[Column] Actie en reactie

Deze maand waren er op universiteiten over de hele wereld bezettingen door de activisten van End Fossil Occupy. Daar werd verschillend mee omgegaan. Het is maar goed dat democratie en vredelievendheid niet meetellen in de rankings, want dan zouden we hier slecht scoren.

In Nederland eindigden zes van de zeven acties – die nauwelijks verstoring van onderwijs en onderzoek veroorzaakten – met een ontruiming door de politie. In Duitsland – waar vaak wél collegezalen bezet werden – is maar bij 3 van de 19 bezettingen de politie erop afgestuurd.

Binnen Nederland gaf de Universiteit Utrecht als enige het goede voorbeeld. Daar greep het college van bestuur (cvb) de gelegenheid aan om zijn ideeën en beleid nog eens kritisch te toetsen in een open, gelijkwaardig, en inhoudelijk gesprek. Hulde. Hier in Delft kwam vice-rector Rob Mudde tijdens zijn haastige bezoek niet verder dan het wegwuiven van de eisen van End Fossil met wat algemeenheden.

Mudde zei dat het cvb de doelen van End Fossil steunt, maar anders denkt over de weg ernaartoe. Dat is onzin. End Fossil strijdt voor een universiteit die vrij is van beïnvloeding door de Shells van de wereld. Het cvb weigert de inherente bias die fossiele financiering veroorzaakt te erkennen.

Recent nog kondigde het een alcoholverbod af. Dan is een olieverbod ook mogelijk

Mudde zei dat het cvb niet kan besluiten over het weren van de fossiele industrie bij bedrijvendagen en carrière-events omdat die georganiseerd worden door studenten. Dat is onzin. De universiteit bepaalt om de haverklap regels waar activiteiten op de campus aan moeten voldoen. Recent nog kondigde het een alcoholverbod af. Dan is een olieverbod ook mogelijk.

Mudde zei ook dat er heus wel iets gebeurt. Het blijkt dat men ‘een moreel beraad wil introduceren, waarin het gesprek wordt gevoerd over de voorwaarden waaronder samenwerking met industriële partners de energietransitie kan versnellen.’* Maar hoe dat er precies uit zou zien, is niet duidelijk.

Ik erger me eraan dat de inhoud van dit soort plannen nooit publiek gedeeld wordt. Er wordt af en toe zijdelings naar verwezen, maar het is onduidelijk wat het precies inhoudt, wat de redenen zijn om voor deze aanpak te kiezen, en welke andere opties er overwogen zijn. Zo is het onmogelijk om er een academisch debat over te voeren – concreet, inhoudelijk beargumenteerd, en on the record.

Als ik het goed begrijp is zo’n moreel beraad wat de afdeling geoscience and engineering (GSE) vorig jaar organiseerde. De uitkomst daarvan? Direct bijdragen aan oliewinning kan gewoon – zolang je een ‘transitieparagraaf’ schrijft over hoe de lessen daaruit mogelijkerwijs ooit in de toekomst misschien ook bruikbaar zouden kunnen zijn voor de energietransitie, eventueel.

Ik chargeer een beetje, natuurlijk. Maar aangezien de meest gedetailleerde publicatie over het beleid van GSE een kekke infographic lijkt te zijn, vind ik het moeilijk om het veel serieuzer te nemen. Ook vind ik het bizar om het opstellen van richtlijnen over financiering van onderzoek door de fossiele industrie over te laten aan precies die onderzoeksgroepen die er belang bij hebben om dat geld te blijven aannemen.

Vier jaar terug was Mudde erbij toen iemand uit Utrecht ons kwam uitleggen wat de verantwoordelijkheden van een universiteit zijn. Misschien moet het cvb die lezing nog eens terugkijken.

*Het citaat over de plannen voor een moreel beraad komt uit een inmiddels verwijderd nieuwsbericht op tudelft.nl.

Bob van Vliet is docent bij de faculteit 3mE en gespecialiseerd in ontwerponderwijs. Reacties zijn welkom via B.vanVliet@tudelft.nl.

Bob van Vliet / Columnist