Nietzsche

Een halve eeuw later was hij zelfs een inspiratiebron voor de nazi’s. ,,De Bin Laden van zijn tijd”, stelde Niels Helsloot maandagavond tijdens de Studium Generale-lezing over Nietzsche.

In een volle zaal van Speakers nuanceerde Helsloot gedurende de lezing dit beeld van Nietzsche. Nietzsche zou veel meer beschrijven wat om hij om zich heen zag gebeuren, zonder daar ook meteen achter te staan.

Nietzsche was ook geen tegenstander van wetenschap op zichzelf. Integendeel, hij was een gepassioneerd wetenschapsbeoefenaar. Voor hem behoorde wetenschap tot de twee uitersten in het leven. Tot het andere uiterste behoorden volgens hem muziek, vrouwelijkheid en volmaaktheid.

Wetenschappers moesten zich volgens hem verre houden van streven naar volmaaktheid. Voor hem moest wetenschap chaotisch en ruw zijn. Tegenover iedere theorie wilde hij een andere theorie zien. Ieder genie moest worden getemperd door een ander genie.

Nietzsche ging uiteindelijk nog verder en vond dat deze strijd tussen theorieën ook binnen mensen moest plaatsvinden. Mensen moesten niet één wereldbeeld hebben, maar juist ‘versplinterd’ worden door wetenschap. Het uiteindelijke doel: je individu erin te verliezen. Helsloot eindigt zijn betoog met een beeld hiervan: iemand die onbeschaamd en onbevreesd door een labyrint dwaalt.

Hoe ver dit alles ook af lijkt te liggen van het Delftse publiek, tijdens de gelegenheid tot vragen stellen bracht het publiek dit ‘onbevreesd dwalen’ volop in praktijk. Nietzsche werd met alles in verband gebracht: van de aanslag op het WTC en de positie van de vrouw tot oud hindoeïstische teksten.

De laatste vraagsteller was echter minder overtuigd en vroeg zich af of Nietzsche de zaken niet onnodig compliceert. Helsloot antwoordde daarop met een glimlach dat ‘het Nietzsche niet ging om hoe de dingen zich netjes tot elkaar verhouden, maar juist om die dingen die zich niet netjes tot elkaar verhouden’.

Aut. Roel van Raak

.head Strijder tegen wetenschap

Het standaardbeeld van Friedrich Nietzsche (1844-1900) is dat van een strijder tegen rationele wetenschap, redelijkheid en het christendom. Een halve eeuw later was hij zelfs een inspiratiebron voor de nazi’s. ,,De Bin Laden van zijn tijd”, stelde Niels Helsloot maandagavond tijdens de Studium Generale-lezing over Nietzsche.

In een volle zaal van Speakers nuanceerde Helsloot gedurende de lezing dit beeld van Nietzsche. Nietzsche zou veel meer beschrijven wat om hij om zich heen zag gebeuren, zonder daar ook meteen achter te staan.

Nietzsche was ook geen tegenstander van wetenschap op zichzelf. Integendeel, hij was een gepassioneerd wetenschapsbeoefenaar. Voor hem behoorde wetenschap tot de twee uitersten in het leven. Tot het andere uiterste behoorden volgens hem muziek, vrouwelijkheid en volmaaktheid.

Wetenschappers moesten zich volgens hem verre houden van streven naar volmaaktheid. Voor hem moest wetenschap chaotisch en ruw zijn. Tegenover iedere theorie wilde hij een andere theorie zien. Ieder genie moest worden getemperd door een ander genie.

Nietzsche ging uiteindelijk nog verder en vond dat deze strijd tussen theorieën ook binnen mensen moest plaatsvinden. Mensen moesten niet één wereldbeeld hebben, maar juist ‘versplinterd’ worden door wetenschap. Het uiteindelijke doel: je individu erin te verliezen. Helsloot eindigt zijn betoog met een beeld hiervan: iemand die onbeschaamd en onbevreesd door een labyrint dwaalt.

Hoe ver dit alles ook af lijkt te liggen van het Delftse publiek, tijdens de gelegenheid tot vragen stellen bracht het publiek dit ‘onbevreesd dwalen’ volop in praktijk. Nietzsche werd met alles in verband gebracht: van de aanslag op het WTC en de positie van de vrouw tot oud hindoeïstische teksten.

De laatste vraagsteller was echter minder overtuigd en vroeg zich af of Nietzsche de zaken niet onnodig compliceert. Helsloot antwoordde daarop met een glimlach dat ‘het Nietzsche niet ging om hoe de dingen zich netjes tot elkaar verhouden, maar juist om die dingen die zich niet netjes tot elkaar verhouden’.

Aut. Roel van Raak