Winnifred leerde adten om van Engeland naar Frankrijk te kunnen zwemmen

Terwijl zaterdagavond 31 december 2022 iedereen op een feestje is, zit voormalig TU-student Winnifred Noorlander in haar eentje thuis aan de keukentafel. Haar hoofdpijn is té erg om de deur uit te gaan. Noorlander kampt op dat moment al ruim anderhalf jaar met de gevolgen van een dubbele hersenschudding, waaronder dus die hoofdpijn.

Opeens schalt haar ringtone door de keuken. Het is zwemspecialist Richard Broer, die per boot zwemmers begeleidt wanneer zij de iconische langeafstandszwemtocht van Engeland naar Frankrijk maken. “Ik ben nu de boten voor 2025 aan het inboeken. Als je mij morgenochtend terugbelt, heb je nog een mooie plek aan boord”, klinkt zijn stem aan de andere kant van de lijn.

‘Ik vond het bizar dat het menselijk lichaam tot zoiets in staat is’

De oversteek van Dover (Engeland) naar Calais (Frankrijk) staat bekend als één van de moeilijkste langeafstandszwemtochten ter wereld. Hoewel het hemelsbreed zo’n 33 kilometer is, kan de daadwerkelijke zwemafstand vanwege het weer, de getijden en de stromingen oplopen tot meer dan 50 kilometer. Noorlander kan op die oudjaarsavond vanwege haar hersenschudding nog geen 25 meter zwemmen. Toch zegt ze ja. “Het was een belangrijk punt in mijn leven. Een mindsetverandering. Ik dacht: ik ga er over 2,5 jaar ontzettend spijt van hebben als ik het niet probeer. Het ergste wat mij kan overkomen is dat het niet lukt, maar dan ben ik in ieder geval een stukje fitter dan nu.”

Van het bestaan van de langeafstandszwemtocht wist ze al langer af. “Op mijn 21^ste hoorde ik voor het eerst dat iemand van het Franse Calais naar het Engelse Dover ging zwemmen. Ik vond het een bizar idee dat het menselijk lichaam tot zoiets in staat is. Het is altijd in mijn hoofd blijven zitten.” Dat laatste is ook de reden dat ze bij zwemspecialist Broer uit kwam. Tussen het begin van de corona-lockdowns en haar dubbele hersenschudding in was ze buiten banen gaan zwemmen. Uit nieuwsgierigheid ging ze rondbellen: hoe werkt dat, zo’n zwemtocht het Engelse Kanaal over?

Noorlander vertelt dit alles aan een houten picknicktafel voor de achteringang van de TU-aula. Om haar heen haasten studenten zich naar hun faculteiten. Anderen  staan in groepjes te kletsen. “Het is superleuk om weer eens op de campus te zijn”, zegt ze. Ze praat vol energie. Af en toe stuitert haar schaterlach de betonnen paden van de campus over.

Noorlander deed zowel haar bachelor als master aan de TU Delft. Ze haalde alles uit haar studententijd. Zo deed ze mee met dreamteam Nuna, ging ze bij een onderwaterhockeyvereniging, verhuisde ze meerdere keren binnen Delft en vermarkte ze tijdens haar master systems & control engineering een patent van wetenschapper Mark van Loosdrecht uit tot start-up ExCulture. Tot 2021. Op 14 februari dat jaar liep ze een hersenschudding op door een val op het ijs. Nog geen half jaar later, op 17 juni, werd ze aangereden door een auto. Het resultaat: een dubbele hersenschudding.

Zelf spoorzoeken

Op het ongeluk volgde een jaar zonder echte oplossingen. Ze moest stoppen bij haar start-up en haar klachten werden zelfs erger. Ze was voortdurend overprikkeld, kon niet naar schermen kijken, simpele activiteiten als het uitruimen van de vaatwasser waren slopend, ze had dag- en nacht hoofdpijn. “In de medische wereld hoor je dat je na een jaar niet echt meer vooruitgaat”, vertelt Noorlander. “Maar ik was toen 28 jaar. En ik word niet meer beter?”

Noorlander kon het niet accepteren. Dus ging ze zélf op onderzoek uit. Op internet en via kennissen vond ze lotgenoten, die ze het hemd van het lijf vroeg. Haar zoektocht bracht haar bij een Amerikaanse behandelmethode, ontwikkeld door de in hersenschuddingen gespecialiseerde kliniek CognitiveFX. Patiënten volgen hier één tot twee weken intensieve therapie in de hoop zo van de klachten af te komen die hun hersenschudding heeft veroorzaakt. Oefeningen zijn erop gericht om voortdurend op het randje van hun kunnen te balanceren.

‘Ik moest huilen toen mijn hoofdpijn voor het eerst in anderhalf jaar optrok’

Eén probleem: voor de behandeling zou Noorlander tussen de tienduizend en vijftienduizend euro moeten neertellen én naar de Verenigde Staten moeten vliegen terwijl ze op dat moment moest rondkomen van een studentenlening. In Nederland vond ze uiteindelijk fysiotherapeuten en andere soorten behandelaars die op CognitiveFX geïnspireerde behandelingen aanboden. Ook díe vroeg ze het hemd van het lijf.

Door al die opgedane kennis nauwgezet ‘op z’n TU Delfts’ te combineren, ontwierp ze uiteindelijk haar eigen behandelweek. “Ik volgde een eenmalige training bij een behandelaar om te ontdekken hoe zo’n training moest aanvoelen en werkte dit vervolgens uit in instructies voor mijn vrienden.” Tijdens de behandelweek namen haar vrienden ieder één of meer trainingen voor hun rekening. “Op de derde dag trok voor het eerst in anderhalf jaar mijn hoofdpijn op. Dat was zo’n bijzonder moment. Ik moest zelfs huilen.”

15 uur trainen

Na de behandelweek trainde ze door zodat ze uiteindelijk weer naar schermen kon kijken. Teksten kon lezen. De vaatwasser kon uitruimen zonder doodop te zijn. Ze rondde haar master af en ging voorzichtig aan het werk. Stapje voor stapje lukte het om meer te gaan doen. Inmiddels werkt ze fulltime, geeft ze lezingen om geld op te halen voor de Hersenstichting én traint ze 15 uur per week.

Dat laatst is wel nodig om straks de oversteek te kunnen maken. Haar trainingsschema ontwierp ze op dezelfde manier als haar cognitieve trainingsweek: veel rondvragen en op basis van dat onderzoek iets ontwerpen wat bij haar past.

‘Als student kon ik helemaal niet adten. Ik heb het vanwege het zwemmen moeten leren’

Ter voorbereiding van de immense zwemtocht zwom ze eerder al 22 kilometer in het IJsselmeer en stak ze eind vorig jaar borstcrawlend de straat van Gibraltar over. Tijdens die laatste tocht ging alles mis wat er mis kon gaan. Ze moest overgeven, kreeg hongerklop en de medewerker in de begeleidende kajak wilde haar haar eigen voeding niet aangeven. “Zelfs met al die tegenslagen, vond ik het harstikke leuk. Daardoor wist ik dat de oversteek over het Kanaal ontzettend goed bij mij past.”

Om ongeveer 17 uur lang te kunnen zwemmen, neemt Noorlander tijdens de tocht straks elk half uur 250 milliliter vloeibare voeding. “Dat moet ik al zwemmend op mijn rug adten. Wel grappig, want tijdens mijn studententijd kon ik helemaal niet adten. Ik heb het vanwege het zwemmen moeten leren.”

Een maand lang niks doen

Met haar langeafstandstocht wil ze meer bewustwording creëren over hersengezondheidszorg bij huisartsen en fysiotherapeuten. “Ze hebben veel kennis, maar er zijn ook nog veel misvattingen over de nasleep en behandeling van hersenschuddingen. De meeste huisartsen adviseren het even rustig aan te doen en vertellen je dat het dan vanzelf weer over gaat. Maar bij mij was dat niet zo. Ze kunnen je beter doorsturen naar een ergotherapeut en fysiotherapeut, zodat je daar oefeningen kan doen om weer beter te functioneren. Er moet een betere wegwijzer komen zodat je naar de juiste plekken wordt doorgestuurd op het juiste moment.”

En als de zwemtocht er op zit? Dan gaat ze eerst een maand lang niks doen. Haar volgende uitdaging heeft ze al in het vizier. Wat dat is, wil ze nog niet zeggen. “Ik bel jullie in augustus wel”, zegt ze terwijl haar schaterlach nog een laatste keer over de campus stuitert.