Twitter en taal

Dutch only

Soms is het lang zoeken naar een onderwerp voor een column. Het moet een relevant onderwerp zijn waar ik zelf een uitgesproken mening over heb en waar nog niet al te veel over geschreven is. En ik moet die mening een beetje leuk onder woorden kunnen brengen. Andere keren, zoals in dit geval, wordt het onderwerp je in de schoot geworpen als op X een specifieke tweet je hartslag verhoogt en hevige irritatie opwekt. Dat gebeurde bij een bericht van ene Marjolein op 19 februari als reactie op het @NL_wetenschap-account waar iemand een onschuldige d/t-fout in maakte. Het bericht luidde: “Als taalnazi maak ik geen vrienden maar van academici zou je toch mogen verwachten dat ze het onderscheid weten tussen persoonsvorm en voltooid deelwoord.”

Wat zo kwalijk is aan deze tweet is dat de inhoud bijdraagt aan het beeld dat academici beter of slimmer zouden zijn dan niet-academici en dat je daarom meer van hen mag verwachten. Een beeld waar demissionair minister Dijkgraaf met zijn onderwijswaaier zo hard vanaf probeert te komen. Een beeld dat bovendien niet klopt – ieder mens heeft zijn eigen talenten. Zo heeft een academicus heel andere skills dan een advocaat, verpleger of loodgieter. En zoals voor hen allemaal geldt, is Nederlandse spelvaardigheid daar niet noodzakelijkerwijs één van. Dat je van journalisten, communicatiespecialisten of taalkundigen op het gebied van spelvaardigheid hoge verwachtingen hebt, kan ik nog volgen. Maar voor iedere andere beroepsgroep is het ridicuul. En voor een academicus al helemaal, aangezien de voertaal in de meeste academische disciplines Engels is.

Een beeld dat bovendien niet klopt – ieder mens heeft zijn eigen talenten

Je mag van iedereen die het Nederlandse onderwijs heeft doorlopen, verwachten dat deze persoon redelijk kan rekenen en spellen. Oók kun je van eenieder die het Nederlands onderwijs heeft doorlopen verwachten, dat hij/zij/x zo nu en dan een d/t-fout maakt. Dat is namelijk helemaal niet erg. En als dat dan op een sociaal medium gebeurt, laat het lekker gaan en houd als ‘taalnazi’ gewoon je mond. Om maar eens terug te grijpen op mijn vorige column en de moeder van Stampertje te citeren: als je niks aardigs weet te zeggen, zeg dan maar helemaal niks.

Belangrijker dan spelling is dat je je gedachten mondeling en schriftelijk begrijpelijk onder woorden kunt brengen. En precies dáár schort het wel eens aan bij academici. Juist het @NL_wetenschap-account geeft jonge wetenschappers de kans om daarmee te oefenen en, al is het maar voor een week, in contact te staan met de maatschappij. Dus laten we deze academici die zich kwetsbaar opstellen in het publieke debat toejuichen in plaats van ze naar beneden te halen op basis van een onrealistische verwachting die bijdraagt aan schadelijke beeldvorming.