Elk detail telt

De broken windows-theorie stelt dat kleine, zichtbare tekenen van wanorde, zoals kapotte ramen, kunnen uitmonden in grotere chaos. Ze kunnen uiteindelijk leiden tot ernstige problemen als er niets aan wordt gedaan. Betrek je dat op sociale veiligheid binnen de universiteit, dan betekent dit dat zelfs de kleinste details direct moeten worden aangepakt. Ingenieurs richten zich vaak op het grote geheel. Ze kunnen kleinere zaken over het hoofd zien als ze die als onbelangrijk of ‘ruis’ beschouwen. Ze vergeten misschien dat één enkele tekortkoming in de sociale veiligheid catastrofaal kan zijn en kan wijzen op systeemfouten.

Neem bijvoorbeeld de lange doorlooptijd van promotietrajecten. Dit overduidelijke probleem komt vaak naar voren tijdens vergaderingen en in rapporten, maar echte actie blijft uit. Deze aanhoudende passiviteit is een teken dat het systeem zonder gevolgen genegeerd of gemanipuleerd kan worden.

Wat het nog moeilijker maakt, is dat mensen die ernstig worden getroffen door onopgeloste problemen grote obstakels tegenkomen als ze hulp zoeken. Ze moeten veel energie steken in het vinden van het juiste loket. Steeds moeten ze hun verhaal vertellen Uiteindelijk ontdekken ze vaak dat ze wel een officiële klacht kunnen indienen, maar dat voor interne actie meerdere klachten tegen dezelfde persoon nodig zijn.

Fouten mogen niet worden genegeerd of gebagatelliseerd op basis van geruststellende statistieken

Het proces dat nodig is voor substantiële actie is zeer uitdagend en vereist van individuen dat ze het systeem in hun eentje trotseren. Promovendi zijn extra kwetsbaar door hun tijdelijke contracten en hun afhankelijkheid van begeleiders en de gastvrijheid van de universiteit. Door deze onzekere positie krijgen ze vaak het advies om problemen maar te negeren, waardoor een vicieuze cirkel van passiviteit en kwetsbaarheid ontstaat.

Om deze cirkel te doorbreken, moeten instellingen erkennen dat elke vorm van sociale onveiligheid, hoe klein ook, onmiddellijke aandacht verdient. Fouten mogen niet worden genegeerd of gebagatelliseerd op basis van geruststellende statistieken.

Universiteiten kunnen verder verbeteren door digitale schermen en mededelingenborden te gebruiken om de beschikbare hulplijnen, steunpunten en genomen acties zichtbaar te maken. Elke afdeling moet een vertrouwenspersoon hebben én een persoon die verantwoordelijk is voor het nemen van actie. Die laatste rol moet gericht zijn op praktische oplossingen, in plaats van alleen een luisterend oor te bieden: daar zijn andere mensen voor. Daarnaast zouden ondersteunende diensten beschikbaar moeten zijn via mobiele apps, zodat mensen eenvoudig een melden kunnen doen zonder door ingewikkelde systemen te moeten navigeren.

Natuurlijk is geen enkel systeem perfect, maar laten we leren van de wijsheid van de Iraanse dichter Saadi. Hij schreef: “De mensheid is als één lichaam, geschapen uit dezelfde essentie en ziel.” Deze kijk benadrukt de waarde van elke collega, van elke student, als deel van de gemeenschap. Zo wordt sociale veiligheid een gedeelde verantwoordelijkheid en snel handelen de norm, niet de uitzondering.