Kouwenhoven vertrekt, Microsoft presenteert majorana’s

Quantumfysicus prof.dr.ir Leo Kouwenhoven stapte in 2016 over van de faculteit Technische Natuurwetenschappen naar Microsoft om daar verder te werken aan de ontwikkeling van majorana’s als basis voor een quantumcomputer.

Met de ontdekking van dat spookachtige quantumdeeltje was hij in 2012 opeens wereldnieuws. Na de overstap naar Microsoft in 2016 volgden enorme investeringen in het Delftse Quantum Lab, waar Kouwenhoven directeur was. Drie jaar later kwam koning Willem Alexander het laboratorium openen.

Maar vorig jaar kwam Kouwenhoven onder vuur te liggen. Twee oud-medewerkers wezen Nature op fouten in een cruciale publicatie. Kouwenhoven zag zich genoodzaakt het artikel terug te trekken. Daarna liet hij niet meer van zich horen.

Tot deze week de Volkskrant met het nieuws kwam dat Kouwenhoven deze maand zijn werk bij Microsoft heeft neergelegd. Microsoft heeft dat tegenover de krant bevestigd. Zij vertrek ‘houdt verband met een verandering in de benadering van schaalbare quantumcomputing’ verklaart het bedrijf.

‘Historische mijlpaal’
Toeval of niet, maar Microsoft lijkt de weg naar majorana’s ook zonder Kouwenhoven gevonden te hebben. In een uitgebreid persbericht spreekt de techreus deze week over ‘een historische mijlpaal in de ontwikkeling van schaalbare topologische qubits’. Lees: majorana’s. Deze zijn niet in Delft ontwikkeld, maar in het Quantum Materials Lab in het Deense Lyngby.

De wetenschappelijk directeur van dat lab, Peter Krogstrup, zegt daarover in het Microsoft-persbericht: “Microsoft heeft gekozen voor een zeer riskante maar veelbelovende aanpak door een qubit te ontwikkelen die er theoretisch uitziet als de allerbeste qubit die je kunt krijgen. De uitdaging was dat niemand deze majorana-nulmodus in het echt heeft gezien. Maar dat hebben we nu wel, en dat is superopwindend. We moeten onze technische mogelijkheden nog verder ontwikkelen, maar het ziet er echt naar uit dat er nu een pad is naar schaalbare quantum computing.” Over de criteria waaraan een majorana-waarneming moet voldoen was een jaar eerder een uitgebreide checklist gepubliceerd. Een meer technische uitleg verscheen op het Microsoft Research Blog.

Het persbericht meldt verder dat er ‘meer uitdagend werk verricht moet worden’ om tot een schaalbare quantumcomputer te komen. “Het grootste wetenschappelijke vraagteken is nu gewist”, zegt het team over majorana-bouwstenen voor een quantumcomputer. “Er liggen nieuwe problemen aan de horizon, maar die bevinden zich op een minder onbekend terrein.”

En Kouwenhoven? Tegenover de Volkskrant geeft hij geen commentaar op zijn vertrek, maar zegt te hopen er later op terug te komen. Ook de vraag of hij terugkeert naar de TU Delft, waar hij als hoogleraar een nulurenaanstelling heeft aangehouden, laat Kouwenhoven onbeantwoord.