Met isolatiefolie helpt Holy Folie studenten de winter door

Gewapend met een goedgevulde boodschappentas betreden Talli en Cees de woonkamer van een studentenhuis in de binnenstad. Helemaal wakker zijn ze nog niet. Twee vriendelijke studentes van begin 20, ook met kleine oogjes, bieden hen een kop koffie aan.

Een glimmende, uit de tas stekende rol radiatorfolie verraadt wat de jongens komen doen: het huis winterklaar maken. De bewoners zijn blij met hun komst, zo halverwege november. “Vooral in de slaapkamer beneden wordt het ‘s winters erg koud,” vertelt Maud, met haar 23 jaar een veteraan in huis.

Talli en Cees zijn gezanten van Holy Folie, een Delfts initiatief dat studentenhuizen sinds 2023 helpt hun energieverbruik te beteugelen. Onder de paraplu van de Social Impact Hub, een volledig door studenten gerunde maatschappelijke organisatie, heeft het project vorig jaar vijftig slecht geïsoleerde panden voorzien van radiatorfolie, raamfolie en tochtstrips.

Huisbazen laten het afweten

De vraag was zo groot dat Maud en haar huisgenoten vorig jaar, bij hun eerste Holy Folie-aanmelding, bot vingen. Niet gek, want bewoners betalen geen cent en ook de huisbaas draait niet voor de kosten op. De gemeente financiert het grootste deel van de isolatieservice. Daarnaast springt de Rabobank bij vanuit een speciaal innovatiefonds voor ‘projecten die bijdragen aan de Energietransitie, Voedseltransitie of Financieel Gezond Leven’.

De hulp komt als geroepen. Huisbazen zijn niet bepaald ijverig als het gaat om het koubestendig maken van studentenwoningen, bleek uit een in januari verschenen rapport van onder andere STIP, Oras en SHS Delft. Slechts 18 procent van de 571 respondenten gaf aan in een recentelijk verduurzaamd huis te wonen.

Ook in dit studentenhuis is een verduurzamingsslag vooralsnog uitgebleven, blijkt als Talli en Cees met bewoners Maud en Julie een rondje door de woning lopen. Het goede nieuws: achter sommige radiatoren hangt radiatorfolie (‘wel uit 2009’, merkt Maud op) en een groot deel van de ramen is voorzien van dubbelglas (al dan niet met barst).

Het minder goede nieuws: de deuren beneden en naar het dakterras hebben dringend tochtstrips nodig, de meeste radiatoren zijn folieloos, en een aantal ramen heeft de dubbelglas-boot gemist.

Het geheime wapen: raamfolie

Voor dat laatste hebben de Holy Folie-werkstudenten een vernuftig wapen in hun arsenaal: raamfolie. Indien goed aangebracht, zorgt de folie ervoor dat enkelglas veertig procent minder warmte doorlaat, stelt Cees. “We plakken het op het kozijn. Daardoor zit er een extra isolerende luchtlaag van een paar millimeter tussen de folie en het glas. Dat werkt niet bij elk raam: idealiter steekt het kozijn niet veel meer dan een duimbreedte uit.”

Hier en daar opgehangen was ontwijkend beklimt het gezelschap de smalle wenteltrap, op weg naar Julie’s kamer. Zij is de gelukkige: naast haar bed, in de deur die naar het dakterras leidt, is het voorbeeldraam te vinden. Talli en Cees demonstreren één keer hoe je de folie aanbrengt. Voor de andere ramen zijn de bewoners op zichzelf aangewezen; de folie krijgen ze cadeau.

Terwijl de vrouwen des huizes nog even napraten over gisteravond, plakken Talli en Cees de folie minutieus op het kozijn. “Hier heb je écht twee mensen voor nodig”, spreekt Talli de huisgenoten toe. Vanaf het bed bekijkt ze hoe de jongens de folie met een föhn gladstrijken. Julie is tevreden. “Best knap gedaan. Als je er niet op let zie je het niet eens.”

Regelgeving broodnodig

Het huis waarin Maud en Julie wonen is in veel opzichten een typisch Delfts studentenhuis. Een enigszins scheef vooroorlogs pand met veel kieren, lang niet overal dubbelglas en een hoge gasrekening in de wintermaanden.

‘Huiseigenaren betalen de energierekening niet, de meesten bekommeren zich niet echt om hun huurders’

Dat slag huizen is de bestaansreden van Holy Folie, vertelt projectleider Liselotte de Boer per telefoon. “Soms speelt mee dat panden een monumentale status hebben, waardoor dubbelglas bijvoorbeeld wettelijk niet mag.” Maar meestal zijn de huiseigenaren het probleem. “Ze voelen de kou niet en betalen de energierekening niet, dus de meesten bekommeren zich niet echt om hun huurders.”

Voor substantiële verduurzaming is dan ook veel meer nodig dan folie en tochtstrips, benadrukt ze. De meeste huizen waar Holy Folie langskomt, hebben geen behoorlijke dak-, vloer- of spouwisolatie, en vaak niet eens een energielabel – sommige huisbazen weigeren die simpelweg vast te stellen. Warmtepompen of zonnepanelen zijn in studentenhuizen al helemaal zeldzaam.

Een wettelijke verduurzamingsplicht is volgens De Boer daarom broodnodig. Op dit moment is dat soort dwingende regelgeving er nog niet, maar per 2029 komt daar verandering in. Alle huurhuizen moeten dan minstens naar energielabel D zijn opgewaardeerd, op straffe van boetes.

Maar vooralsnog zit er geen schot in de zaak. Woningcorporaties presenteerden wel al gezamenlijke plannen, maar particuliere verhuurders blijven achter. Dat blijkt onder andere uit de Subsidieregeling Verduurzaming en Onderhoud Huurwoningen: sinds die in 2022 in het leven werd geroepen, is slechts 18 procent van het 152 miljoen euro tellende budget aangeboord.

Licht versufte studenten

Voorlopig zullen studenten dus nog wel zoet zijn met ‘Holy Folieën’ (dixit projectleider De Boer). Uitbreidingsplannen zijn in de maak, te beginnen in Rotterdam, waar dit jaar de eerste tien studentenhuizen aan de beurt zijn. “Uiteindelijk willen we in alle studentensteden folie gaan plakken.”

Dat betekent ook: meer werkgelegenheid voor werkstudenten als Talli en Cees. Op de stoep voor het huis praten ze nog even na; Maud en Julie hebben de jongens zojuist verzekerd dat de achtergelaten isolatiematerialen in goede handen zijn.

De baan bevalt Talli wel, vertelt hij. De ontmoetingen met bewoners zijn het vermakelijkst, vooral wanneer ze nog licht versuft zijn van hun nachtelijke bezigheden. Over hun inzet is hij het over het algemeen te spreken. Alhoewel: “Soms kom je in huizen met schimmel op plekken waarvan je denkt: als je de boel wat beter laat doorluchten, zou er niks aan de hand zijn.”