Liever geen online proctoring? TU biedt alternatief

Online proctoring, waarbij studenten tijdens tentamens met hun eigen webcam en microfoon in de gaten worden gehouden, duikt sinds het uitbreken van de coronacrisis regelmatig op in discussies. Studenten en hun organisaties zijn blij dat tentamens kunnen doorgaan, maar plaatsen tegelijk vraagtekens bij het gebruik van surveillancesoftware. Hoe wenselijk is het dat videobeelden van studenten, hun oogbewegingen, hun kamer inclusief spullen en hun stemgeluid worden doorgestuurd naar buitenlandse servers, vragen ze zich af.

Vorig academisch jaar ondertekenden ruim 2500 TU-studenten een petitie tegen het gebruik van surveillancesoftware. Ook op andere universiteiten ondernamen studenten actie. In Delft vroeg de studentenraad om een alternatief voor studenten die grote privacybezwaren of geen goede werkomgeving hadden.

Tentamens op de campus
Dat alternatief is er nu. Tijdens de tentamenperiode draait de TU een opt-out pilot, waarbij deelnemende studenten hun tentamen op de campus maken onder het toeziend oog van surveillanten in plaats van op hun studentenkamer met surveillancesoftware.

In totaal hebben 24 studenten zich ingeschreven voor de proef terwijl er plek was voor dertig studenten per dag, vertelt Willem van Valkenburg, voorzitter Taskforce Toetsing. Zo’n veertig procent van de studenten doet mee om privacyredenen, twintig procent vanwege persoonlijke omstandigheden en nog eens veertig procent omdat ze geen goede omgeving voor het tentamen konden vinden. “We hebben bijvoorbeeld studenten van een complex aan de Stieltjesweg benaderd omdat zij vlak naast de bouwwerkzaamheden van het nieuwe onderwijsgebouw Echo wonen.”

Aan het eind van dit kwartaal wordt de proef geëvalueerd. “Hierbij kijken we bijvoorbeeld of door het extra campusverkeer de veiligheid niet in het gedrang komt.” Hoewel de universiteit de opt-outregeling nauwelijks onder de aandacht heeft gebracht, telt ook het deelnemersaantal mee in de evaluatie. Wanneer alles goed verloopt, zal de universiteit de opt-out opnemen in de online proctoringregeling en komt er mogelijk ruimte voor meer studenten.

Hoeveel proctored tentamens?
Deze tentamenperiode hebben docenten van ongeveer zeventig van de in totaal ruim vierhonderd vakken gekozen voor online proctoring. Dat komt neer op zo’n vijftien procent van de tentamens. In de laatste tentamenperiode van vorig academisch jaar lag dit cijfer met een percentage van vijf procent beduidend lager.

Volgens Van Valkenburg komt dit doordat er dit semester een stuk meer grootschalige kennisvakken zoals wiskunde op het programma staan. “Docenten mogen online proctoring alleen kiezen als last resort. Bij wiskundevakken is dit meestal het geval. Het zijn tentamens met veel deelnemers en frauderen is relatief makkelijk. Je kunt immers elke wiskundige formule invullen op Google en een antwoord krijgen.”

Welke bedrijven kijken mee?
De universiteit is in zee gegaan met RP Now, een Amerikaans bedrijf met vestigingen en datacentra in de Europese Unie. Medewerkers van RP Now en diens subcontractanten beoordelen videobeelden van tentamens en sturen verdachte opnames vervolgens door naar docenten. De examencommissie bepaalt uiteindelijk of er sprake is van fraude.

Vorig academisch jaar had de universiteit een tweede bedrijf op het oog: het meermaals in opspraak geraakte Proctorio dat kunstmatige intelligentie en gezichtsherkenningstechnologie inzet om fraude op te sporen. Vooral de laatste maanden zwelt de kritiek tegen Proctorio aan. Zo moest oprichter Mike Olsen door het stof nadat hij het transcript van een gesprek tussen een student en een helpdeskmedewerker op Reddit plaatste. En deze maand zorgde een tentamenstoring bij het bedrijf voor problemen op de Universiteit van Amsterdam, de Vrije Universiteit en Maastricht University. TU Delft deed vorig academisch jaar een proef met software van Proctorio en startte contractonderhandelingen, maar volgens Van Valkenburg zijn die gesprekken stukgelopen op privacy.

Waar Proctorio van het ene relletje in het andere belandt, blijft het rondom RP Now stil. Toch betekent dat niet dat gegevens van studenten er automatisch veilig zijn. Zo wijst ict-onderwijsstichting Surf in een white paper over online proctoring er op dat RP Now niet duidelijk genoeg heeft omschreven wat het onder de term persoonsgegevens verstaat en wat het met verzamelde gegevens doet. De universiteit heeft daarom extra afspraken gemaakt met het softwarebedrijf, zoals een geheimhoudingsplicht.

RP Now slaat persoonsgegevens, net als bijvoorbeeld concurrent Proctorio, op in de Verenigde Staten. En dat brengt een nieuw probleem met zich mee. Deze zomer hebben Europese rechters namelijk het zogenoemde Privacy Shield tussen Europa en de VS ongeldig verklaard omdat de overeenkomst de privacy van Europese burgers onvoldoende zou beschermen. Een uitspraak met verstrekkende gevolgen, ook voor de TU Delft. Van Valkenburg: “Het college van bestuur heeft toen besloten dat alle bestaande contracten kunnen doorgaan. Wij zijn nu bezig om kiertjes die zijn ontstaan weer netjes dicht te smeren door scherpere afspraken te maken.”

• Delta is benieuwd naar de ervaringen van studenten met online proctoring. Hoe is het om een tentamen te maken met een webcam op je gericht? Wat gaat goed en wat gaat minder goed? Mail ons op delta@tudelft.nl als je jouw mening met ons wilt delen.