Delta-columnist Dap Hartmann en collegevoorzitter Tim van der Hagen schrijven elkaar iedere twee weken over de toekomst van de TU, muziek en boeken. Hartmann maakt zich zorgen over Van der Hagen.
Hartmann: "Ik begrijp jouw frustratie dat je hele werkweek strak geagendeerd is en dat daarmee de spontaniteit is verdwenen." (Foto: Sam Rentmeester)
Dank en complimenten voor je laatste brief. Je hebt echt je best gedaan en dat waardeer ik zeer. Op momenten dat ik het heel druk heb, denk ik altijd aan mensen die het nog veel drukker hebben, en daartoe behoor jij zeker. Ik ga je binnenkort een aantal keer in actie zien, om te beginnen bij de Open Meeting Strategic Framework Research en de OMSF Students & Education. Aangezien ik altijd overal een mening over heb, laat ik de kans om mijn stem te laten horen natuurlijk niet ongebruikt. Ik moet je eerlijk bekennen dat ik niet veel vertrouwen heb in het nut van deze bijeenkomsten. De documenten die ik kreeg toegestuurd, geven daar ook weinig aanleiding toe. Het wemelt van de taalfouten (resonsible, devliver, princliples, folowing, consultantcy, scientic) en de inhoud vliegt werkelijk alle kanten op. Zo is er een SWOT analyse met maar liefst 14 Strengths, 8 Weaknesses, 9 Opportunities, en 10 Threats. Een van onze sterke punten is blijkbaar dat we Well-endowed for practical changemaking zijn. Ik ken toch maar weinig mensen die dit met droge ogen uit hun strot krijgen.
Laten we een voorbeeld nemen aan de glasheldere uitspraken van Albert Einstein, zoals: “We cannot solve our problems with the same thinking we used when we created them.” Dat klinkt toch veel menselijker dan well-endowed for practical changemaking? Maar we zullen het zien. Ik ga er in elk geval met een Open Mind naar toe, maar ook weer niet té open. Om mijn grote held Carl Sagan maar weer eens van stal te halen: “Keeping an open mind is a virtue – but, as the space engineer James Oberg once said, not so open that your brains fall out.” Ik vind het fascinerend dat er mensen zijn die zelfs van ogenschijnlijk onbenullige onderwerpen een hele studie maken. Zo besteedt de website Quote Investigator uitgebreid aandacht aan de vraag wat de oorsprong is van deze uitspraak die Carl Sagan aan James Oberg toeschrijft.
Dus verblijd mij met een nuttige bijeenkomst, zodat ik na afloop niet dit citaat hoef te gebruiken:
Wandeldag
Ik begrijp jouw frustratie dat je hele werkweek strak geagendeerd is en dat daarmee de spontaniteit is verdwenen. Je zegt het heel mooi: je moet je best doen om toevallige ontmoetingen te regisseren. Wanhoop niet, want ik heb een oplossing voor je. Houd iedere week één dag vrij van afspraken. Dat is nooit dezelfde dag van de week, want er zijn natuurlijk altijd belangrijke afspraken waar je niet onderuit kunt met het argument “sorry, maar dit is mijn wandeldag”. Daarmee geef ik de oplossing al prijs: op die wekelijkse roostervrije dag wandel je over de campus en door alle faculteiten en instituten. Iedereen mag je aanspreken over elk gewenst onderwerp. Dat moet toch haalbaar zijn? Of past het werk van de Voorzitter van het College van Bestuur heel toevallig precies binnen alle beschikbare tijd? Het is een beetje zoals met een nieuwe boekenkast. Daarin lijkt aanvankelijk veel meer ruimte dan voorheen, maar op een gegeven moment zit hij toch weer vol.
Handreiking
Daarom bied ik je een handreiking door je aanstaande extra takenpakket over te nemen. Ik las dat als de tweede termijn van Karel Luyben als Rector Magnificus is voltooid, die functie zal worden gecombineerd met die van jou. Dan ben je dus zowel Voorzitter van het College van Bestuur als Rector Magnificus. Dat zou je niet moeten willen. En belangrijker nog, dat willen wij (de TU Delft gemeenschap) natuurlijk ook niet. De Rector heeft, naast een inhoudelijk takenpakket, vooral de rol van Pater Familias. Zoals Hans van Luijk het ooit verwoordde: promoties voorzitten, linten doorknippen en baby’s knuffelen. Maar meer nog dan dat, het entameren van contacten tussen stafleden onderling en met de studentenpopulatie. Het initiatief van Jacob Fokkema ‘Dichter bij studenten: de krant lezen met de rector’ waarbij hij studentenhuizen bezocht om over actuele onderwerpen te discussiëren, vond ik een uitstekende formule. Dat zou in deze tijd wellicht een andere naam moeten krijgen, om de vraag “Wat is dat, een ‘krant’?” te vermijden. Ik ben ook een trouwe deelnemer aan de Faculty Meetings die Karel met grote regelmaat belegt. Daar heb jij straks als Collegevoorzitter én Rector Magnificus natuurlijk helemáál geen tijd meer voor. Laat staan dat je nog tijd hebt om studentenhuizen te bezoeken en baby’s te knuffelen. En je wandeldag kun je ook wel schudden. Dat zou doodzonde zijn, want daarmee doemt het gevaar van de ivoren toren-perceptie weer op: een onbereikbaar College van Bestuur dat nauwelijks in contact staat met de medewerkers en de studenten van de TU Delft.
De perfecte oplossing
Gelukkig heb ik de perfecte oplossing: ik word de volgende Rector Magnificus! Je denkt misschien dat ik dit nu even heel opportunistisch uit de hoge hoed schud, maar ik kan je verzekeren dat ik dit voornemen de afgelopen acht jaar tijdens al mijn R&O-gesprekken heb gecommuniceerd. Dit is de betreffende paragraaf uit mijn R&O formulier van 2011:
Ik was toen zeventien jaar geleden gepromoveerd en bij de TU Delft al acht jaar bezig om UHD te worden. Vandaar mijn realistische inschatting van het tijdpad tot aan Rector Magnificus.
Nutteloze regendans
Carrièreontwikkeling en Human Resource Management is een onderwerp om een volgende keer eens wat dieper op in te gaan, want ik zie het overal om mij heen: bevorderingen zijn uiterst willekeurig en er wordt geen enkel Personal Development Plan uitgezet. Het R&O formulier verdwijnt ongelezen in een ordner, de ordner verdwijnt geruisloos in een kast, en de kast gaat stevig op slot. Het volgende jaar begint de hele nutteloze rituele regendans weer van voren af aan. Als Rector Magnificus ontlast ik jouw overvolle agenda en consolideer ik de belangrijke netwerkfunctie van het College van Bestuur. Jij krijgt je wandeldag, ik organiseer Faculty Meetings en discussie in studentenhuizen. Jij richt je op je kerntaken, ik zit promoties voor en knuffel baby’s. Het brengt tevens wat extra leven in de brouwerij. Karel heeft daartoe weliswaar al zijn steentje bijgedragen, bijvoorbeeld door een foto te twitteren van “De mooiste Rector Magnificus van Nederland, Rianne Letscher!!”.
Emmer gier
Daarop kreeg hij stevige kritiek, zoals je tegenwoordig op alles wat je wereldkundig maakt meteen een emmer gier over je hoofd krijgt uitgestort. Er werd hem “Alledaags seksisme” verweten, en “Alsof het haar belangrijkste kwaliteit is… Waarschijnlijk heeft hij het niet eens door.” Gelukkig waren er ook positieve reacties, zoals van Cees Dekker: “Ik vond het wel een prima tweet” (desondanks mag Cees nog steeds geen missverkiezing jureren – onbegrijpelijk), en van Rinke Zonneveld: “je doet jezelf tekort Karel”. Hoewel Karel zijn tweet later nuanceerde (“Ben erg blij dat we haar in het rectorencollege hebben, maar had dat anders moeten formuleren”) siert het hem dat hij hem niet heeft verwijderd. Dat is de wetenschappelijke benadering: twijfelachtige datapunten gooi je niet weg, maar voorzie je van de kanttekening ‘outlier’. Je begrijpt dat ik sta te popelen om Karels plaats in te nemen in dat rectorencollege, om met eigen ogen te kunnen observeren of die foto recht doet aan de schoonheid van Rianne Letscher.
Zorgen over jou
Ik maak me toch een beetje zorgen over je, beste Tim. Je zegt “Ik vrees […] dat de manager intussen een deel van mij geworden is.” Het is toch geen ongeneeslijke ziekte die progressief een verwoestende werking heeft op wat ooit een echt mens was? Het is toch niet The Night of the Living Dead? Als fan van Japke-d Bouma moet je je toch juist met hand en tand verzetten tegen loos tenenkrommend proza als “Strategische overwegingen voor herzien van het bestuursmodel zijn – onder meer – de groei van studentenaantallen, de complexe vastgoedopgave van de TU Delft, het voorzien in een transparante aansturing ondersteunende diensten en het versterken van internationale herkenbaarheid.” Herken je dit? Het staat in het ‘Bericht van de Raad van Toezicht’ dat alle medewerkers op 24 mei ontvingen. Los van de afschuwelijke management-speak, is het ook nog krom Nederlands.
Bullshit-bingo
Met mensen die deze bullshit-bingo cultuur willen doorbreken, loopt het vaak slecht af. Zo raakte onlangs de hoofdeconoom van de Wereldbank een deel van zijn takenpakket kwijt omdat hij zijn medewerkers aansprak op hun onnodig ingewikkelde taalgebruik. Paul Romer werd daarom ’taalnazi’ genoemd. Ik herken dat heel goed, want ik ben zelf ook een taalnazi. Aan je suggestie ‘wil je echt Tim uncut leren kennen, dan moeten we misschien gewoon maar een keer een avondje doorzakken samen’ geef ik graag gehoor. Al is het maar om wetenschappelijk vast te stellen hoeveel schade het managementvirus inmiddels heeft aangericht, en om te onderzoeken of alcohol daar een probate remedie tegen is.
Hypergevoelig
Uiteraard ken ik Breaking Bad. Het is misschien wel de beste tv-serie ooit gemaakt. Daarvoor stond bij mij The Sopranos op nummer 1. Fascinerend om te zien hoe een aanvankelijk nogal schlemielig ogende scheikundeleraar zich ontplooit tot een gewetenloze schurk. Tegelijkertijd zie je dat je van een slechte student geen goede student kunt maken, denk aan de aflevering met de vlieg. Ook Better Call Saul volg ik met veel plezier. De worsteling van Jimmy om serieus genomen te worden als advocaat, en al het gedoe rondom zijn broer die hypergevoelig is (althans, meent te zijn) voor elektromagnetische straling, is heel vermakelijk. Uitmuntend geacteerd, en inderdaad een schitterende cinematografie. Ik ben heel benieuwd of Walter White op een gegeven moment ten tonele verschijnt. Nu kijk ik naar het tweede (en laatste) seizoen van Narcos. Ook een prima serie, die als ijzingwekkende bijkomstigheid heeft dat het allemaal waar gebeurd is. Maar Narcos kan niet in de schaduw staan van Breaking Bad. Het verbaast me niet dat Breaking Bad meer scheikundestudenten aantrekt, want wie wil er nou niet stinkend rijk worden met zelfgemaakte crystal meth?
Streng toelatingsbeleid
Meer studenten scheikunde, of meer studenten in het algemeen, moet natuurlijk geen doel op zich zijn voor de TU Delft. Een vorige keer heb ik het daar al uitgebreid over gehad, en ik wacht nog op de oplossingen voor de grote problemen die de groeiende studentenpopulatie met zich mee brengt. Binnenkort zie je me verschijnen bij de Open Meeting Strategic Framework Students & Education. Laat ik alvast een voorzet geven tot een oplossing: we verdubbelen de wetenschappelijke staf en maximeren het aantal studenten op vijftienduizend. Dat laatste kunnen we bereiken door een streng toelatingsbeleid. We willen namelijk geen Jesse Pinkman’s, we willen Walter White’s – only the best and the brightest. Minder getalenteerde studenten gaan maar naar Twente of Eindhoven, of desnoods naar het HBO. Niks mis mee, maar wij willen alleen toptalent. We struikelden over onze loftuitingen toen ‘de wereldberoemde biochemisch ingenieur Frances Arnold’ naar Delft kwam voor de Van ’t Hofflezing. Frances Arnold werkt bij Caltech en net als aan MIT en Stanford, spiegelt de TU Delft zich graag aan Caltech. Maar Caltech heeft slechts 2250 studenten – een tiende van de TU Delft. Dat komt omdat wij bijna iedereen met een VWO-diploma toelaten, en Caltech slechts 8% van alle aanmeldingen. Als we een topklasse universiteit willen zijn, moeten we topklasse wetenschappers in huis hebben en alleen topklasse studenten toelaten.
Lastige hordes
De beste studenten verdienen volop aandacht, dus daarom is de student-faculty ratio in Caltech slechts drie. Ik realiseer me dat het kabinet wil dat iedereen alles mag gaan studeren, maar laten we dan in ieder geval lastige hordes en hoge barrières opwerpen om alleen het neusje van de zalm toe te laten. En passent lossen we daarmee ook de kern van het probleem op dat ik de vorige keer aansneed. Onderwijs geven aan hele slimme studenten is namelijk geen corvee. Integendeel, het is hartstikke leuk omdat een groep excellente studenten een uitstekend intellectueel tegenwicht biedt aan zelfs de briljantste onderzoeker. Ik voorspel je dat onderzoekers uit zichzelf meer onderwijs willen geven omdat dit tevens de toegangspoort vormt tot uitmuntende PhD-kandidaten. Misschien moeten we dit idee binnenkort tijdens een wetenschappelijk verantwoorde doorzaksessie verder uitwerken!
Hartelijke groet,
Dap
Lees de hele briefwisseling terug, in volgorde van verschijnen:
‘Beste Tim, hoe wil je al je doelen gaan halen?’
‘Beste Dap, we willen toch excelleren?’
‘Beste Tim, wat ga je doen aan werkdruk?’
‘Beste Dap, cultuur moeten we allemaal veranderen’
‘Beste Tim, we zijn geen pluimvee’
‘Beste Dap, ik hoor het liefst de meningen van experts’
‘Beste Tim, onderwijs is net zo belangrijk als onderzoek’
‘Beste Dap, ik kan je uithaal niet plaatsen’
Heb je een vraag of opmerking over dit artikel?
l.hartmann@tudelft.nl
Comments are closed.