De raad van toezicht (rvt) moet ‘de bestuurlijke verhoudingen in het oog houden’ tijdens het proces van verbetering van sociale veiligheid op de TU Delft. Dat schrijft demissionair minister Dijkgraaf in een brief aan de rvt die deze week openbaar is gemaakt.
(Foto: Marjolein van der Veldt)
Delen
De brief is verstuurd op 21 mei, zes dagen nadat het college van bestuur van de TU zijn actieplan voor sociale veiligheid naar de Onderwijsinspectie had gestuurd. Over dat zogenoemde ‘veranderplan’ heeft de demissionair minister nog geen mening (en de inspectie overigens ook niet: ) Wel benadrukt de minister wat de ‘bestuurlijke verhoudingen’ zouden moeten zijn: ‘het cvb handelt, de rvt heeft als interne toezichthouder en werkgever een kritische afstand tot het cvb. Dat is ook wat ik bij u blijf toetsen en waar ik u op aanspreek’. De minister verwacht van de rvt dat deze weet wat er speelt binnen de medezeggenschap en de vakbonden en dat de rvt luistert naar ‘signalen die op een andere manier vanuit de organisatie naar boven komen’.
Afstand is klein
De Onderwijsinspectie constateerde in maart iets anders. In haar rapport schreef de inspectie dat de rvt opvallend positief was over de borgingsmechanismen voor sociale veiligheid op de TU, terwijl er al jaren rapporten lagen die het tegendeel aantoonden. De rvt droeg volgens de inspectie ‘onvoldoende bij aan de sociale veiligheid van medewerkers’, had een ‘minimale informatiestructuur’, zou ‘een grotere inzet kunnen tonen’ en zich toegankelijker kunnen opstellen voor medewerkers. Ook schreef de inspectie dat de leden van de rvt tijdens interviews met de inspectie het antwoord op vragen over sociale veiligheid op de TU soms niet wisten.
Voor, tijdens en na de publicatie van het inspectierapport leek de afstand tussen cvb en rvt klein. Zo besloten ze samen om het rapport niet door de inspectie te laten presenteren, maar dat zelf en samen te doen, en daarin inhoudelijk één lijn te trekken. Ook waren ze samen tot de conclusie gekomen dat de inspectie voor de rechter moest worden gedaagd.
De herbenoeming van rector magnificus en college van bestuursvoorzitter Tim van der Hagen is een ander voorbeeld dat laat zien dat de rvt dichtbij het cvb staat, zo toonde Delta eerder aan. Het concept-inspectierapport was vanaf november 2023 in handen van cvb en rvt, maar die laatste besloot ondanks het afgegeven predicaat wanbeheer dat daar niks in stond wat de herbenoeming per 1 mei 2024 in de weg zou staan. En dus kreeg de medezeggenschap geen toegang tot het conceptrapport, waarna de herbenoeming er kwam.
Vertrouwen en draagvlak
Minister Dijkgraaf wil dat de rvt voortdurend binnen de organisatie toetst of het cvb vertrouwen en draagvlak geniet. Ook moeten beide ‘geloofwaardige zelfreflectie en gedragsverandering’ laten zien, of zoals de minister het verwoordt ‘doorleven en vervolgens vóórleven’.
De brief van Dijkgraaf aan de TU-rvt is een bijlage bij een ‘voortgangsbrief’ aan de Tweede Kamer over sociale veiligheid in het hoger onderwijs. Daarin kondigt de minister een onderzoek aan naar alle toezichthouders van hogescholen en universiteiten, dat deze zomer moet plaatsvinden. Wat doen ze en hoe effectief zijn ze, zijn de hoofdvragen.
De minister is overigens zelf degene die voorgedragen leden van raden van toezicht aanstelt. In Delft Integraal, het voormalige alumniblad van de TU dat ook wordt gemaakt door de redactie van Delta, onderschreef de huidige rvt-voorzitter Tijo Collot d’Escury dat het geen baan is waarop je kunt solliciteren: “Op basis van de profielschets kom je op een lijstje en word je benaderd.”
Misstanden aan het licht brengen
In de voortgangsbrief noemt de minister het onderzoek naar de TU, maar ook het in mei verschenen onderzoek van de Arbeidsinspectie over werkdruk en sociale onveiligheid op alle veertien universiteiten. Beide laten volgens de minister zien ‘hoe belangrijk toezicht is om misstanden aan het licht te brengen wanneer instellingen er niet in slagen de sociale veiligheid te borgen’.
Dijkgraaf wil daarom het toezicht versterken via de Arbeids- en Onderwijsinspecties, het functioneren van raden van toezicht onderzoeken, en met hen in gesprek gaan. Om het toezicht op sociale veiligheid hanteerbaar te maken, werkt de minister bovendien aan een wettelijke ‘zorgplicht’ voor sociale veiligheid in het hoger onderwijs. Zo’n plicht geeft de inspectie meer houvast om op te treden wanneer de sociale veiligheid van studenten in het geding komt.
Delta, Saskia Bonger/HOP, Olmo Linthorst
Wat zei de Inspectie van het Onderwijs ook alweer over de TU Delft?
De Inspectie van het Onderwijs heeft van december 2022 tot november 2023 onderzoek gedaan naar grensoverschrijdend gedrag aan de TU Delft. In het rapport dat daarvan het resultaat is, spreken de onderzoekers onder meer van intimidatie, racisme, seksisme, pesten, uitsluiting, roddelen en sociale onveiligheid als gevolg van gebrek aan leiderschap.
De effecten bij TU-medewerkers die zich bij de inspectie hebben gemeld zijn vaak langdurig en belemmerend. De inspectie spreekt van psychologische en fysieke gezondheidsklachten, uitval en een algemeen gevoel van onveiligheid. Ook stress, burn-out, depressie en PTSS, huilbuien en gespannen thuissituaties komen voor, net als ziekte, overgeven op het werk, paniekaanvallen en hartkloppingen.
Bij het universiteitsbestuur is er volgens inspecteurs veel informatie aanwezig over wat er speelt op het vlak van sociale veiligheid, maar deze ‘verzuimt’ om ‘de optelsom te maken om tot een volledig beeld te komen’. Ook ‘stuurt het bestuur onvoldoende op passende maatregelen’. Om deze reden is er sprake van wanbeheer, aldus de inspectie.
In ons dossier lees je nieuws en achtergrondartikelen over het inspectierapport.
- Delta blijft op zoek naar (voormalig) TU-medewerkers die hun ervaringen willen delen. Dit kan eventueel anoniem. Mail naar tudelta@protonmail.com.
Comments are closed.