Inflatie van verontwaardiging

Op 4 en 5 oktober organiseerde Science Museum NEMO het Weekend van de Wetenschap. Dit is een weekend om, zo schrijft OCW als opdrachtgevend ministerie, ‘de jongste groep in onze samenleving, namelijk kinderen, kennis te laten maken met de wondere wereld van de wetenschap’. Wat mij betreft een geweldig evenement!

Ik had al veel vrolijke en enthousiaste content langs zien komen over het weekend van de wetenschap toen ik op 3 oktober op mijn tijdlijn de kop ‘Wetenschapsmuseum NEMO helpt oliegigant met greenwashen op kinderfestival’ las. De moed zakte me, in deze toch al weinig hoopvolle tijd, in de schoenen. Is zelfs NEMO geen positieve kracht meer in deze maatschappij? vroeg ik me af.

Gelukkig bleek het allemaal reuze mee te vallen en doet blijkbaar zelfs Follow the Money aan clickbait (‘Shame, shame’).

De constatering in het artikel is dat ExxonMobil onderdeel is van het Weekend van de Wetenschap en dat het bedrijf zich op dit evenement schuldig maakt aan greenwashing. Die constatering is op zichzelf wel juist (hoewel je je ook kunt afvragen of er bij een bedrijf als ExxonMobil überhaupt nog wel iets te greenwashen valt).
Dat ExxonMobil dit doet, daar kun je uiteraard op tegen zijn – dat ben ik ook. Maar maakt dat – gezien de leeftijd van de doelgroep – in dit geval echt uit? We hebben een enorm gebrek aan technisch talent in Nederland. Ieder kind dat geïnspireerd wordt door techniek en wetenschap en daardoor een technische opleiding gaat volgen, is nodig.

Ieder kind dat geïnspireerd wordt door techniek en wetenschap en daardoor een technische opleiding gaat volgen, is nodig

Want, hoe slecht voor de wereld de oliegiganten in de Botlek ook zijn, ze hebben ook mij onbewust gemotiveerd om in Delft te gaan studeren. Elk jaar, onderweg naar Frankrijk, keek ik uit naar het stukje na de Van Brienenoordbrug, als de reuze destillatiekolommen en fakkelinstallaties in de verte opdoemden als een mysterieuze stad waar ik maar wat graag binnen wilde kijken.
Grote raffinaderijcomplexen hebben iets magisch en ik hoop dat, ook als de fossiele industrie eenmaal verdwijnt, deze infrastructuren geïntegreerd kunnen worden in een groene omgeving als relieken van een vies, maar ook ingenieus verleden. Toen ik eenmaal in Delft terecht kwam, leerde ik – ook bij molecular science and technology – over context en de kanttekeningen van de petrochemische industrie.

Wat mij betreft zou Follow the Money zijn pijlen (en energie) niet op deze greenwashing moeten richten, vooral aangezien het ook het image van NEMO schade toebrengt. In dit geval is het fakkeltje aanwakkeren bij potentieel toekomstig technisch talent oneindig waardevoller dan het uitsluiten van ExxonMobil. En het is juist dat toekomstig talent wat de overgang naar schone energie mee zal moeten vormgeven. Laten we NEMO het vertrouwen geven dat zij: ‘Activiteiten toetsen op educatieve waarde, feitelijke juistheid en transparantie.’ of precies daarover het gesprek aangaan.

We moeten met elkaar uitkijken voor inflatie van verontwaardiging. ExxonMobil doet ongetwijfeld genoeg echt nare dingen waar Follow the Money beter zijn tijd aan kan besteden. De wereld staat namelijk in de fik dus let’s pick our battles.

Tot slot stemt – in het kader van mijn column over academische vrijheid – de reactie van OCW in dit verband hoopvol: ‘OCW is stelselverantwoordelijke voor onderzoek en wetenschap in brede zin […] Een passende programmering van het weekend van de wetenschap is de verantwoordelijkheid van de organisatie van het weekend en het wetenschapsveld zelf.’. En daarmee kon ik toch met een gerust gemoed het weekend (van de Wetenschap) in.