Vrij van meningsuiting

Het lukt mij niet om over onderstaande een prettig leesbaar stukje te schrijven. Wat ik ook probeer, het wordt cynisch en boos. Ik heb het opgegeven.

Deze maand geen lopend verhaal, maar een feitenrelaas in bulletpoints:

• Op 7 december 2023 zond de universiteit via een livestream de ‘TU Delft Talkshow’ uit.
• Het hoofd corporate communications presenteerde dit programma. Er was geen onafhankelijke presentator of redactie die met onverwachte of kritische vragen kwam.
• In deze volledig door henzelf gecontroleerde setting zei rector magnificus Tim van der Hagen namens het college van bestuur (cvb) dat vrijheid van meningsuiting niet thuishoort op de campus. En: “geen demonstraties, geen banners of iets dergelijks en ook geen uitspraken die mensen als kwetsend kunnen ervaren.”
• Hier kwam kritiek op. Intern in de vorm van bezorgde e-mails en publiek als onderdeel van een breder betoog over hoe universiteitsbestuurders met dit soort uitspraken een fundamenteel onbegrip van academische waarden aan de dag leggen.
• Het cvb liet deze kritiek onbeantwoord.
• In de versie van de ‘talkshow’ die op YouTube verscheen bleken deze uitspraken ineens uit de opname geknipt.
• Toen de redactie van Delta dit ontdekte en wilde controleren wat Van der Hagen in het weggeknipte deel had gezegd kon dit alleen omdat een achterdochtige columnist de originele livestream gedownload had voordat deze offline werd gehaald.
• Pas toen Delta de collegevoorzitter om opheldering vroeg kwam hij met een statement.
• In dit statement (zie het kader onderaan dit artikel) stelt Van der Hagen dat hij tijdens de opname al ontevreden was met zijn uitspraken.
• De livestream van 7 december was niet live. Het programma was een week van tevoren opgenomen.
• Een week is voldoende tijd om een kleine edit in een video te (laten) maken wanneer je vindt dat je daarin iets onverdedigbaars hebt gezegd.
• Het verschil tussen Van der Hagens originele woorden en die in zijn statement aan Delta is enkel dat hij ‘de vrijheid van meningsuiting’ niet meer expliciet noemt. Verder herhaalt hij alles wat hij eerder ook al zei: “demonstraties, banners en uitspraken waar mensen aanstoot aan kunnen nemen omdat ze […] als kwetsend kunnen worden ervaren […] horen niet thuis op de campus.”
• Niemand – noch ondernemingsraad, studentenraad, raad van toezicht, decanen, directeuren, professoren, noch wie dan ook – heeft hier (publiekelijk) afstand van genomen.

Ik heb hier een mening over. Maar als ik die hier opschrijf zouden mensen dat misschien als kwetsend kunnen ervaren. In plaats daarvan eindig ik met twee vragen aan de lezer:

• Kun je democratisch ingestelde en kritisch denkende ingenieurs opleiden wanneer studenten op onze campus niet mogen oefenen met de activiteiten die horen bij zulk betrokken burgerschap?
• Hoeveel maatschappelijke en wetenschappelijke ontwikkelingen zijn er wel niet die onmogelijk waren geweest als je op universiteiten niets mocht zeggen waar iemand wel eens aanstoot aan zou kúnnen nemen?