[Column] Van koelkasten, kranen en college

Er zijn van die uitvindingen waarvan je je afvraagt hoe mensen ooit zonder hebben gekund. De koelkast. De wasmachine. Pijnstillers. Maar ook: SI-eenheden en het decimale cijferstelsel. Die laatste twee zijn zó fundamenteel voor ons werk als ingenieurs en wetenschappers dat je vaak vergeet dat het uitvindingen zijn.

Dit jaar ben ik in college iets gaan gebruiken dat van mij in dit rijtje mag. Sommigen noemen het een ‘One-Minute Paper’, anderen gebruiken de term ‘Feedback Sheet’, of het cryptische ‘Mud Card’. Het komt allemaal op hetzelfde neer: aan het einde van college aan studenten vragen om een kort formuliertje in te vullen met o.a. de vraag “Wat was het meest onduidelijke punt van het college vandaag? Welke vragen heb je daar nog over?” In het Engels: “What was the muddiest point?” Vandaar die term ‘Mud Card’.

‘Is ietsje meer interactie met studenten zo veel werk waard?’

Van de meeste uitvindingen is het in eerste instantie zeer de vraag of ze de moeite waard zijn, laat staan of ze revolutionair en compleet onmisbaar zullen worden. Thuis gaan we binnenkort bijvoorbeeld onze 40 jaar oude keuken vervangen, en mijn partner stáát erop dat we zo’n nieuwerwetse kokendwaterkraan nemen. Ik vind dat dus onzin. Hoe is ietsje sneller thee kunnen zetten in hemelsnaam zoveel geld waard?!

Zo dacht ik ook over dat feedbackformulier. Leuk idee, maar is ietsje meer interactie met studenten zo veel werk waard? Ik geef college voor de eerstejaars van werktuigbouwkunde. En dat zijn er nogal wat. Zou ik überhaupt iets zinnigs kunnen doen met 400 vragen en opmerkingen?

Maar plotseling kon ik zien wat studenten hadden verwacht te horen, maar waar ik niets over verteld had. Ik ontdekte hoe sommige voorbeelden eerder verwarring opleverden dan dat ze hielpen om het punt te begrijpen. Ik zag hoe kleine dingen, van vaktermen tot powerpoint trucs, studenten afleiden en in de war brengen. En meteen de volgende dag kan ik nu misverstanden uit de wereld helpen waarvan ik eerder niet eens wist dat ze bestonden.

Elke week is er wel iets waarvan ik bij nader inzien goed begrijp dat studenten het compleet verkeerd begrepen. En ik vermoed dat dit niet alleen aan mijn didactische vaardigheden ligt. Onderwijs is een schoolvoorbeeld van een complex en dynamisch proces. En welk mechanisme gebruikt de ingenieur om een onvoorspelbaar systeem toch effectief te kunnen sturen? Feedback!

Ik kan me na één maand al niet meer voorstellen hoe ik ooit heb kunnen denken dat je als docent wel zonder een gesloten feedbackloop zou kunnen. Het zou onderdeel van elk college moeten zijn zoals er in elk huis een koelkast en een wasmachine staan. Natúúrlijk, denk ik nu. Dus wie weet, misschien vergis ik me ook wel in die kokende kraan.

Bob van Vliet is docent op de faculteit 3mE, na eerder bij Industrieel Ontwerpen en Bouwkunde les te hebben gegeven.

Bob van Vliet / Columnist