Op vrijdag 8 december vond de tweede teach-in over Gaza en Israël plaats. De eerste editie kreeg kritiek, want niet iedereen vond die bijeenkomst evenwichtig. Hoe was dat nu?
(Foto: Thijs van Reeuwijk)
Delen
Wie vrijdagmiddag 8 december tegen 17.00 uur langs collegezaal C van de aula liep, zal waarschijnlijk weinig zijn opgevallen. Alleen de tafel naast de deur, met stapels gesmeerde boterhammen, groenten en bakjes hummus, verraadt dat hier geen gewoon college begint.
Ook is de sfeer een beetje gespannen. Er is de afgelopen tijd ook op de TU-campus veel te doen geweest over de oorlog tussen Israël en Hamas. Een Israëlische medewerker vertelde aan Delta dat ze zich onveilig voelt door de in haar ogen eenzijdige invulling van de vorige teach-in, wat haar weer op kritiek van een van de sprekers van dat evenement kwam te staan. Ook rector magnificus Tim van der Hagen en Delta-columnist Bob van Vliet lieten zich uit over de rol die de oorlog speelt op de campus.
Academische waarden
Daarover moet ook deze bijeenkomst gaan. Na de eerste teach-in en een zogenoemde walk-out organiseert de groep die zich ‘Engineering Solidarity Palestine Delft’ noemt dit evenement onder de titel ‘Academic freedom, islamophobia and ideology (on Palestine/Israel)’. Ze hebben deze avond drie sprekers uitgenodigd om het publiek te vertellen over academische vrijheid, de verantwoordelijkheid die daarbij komt kijken en over islamofobie, in het bijzonder in de context van de oorlog in Gaza.
Dr. Harry Pettit, universitair docent sociale, economische en culturele geografie aan de Radboud Universiteit, trapt de bijeenkomst af, ten overstaan van ongeveer tachtig toehoorders. Pettit is betrokken bij soortgelijke lezingen aan de Radboud Universiteit. In eerste instantie werd die reeks afgelast nadat de organisatoren in hun ogen onaanvaardbare beperkingen kregen opgelegd door de universiteit. Later gingen de lezingen alsnog door.
Tijdens het Delftse evenement legt Pettit uit dat de aanvankelijke beperkingen in Nijmegen volgens hem een onbegrip van academische waarden blootleggen. Wetenschappers horen volgens hem niet enkel de argumenten van beide kanten te presenteren. Ze moeten met een passende conclusie komen. “Mensen doen uitgebreid onderzoek en bouwen daarmee een zaak. Die wordt vervolgens op de proef gesteld door reviewers of mensen die vragen stellen.”
Islamofobie
De tweede spreker, Rahma Bavelaar, is antropologe en een van de oprichters van stichting Meld Islamofobie. Zij vertelt dat ze vaak ziet dat islamofobie in Nederland opleeft naar aanleiding van het nieuws, ook na het nieuws over de aanval van Hamas op 7 oktober. Op 8 oktober volgde de eerste melding.
Ook in de politiek ziet ze ‘alledaagse islamofobie’, vertelt Bavelaar. Op 12 oktober nam de Tweede Kamer een motie aan van CDA’er Derk Boswijk die opriep om steun voor Hamas in Nederland te laten onderzoeken. De basis daarvoor was een rapport van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) uit 2021, dat volgens Bavelaar achterhaald is, vertelt ze tijdens de teach-in.
Op 12 december 2023 publiceerde de NCTV inderdaad een nieuw rapport, waarin hij stelt dat ‘de Nederlandse jihadistische beweging in zijn geheel minder actief lijkt dan enkele jaren geleden’. Tegelijkertijd merkt de dienst op dat de dreiging van een jihadistische aanslag in Nederland is toegenomen, onder andere door de oorlog in Gaza.
De laatste spreker, emeritus lector elektronisch uitgeven en co-editor van het tijdschrift Marxism & Sciences Joost Kircz, spreekt over de verantwoordelijkheid van wetenschappers voor hun werk. Morele overwegingen over toepassingen zouden ze niet zomaar aan de markt over moeten laten, stelt hij. “Het argument is altijd ‘de vijand deed het eerst’, maar de vijand is het slechtste argument voor onze eigen overlevingskans.”
Evenwicht
Tijdens de eerste lezing vraagt een toeschouwer Pettit om in te gaan op het geweld tegen Israël, daarmee doelend op de aanslag van Hamas op 7 oktober. Pettit zegt de aanval te veroordelen en Hamas’ wreedheden tegen burgers verschrikkelijk te vinden.
Toch gaat hij liever niet veel uitgebreider in op 7 oktober, zegt hij. “De aanvallen vonden niet plaats in een vacuüm”, citeert hij de secretaris-generaal van de Verenigde Naties, António Guterres. “Er is een lange geschiedenis van 75 jaar onderdrukking van de Palestijnen.” Ook de aantallen dodelijke slachtoffers aan beide kanten maken voor Pettit een verschil: “Er zijn in de tussentijd ongeveer twintig keer zoveel Palestijnen vermoord. Dat is waarom ik het geweld vandaag zou willen beëindigen.”
Na afloop van zijn verhaal vraagt dezelfde toeschouwer naar de insteek van het evenement. “Is het een open debat of is dit een pro-Palestijnse workshop?” Dat is het allebei niet, reageert moderator en postdoc bij QuTech Tzula Propp: “We zijn hier niet om te debatteren. Dit is een teach-in om te leren over wat er gebeurt. Vandaag, de dag dat 500 mensen zijn omgekomen.”
‘Geen demonstraties’
Een ander onderwerp dat in Pettits presentatie en in discussies tussen aanwezigen terugkomt, is het standpunt van de TU over het conflict en over teach-ins zoals deze. In een eerder opgenomen talkshow die de universiteit op donderdag 7 oktober uitzond, zei rector-magnificus Tim van der Hagen het als zijn taak te zien mensen de gelegenheid om te geven academisch in debat te gaan. Maar, zei hij ook (en die uitspraak blijkt inmiddels verwijderd uit de registratie, zo ontdekte Delta): “Dat is wat anders dan de vrijheid van meningsuiting. Die horen (sic) niet thuis op de campus: geen demonstraties, geen banners of iets dergelijks en ook geen uitspraken die mensen als kwetsend kunnen ervaren, kwetsend zijn. Dat is best lastig, want we begrijpen dat heel veel mensen enorm veel emoties hebben.”
Een dag later leiden deze uitspraken bij de aanwezigen van de teach-in tot zorgen. Als Pettit een vertaling ervan op een van zijn slides toont, stijgt er een geroezemoes op in de zaal. Ook na afloop is de talkshow van gesprek: wat kon de rector bedoeld hebben? (zie het kader onderaan voor een statement van Tim van der Hagen).
Andere meningen
Ondanks deze onduidelijkheid kon de teach-in gewoon doorgaan, al verplaatste de TU-afdeling integrale veiligheid de bijeenkomst van Pulse naar de aula, vertelt organisator Tom Twigt. In tegenstelling tot de vorige editie, waar een beveiliger Twigt van tevoren verzocht om geen ‘woorden als genocide’ te gebruiken, heeft hij nu geen verbod op bepaalde woorden of onderwerpen opgelegd gekregen.
Als de toespraken klaar zijn, zijn de toeschouwers dat zeker nog niet. Totdat beveiligers van de aula hen vragen de zaal te verlaten, discussiëren tientallen aanwezigen nog zeker een uur lang in grotere en kleinere groepen door. Hun gezichtsuitdrukkingen en stemgeluid verraden regelmatig sterke emoties, maar steeds krijgt eenieder de kans om uit te praten.
De toeschouwer (die niet bij naam genoemd wil worden) die vroeg naar het doel van de bijeenkomst zegt blij te zijn met dat vervolg: “Ik had het gevoel dat er na afloop van het evenement wel nieuwsgierigheid was naar andere meningen.” Als hij Pettit bij de hoofdingang van de aula ziet staan, grijpt hij zijn kans om ook met hem in discussie te gaan. Eens worden de twee het niet in de korte tijd die hen rest, maar ze bedanken elkaar voor het gesprek.
Statement van rector magnificus en cvb-voorzitter Tim van der Hagen:
“Op 7 december ben ik tijdens een TU Delft talkshow bevraagd over demonstraties naar aanleiding van de oorlog tussen Israël en Hamas. Dit is een uiterst actueel en uiterst gevoelig onderwerp. Ik heb tijdens de talkshow een onhandige formulering gebruikt die de verkeerde indruk kon wekken dat op de campus geen vrijheid van meningsuiting zou gelden. Dat gevoel bekroop mij al tijdens de talkshow maar ik zag toen geen mogelijkheid om dat ter plekke recht te zetten. Toen ik het fragment later terugzag, besefte ik dat ik het zó niet had willen zeggen omdat ik het zo niet bedoel.
Wat ik had wíllen zeggen – en ik ben blij dat ik via Delta de gelegenheid krijg om dat alsnog te doen – is dit: “Aan de ene kan zijn wij de hoeders van de academische vrijheid. We moeten ervoor zorgen dat mensen zich veilig voelen en veilig zijn. Momenteel zien we toenemende polarisatie in de samenleving. Dat zien we ook op onze campus. Het is onze taak om mensen de gelegenheid te geven om met elkaar het academische debat aan te gaan. Dat is wat anders dan demonstraties, banners en uitspraken waar mensen aanstoot aan kunnen nemen omdat ze kwetsend zijn of als kwetsend kunnen worden ervaren. Dat soort uitingen horen niet thuis op de campus.”
We hebben nog even onderzocht of het mogelijk was om dit op de een of andere manier achteraf te verduidelijken in de videoregistratie van de talkshow. Dat werd te gekunsteld, dus daarom hebben we ervoor gekozen om het bewuste fragment te verwijderen.”
Comments are closed.