TU wijst lezing af om ‘politieke lading’, studenten missen richtlijnen

Op 21 februari krijgt GreenTU-bestuurslid Nefeli (liever geen achternaam) een onverwachte e-mail: haar reservering voor een ruimte in onderwijsgebouw Pulse is afgewezen. GreenTU, het green office van de TU Delft en onderdeel van de universiteitsdienst, wilde een lezing organiseren met de Oegandese klimaatactivist Nicholas Omunuk. Hij zou uitleggen hoe de East African Crude Oil Pipeline (EACOP) gemeenschappen in zijn land beïnvloedt en hoe moeilijk het is om bedrijven verantwoordelijk te houden voor mensenrechtenschendingen.

Maar de universiteit weigert de ruimte te reserveren. In de afwijzingsmail staan twee redenen: de aanvraag is te laat ingediend én de lezing zou politiek van aard zijn. Wat precies als politiek wordt beschouwd, staat niet in de mail.

Bij navraag verwijst een medewerker van onderwijs- en studentenzaken (ESA) Nefeli naar inmiddels verwijderde informatie op intranet. Daarin stond dat reserveringen voor ‘politieke en religieuze evenementen’ in generieke onderwijsgebouwen als Pulse standaard worden afgewezen (zie screenshot).

Discussie vermijden

Om de lezing toch door te laten gaan, wijkt GreenTU uit naar de faculteit Civiele Techniek en Geowetenschappen (CiTG). De faculteit hanteert andere regels, zo blijkt. “Je hoeft niet uit te leggen waarom je een ruimte wil reserveren. Je vraagt bij het servicepunt een kamer aan en als deze beschikbaar is, krijg je deze zonder verdere vragen”, merkte Nefeli.

Toch blijven bij haar vragen hangen. Als het organiseren van politieke en religieuze evenementen in generieke onderwijsgebouwen niet is toegestaan, waarom mochten eerdere bijeenkomsten, zoals een debat over Gaza en Democracy Day – beide gehouden in Pulse – wel doorgaan? “Ik denk dat de universiteit probeert discussies te vermijden in plaats van ruimte te bieden voor kritische gesprekken,” zegt Nefeli. Ze maakt zich zorgen over de manier waarop de universiteit omgaat met dergelijke verzoeken.

Tegenstrijdige informatie

Volgens een TU-woordvoerder werd de reservering van GreenTU enkel afgewezen vanwege de te late aanvraag (die kwam drie werkdagen van tevoren, in plaats van de vereiste twee weken) en niet vanwege de inhoud. “Spijtig genoeg moeten we concluderen dat daarover niet de juiste informatie is verstrekt naar de indiener.” Daarnaast bleek de informatie – een lijst voorwaarden waarin was opgenomen dat dat reserveringen met een religieus en/of politiek thema niet zijn toegestaan – op het intranet niet correct. “Die is inmiddels van de betreffende intranetpagina verwijderd.”

‘Waar kunnen we over zulke onderwerpen praten?’

Volgens de woordvoerder is het een misvatting dat de universiteit discussies probeert te vermijden. “We zien het als onze taak om het open debat op een veilige en respectvolle manier te faciliteren. We blijven zoeken naar manieren om ruimte te geven aan verschillende standpunten.”

Discussie over Palestina

Navraag leert dat niet bekend is hoeveel reserveringen zijn afgewezen op basis van deze ‘niet correcte’ informatie op intranet. Wel melden twee andere studenten soortgelijke ervaringen aan Delta.

Zo vingen studenten bot bij onderwijsgebouw Echo toen zij in september een ruimte wilden reserveren voor een discussie over Palestina met de decanen van alle faculteiten. Delta zag de e-mail in waarin staat dat het evenement ‘niet voldeed aan de eisen voor generieke onderwijsgebouwen’. Verdere toelichting werd niet gegeven. De groep week uit naar de bestuurskamer van de faculteit Techniek, Bestuur en Management, door toenmalig decaan Aukje Hassoldt zelf gereserveerd.

Als politiek aangemerkt

De islamitische studentenvereniging Ibn Firnas kreeg in februari vorig jaar een bericht van soortgelijke strekking. Weken na een lezing in Echo over de geschiedenis van Palestina schreef een medewerker van het TU Student Community Team dat het evenement als politiek was aangemerkt en dat ‘dergelijke evenementen in generieke onderwijsgebouwen in de toekomst niet meer mogelijk zijn’.

Een bestuurslid van de vereniging (naam is bekend bij de redactie) noemt die classificatie ‘onterecht’ en spreekt van willekeur. “Die ongefundeerde aanmerking ontvingen we pas een aantal weken ná het evenement. In de aanloop ernaartoe hadden we met alle betrokkenen goed contact. Er werd ons zelfs succes gewenst.”

‘Vrijheid van meningsuiting is essentieel, maar dat betekent niet dat alle bijeenkomsten automatisch kunnen plaatsvinden’

Volgens Ibn Firnas resulteert het onduidelijke TU-beleid in een ‘beklemming van het academische debat’. De vereniging organiseert buiten of binnen de campus naar eigen zeggen geen politieke activiteiten. Wel willen de studenten actuele maatschappelijke onderwerpen kunnen bespreken als het Nederlandse politieke klimaat, het Midden-Oosten of de rechtsstaat. Maar daarvoor is volgens Ibn Firnas weinig bewegingsruimte. “Waar kunnen we over zulke onderwerpen praten? Zou dit mogelijk moeten zijn op de campus of moeten deze gesprekken elders plaatsvinden?”, vraagt een bestuurslid zich af.

Nieuwe aanpak en adviesteam

Volgens de TU-woordvoerder onderstrepen bovenstaande gevallen ‘de behoefte aan een helderder afwegingskader’. Om aanvragen voor evenementen en demonstraties eenduidiger te beoordelen, stelde de TU Delft daarom per 18 februari een adviesteam in. Daarin zitten volgens de woordvoerder experts op het gebied van veiligheid, integriteit, communicatie en juridische zaken. Het beoordeelt aanvragen op grond van een ‘moreel afwegingskader’ of ‘mini-moreel beraad’. Factoren die meewegen zijn onder meer ‘veiligheid, reputatie en academische vrijheid’. Ook de TU-gedragscode speelt een rol.

De woordvoerder benadrukt dat evenementen met een politieke of religieuze lading niet per definitie worden afgewezen, maar dat elke aanvraag afzonderlijk wordt beoordeeld. “Vrijheid van meningsuiting is essentieel, maar dat betekent niet dat alle bijeenkomsten automatisch kunnen plaatsvinden, wanneer andere factoren zwaarwegend zijn.”

Transparantie

De betrokken studenten vragen zich af hoe de nieuwe werkwijze in de praktijk zal uitpakken. Zij pleiten voor transparantie over de besluitvorming en duidelijke richtlijnen over welke evenementen wel of niet toegestaan zijn. “Het lijkt nu willekeurig en onvoorspelbaar”, aldus een van hen.

Volgens de TU-woordvoerder is het adviesteam juist de eerste stap. ”Deze werkwijze wordt de komende periode verder ontwikkeld, zodat we meer inzicht kunnen bieden in het besluitvormingsproces en de richtlijnen.”

Op dit moment biedt zowel informatiepagina op het intranet (of zie screenshot) als het formulier in de selfserviceportal waar je de aanvraag indient, nog geen uitleg over het adviesteam of de beoordelingscriteria voor zaalreserveringen. Wel staat beschreven hoe je een zaal reserveert, in welke weken dit niet mogelijk is (zoals tijdens tentamenperiodes), wat het minimale aantal aanwezigen moet zijn (30) en dat een aanvraag minstens twee weken van tevoren ingediend moet worden.