Sociale veiligheidstraining voor managers: bonden willen verplichting, CvB niet

In oktober hadden 161 leidinggevenden de eendaagse cursus ‘Leiderschap en sociale veiligheid’ gedaan, en stonden er nog eens 158 ingeschreven. Dat staat in de derde kwartaalrapportage sociale veiligheid van 2025. Navraag bij HR leert dat de TU op dat moment 625 leidinggevenden telde. De training loopt sinds eind 2024 en is alleen verplicht voor mensen die met leidinggeven beginnen.

Voorbeeldrol van leidinggevenden

De vakbonden pleitten in juli voor het verplichten van een dergelijke cursus voor alle managers. Het was één van de tien aanbevelingen die voorkwamen uit een enquête onder medewerkers. Ze schreven dat de training leidinggevenden ‘bewust [moet] maken van hun voorbeeldrol, de risico’s van onveilig gedrag, hun rol om een veilige werkomgeving te waarborgen en hen [moet] voorzien van de tools om dit te realiseren’. Ook moesten er ‘reguliere updates en intervisiebijeenkomsten’ komen.

Zittende leidinggevenden worden ‘geacht’ deel te nemen

Het college van bestuur gaat in een schriftelijke reactie aan de bonden niet direct in op de eis deze trainingen voor alle managers te verplichten. Zittende leidinggevenden worden wel ‘geacht’ deel te nemen. De directie HR houdt het CvB op de hoogte over de mate van deelname, wat het CvB dan weer bespreekt met directeuren en decanen. Onvermeld blijft wat deze daar vervolgens mee doen, maar verschillende deelnemers aan de cursus laten weten dat zij stevig zijn aangespoord om te gaan.

Rol van de ombudsfunctionaris

In de schriftelijke reactie, die begin november is verstuurd, gaat het CvB ook puntsgewijs in op de negen andere aanbevelingen van de vakbonden. Vaak bestaat het antwoord uit een uitleg over wat er op dat specifieke onderwerp al gebeurt. Zo is er al een omstandertraining en komt deze in 2026 breder beschikbaar. Ook is al duidelijker omschreven dat HR er niet alleen is voor leidinggevenden maar ook voor medewerkers en wordt er gewerkt aan een nieuwe gedragscode.

Ook adviseerden de bonden bijvoorbeeld om de ombudsfunctionaris de bevoegdheden te geven om zonder tussenkomst van CvB of HR stukken op te vragen. Dat kan al, schrijft het CvB, en de organisatie is bovendien al verplicht om deze dan ook te delen. Wel vermeldt het CvB twee nieuwe onderzoeken die mogelijk van invloed zijn op de rol van de ombudsfunctionaris. Zo doet het Sociaal Fonds voor de Kennissector (SoFoKles momenteel onderzoek naar de rol van ombudsfunctionarissen op alle universiteiten, en start ‘binnenkort’ een herijking van de hele integriteitsstructuur op de TU.

Sociale veiligheid en de R&O

Een opvallend punt is de plaats van sociale veiligheid in functioneringsgesprekken, resultaat- en ontwikkelingscyclus (R&O) geheten. De bonden vinden dat dat een vast en verplicht onderdeel moet worden. Dat past bij de constatering van de Inspectie van het Onderwijs dat sociale veiligheid te weinig wordt besproken in R&O-gesprekken.

Het CvB vindt verplichting echter niet logisch, ‘omdat het gesprek bedoeld is voor een eenmalige jaarlijkse toekomstdialoog over de ontwikkeling van de medewerker. “Leidinggevenden worden juist toegerust om signalen van sociale onveiligheid direct te herkennen en bespreekbaar te maken in de dagelijkse praktijk.”

Meer democratie

De bonden pleitten in juli ook voor meer democratie. Zo zouden faculteitsbesturen uit meerdere mensen moeten bestaan en zouden in benoemingsadviescommissies ook diverse vertegenwoordigers van studenten en medewerkers zitting moeten hebben om vriendjespolitiek tegen te gaan.

De vernieuwde demonstratierichtlijnen zijn minder rigide

Ze vroegen het CvB om te erkennen dat de universiteit geen bedrijf is en om discussie, debat en protest op de campus aan te moedigen. Dat eerste doet het CvB. En discussie, debat en protest zijn allemaal mogelijk, schrijft het, maar een aanmoediging klinkt niet door in de brief. Er staat: “Als academische instelling hecht de TU Delft veel waarde aan het recht om te demonstreren en wil zij uitdragen dat verschillende visies op een onderwerp mogelijk moeten zijn.”

Daarbij wijst het CvB op de in oktober 2025 vernieuwde demonstratierichtlijnen, die over het algemeen minder rigide zijn dan de vorige, omdat die onwettige of mogelijk onwettige bepalingen bevatte. Zo is na juridisch advies van de directie Legal Services, dat de TU heeft gedeeld met Delta, het verbod op gezichtsbedekkende kleding iets afgezwakt.

Gebouwen bezetten mag wel

Binnen TU-gebouwen staat dat verbod nog, daarbuiten is gezichtsbedekking alleen verboden als die ‘kennelijk wordt gebruikt om (anoniem) strafbare feiten of overtredingen te begaan’. Het juridisch advies benoemt echter ook de onzekerheid over deze bepaling, omdat de (Europese) rechter nog geen uitspraak heeft gedaan over de vraag wat zwaarder weegt: het recht op (anoniem) demonstreren of de Wet gedeeltelijk verbod gezichtsbedekkende kleding.

In de nieuwe demonstratierichtlijnen is ook de regel geschrapt dat gebouwen niet mogen worden bezet en dat in- en uitgangen niet mogen worden geblokkeerd. Dat mag namelijk wel. Het enige verbod dat hier overeind is gebleven is dat vluchtroutes en noodin- en uitgangen vrij moeten blijven.

Protest op 3 december

Vandaag, op 3 december, is de eerste keer dat de richtlijnen in de praktijk worden getest. Vanaf 12.30 uur is er een demonstratie van actiegroep ‘Delft Student Intifada’.