bleek onder meer dat 14 procent van de TU-medewerkers last heeft van roddelen, 7 procent van pesten en 6 procent van discriminatie. Op basis van de resultaten uit 2020 en 2017 heeft de TU meerdere maatregelen genomen, waaronder het aanstellen van een ombudsman en het opzetten van een integrity office.

Ook faculteiten en directies hebben veranderingen doorgevoerd. Zo heeft de faculteit Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek (L&R) aanvullend onderzoek laten doen door een advocaten- en mediationkantoor. 23 procent van de medewerkers rapporteerde in 2020 namelijk roddelen, 12 procent pesten en 11 procent verbale agressie of intimidatie. Met name de percentages over roddelen en pesten lagen flink hoger dan op andere faculteiten.

‘Een werkcultuur verander je niet in één jaar’

“Daar schrok ik enorm van”, vertelt decaan Henri Werij. “Tegelijkertijd denk je: waar zit het precies? Met het externe onderzoek wilden we meer grip krijgen op bij welke afdelingen het mis gaat en op welke afdelingen de sfeer juist goed is.”

Promovendi

De faculteit van Werij is in 2023 een programma gestart dat de werkcultuur moet verbeteren: ‘Towards Greater Connection’. Daar hoorde onder meer een themaweek bij, waarin medewerkers met behulp van acteurs situaties naspeelden op de werkvloer. Werij: “Die situaties kwamen uit de praktijk, want het door ons ingeschakelde bureau heeft eerst gesprekken gevoerd met medewerkers. Tijdens het naspelen worden mensen met hun eigen gedrag geconfronteerd.”

In 2024 komen er aanvullende trainingen, die voor sommige afdelingen of groepen medewerkers verplicht zijn. Werij noemt het zogenoemde Triangle tuning-programma voor promovendi en hun begeleiders als voorbeeld.

Werij: “We hoorden bijvoorbeeld dat sommige promovendi zich geïntimideerd voelden. Dat wil je gewoon niet hebben. Met deze training hopen we onder meer communicatie tussen promovendi en hun begeleiders te verbeteren. Dat je als promotor bijvoorbeeld leert hóe je eigenlijk overkomt op een promovendus. Of leert hoe je beter feedback geeft en ontvangt.”

De komende jaren staan er nog meer veranderingen en verbetertrajecten op de planning bij L&R. Werij: “Een werkcultuur verander je niet in één jaar. Ik vrees dat het een levenslang project is.”

Fysieke veiligheid

Ook op andere faculteiten is werk gemaakt van de medewerkersmonitor. Op de faculteit Technische Natuurwetenschappen, bijvoorbeeld, wordt relatief veel laboratoriumwerk gedaan met chemische stoffen, laseropstellingen en straling.

‘Elke afdeling heeft nu een eigen veiligheidsofficier’

“Uit onze medewerkersmonitor uit 2020 kwamen op dat vlak geen schrikbarende dingen naar boven, maar er waren al met al toch voldoende punten om stappen te nemen op het vlak van fysieke veiligheid”, vertelt decaan Paulien Herder. “Zo hebben we nieuwe protocollen vastgelegd en heeft elke afdeling nu een veiligheidsofficier.”

Ook zijn er trainingen sociale veiligheid. “Het verschilde per afdeling wat er nodig was”, licht Herder toe. “Zo is één afdeling gestart met een verplichte active bystander-cursus. Je leert dan bijvoorbeeld tijdens rollenspellen wat je kunt doen als je iemand een foute grap tegen een collega hoort maken. Zo hoef je niet stil te blijven wanneer je iets ziet dat niet door de beugel kan.”

Betaalbare lunch

Bij de faculteit Industrieel Ontwerpen sijpelden in 2020 drie actiepunten door: een beter horeca-aanbod, meer aandacht voor scholingsmogelijkheden en het bespreekbaarder maken van werkdruk. “Zo hebben we nu een betaalbare lunchdeal van 2,50 voor met name studenten,” vertelt faculteitssecretaris Hans Suijkerbuijk. “Ook gaan we het percentage vegan gerechten, dat nu op 70 procent ligt, de komende jaren ophogen.”

‘De decaan draagt nu explicieter uit dat het oké is om nee te zeggen’

Het bespreekbaarder maken van werkdruk is op meerdere manieren aangepakt. “De decaan draagt nu explicieter uit dat het oké is om nee te zeggen tegen nieuwe werkzaamheden wanneer ze niet direct passen in je loopbaanfocus. Of om aan te geven dat de huidige werkdruk je te veel is”, vertelt Suijkerbuijk.

Volgens hem komt ‘het creëren van rust en ruimte’ dankzij de medewerkersmonitor terug in het meerjarenplan. “Daardoor is het een doel van bestuurders en afdelingen geworden. Verder kunnen zowel medewerkers als leidinggevenden coaching volgen op het gebied van werkdruk en stimuleren we leidinggevenden om met hun medewerkers realistische werkplannen te maken.”