Enquête: coronacrisis valt TU’ers zwaar

Dit blijkt uit een peiling van Delta in samenwerking met onderzoeksbureau Newcom. Het onderzoek is uitgevoerd onder medewerkers en studenten van negen hogeronderwijsinstellingen. In totaal deden 1202 studenten en 871 medewerkers mee. Op de TU Delft vulden 209 studenten en 112 medewerkers de vragenlijst in.

Medewerkers
Sinds de uitbraak van het coronavirus en de sluiting van de universiteit op vrijdag 13 maart werken twee op de drie TU-medewerkers volledig thuis. Dat levert vooral fysiek ongemak op. “Werken vanachter een Ikea-bureau op een Ikea-stoel is verre van ideaal”, of “Waarom biedt de universiteit haar medewerkers geen korting aan op de aanschaf van goede tafels en stoelen?”, schrijven medewerkers.

Hoewel ruim de helft van de medewerkers kampt met mentale of fysieke klachten door het thuiswerken, hoopt een op de zeven op deze manier te blijven werken. “Ik geef de voorkeur aan thuiswerken en heb geen haast om weer terug te gaan naar de campus.”

Welzijn
De coronacrisis heeft flinke impact op het welzijn van de medewerkers. Ze hebben minder energie (47 procent) en ervaren gevoelens van somberheid (45 procent) en eenzaamheid (47 procent). “Ik ben vlak voor de pandemie verhuisd naar Delft en ken nog maar weinig mensen in de stad. Het is verschrikkelijk eenzaam om de hele dag in je eentje in een kamer te zitten.” 65 procent maakt zich daarnaast zorgen om mensen in de naaste omgeving.

‘Alleen vragen hoe het gaat is niet genoeg’

Ook laken meerdere medewerkers de houding van de universiteit. “Ik heb het gevoel dat er veel druk is om ‘gewoon’ door te gaan. Het is niet realistisch of verstandig om zoveel van medewerkers te eisen. Sinds wanneer is doorgaan tegen elke prijs een van de kernwaarden van de TU?” Er is een duidelijke roep om meer aandacht voor het welzijn van de medewerkers. “Alleen vragen hoe het gaat is niet genoeg.”

Om mentaal gezond te blijven is een goede werk-privébalans essentieel, iets waar het bij TU-medewerkers volgens het onderzoek aan schort. Thuiswerken in het algemeen wordt beoordeeld met een 6,7, maar de werk-privébalans (6,2) en de werkdruk (5,9) scoren amper voldoende. “Ik heb de gevolgen van thuiswerken onderschat. Door te werken en te leven in dezelfde ruimte is de balans zoek.”

Tegengeluid
Toch zijn er ook medewerkers die zich niet herkennen in het negatieve beeld dat collega’s schetsen. “In de nieuwsbrieven van Delta las ik dat mensen depressief werden van het thuiswerken, maar mijn afdeling heeft daar amper last van. Ik betwijfel of wij hierin de enige zijn.”

Sommigen vinden het gemis van collega’s zwaar. “Ik mis het kletsen, sociaal contact op de werkvloer is erg belangrijk.” Hoewel het vertalen van de werksfeer naar een online omgeving een uitdaging is, lijdt de waardering (7,6) van medewerkers voor hun collega’s hier niet onder.

Sombere studenten
Ruim zes van de tien studenten ervaren veel last als gevolg van de coronacrisis. Ze hebben minder energie (72 procent) en veel stress (72 procent). 78 procent van de respondenten voelde zich de laatste tijd somber of neerslachtig. Ze hebben vooral behoefte aan contact met medestudenten. “Geen gezamenlijke pauzes, geen groepswerk. Ik heb veel minder contact met mijn medestudenten en merk dat ik me daardoor eenzaam voel.”

‘Ze gebruiken studiedrugs als Ritalin en Modafinil’

Dat studenten worstelen met hun mentale gezondheid valt ook medewerkers op. Ze maken zich zorgen te maken over het welzijn van studenten op zowel korte als lange termijn. Welke sociale impact heeft de crisis bijvoorbeeld op studenten? En komen pas afgestudeerden nog wel aan een baan?

Studenten zelf hebben vooral aandacht voor problemen op de korte termijn. Zo is er in de open vraag kritiek op online proctoring, het tijdens tentamens monitoren van studenten via hun eigen webcam. “De TU geeft ons geen keuze. Wie niet instemt met proctoring, mag niet deelnemen aan het tentamen”, schrijft een student. Een ander merkt op dat studenten onder zulke grote druk staan dat er, ondanks getroffen maatregelen, op grote schaal wordt gefraudeerd. “Of ze gebruiken studiedrugs als Ritalin of Modafinil om tentamens te halen.”

• Eerder vertelde Willem van Valkenburg, voorzitter van de TU Delft taskforce toetsing, dat examencommissies enkele gevallen van tentamenfraude op de TU onderzoeken.

Onduidelijk
Ondanks dat de meeste studenten vinden dat de universiteit zich goed heeft aangepast aan de situatie, is er veel onduidelijkheid over wat er van hen wordt gevraagd. “Het zou enorm schelen als docenten meer ondersteuning bieden. Denk aan samenvattende aantekeningen of suggesties over de te lezen stof. Dit heeft positieve invloed op motivatie en studieomgeving.”

80 procent van de studenten vindt het lastig om zich thuis te concentreren en slechts 30 procent werkt volgens een vast schema. Ongeveer de helft besteedt nu minder tijd aan de studie dan voor de crisis. Over het algemeen beoordelen TU-studenten het online studeren met een 4,5. Dat is lager dan het gemiddelde van alle instellingen (4,7).

^{Veel studenten missen groepswerk, zoals op deze foto van vlak voordat de TU dicht ging. (Foto: Lucas de Leeuw)}

Wat kan de TU doen om de situatie te verbeteren? 40 procent van de ondervraagde studenten verlangt naar minder strenge studie-eisen en 30 procent vraagt meer educatieve en mentale ondersteuning. Internationale studenten vragen vooral om financiële steun.

Meerdere studenten zeggen te moeten kiezen tussen het betalen van de huur of het betalen van het collegegeld. Een korting op het instellingstarief zou volgens deze student veel zorgen wegnemen. “Dan zou ik minder gestrest zijn zodat ik me beter kan focussen op mijn studie.”

• Studenten die niet kunnen voldoen aan de betalingsplicht kunnen een regeling treffen met de TU Delft. Ook mogen studenten bij acute financiële nood aanspraak doen op het noodfonds. Daarnaast compenseert de overheid studenten die tussen september 2020 en eind januari 2021 een diploma behalen aan een hogeschool of universiteit. Zij krijgen drie maanden collegegeld (535 euro) terug. Voor studenten van buiten de Europese Economische Ruimte (EER) is dat bedrag aan de lage kant, omdat zij hogere instellingstarieven betalen. De TU geeft deze studenten daarom drie maanden extra – tot 1 december 2020 – de tijd om hun opleiding af te ronden tegen het ‘gewone’ instellingstarief.

Heropening
Ondanks dat de eerste piek achter ons ligt en steeds meer maatregelen worden versoepeld, houdt meer dan de helft van de medewerkers zich nog steeds aan alle regels. Onder studenten ligt dit cijfer lager, slechts drie van de tien houden zich nog aan de maatregelen.

Dat de universiteit de regels niet in hetzelfde tempo versoepelt als de rest van Nederland is een doorn in het oog van meer dan de helft van de studenten. “Het is frustrerend dat in de rest van het land alles opengaat, maar dat de TU nog steeds in crisismodus verkeert.” Medewerkers zijn beduidend positiever, 70 procent is juist tevreden over het huidige tempo.

• Onlangs werd bekend dat vanaf 1 augustus al het fysieke hoger onderwijs weer is toegestaan, mits passend binnen de richtlijnen van het RIVM. De TU heeft inmiddels uitgewerkt wat dat voor haar medewerkers en studenten betekent.

Zorgen
De grootste zorgen maken medewerkers en studenten zich om de economische gevolgen van de coronacrisis voor Nederland. Positieve effecten zijn er ook. Zo hebben zowel medewerkers als studenten vaker contact met familie en vrienden.

• Het onderzoek van Newcom is uitgevoerd op de TU Delft, Universiteit Twente, TU Eindhoven, Rijksuniversiteit Groningen, Universiteit Utrecht, VU Amsterdam, Avans Hogeschool, Hanzehogeschool Groningen en Hogeschool Utrecht. In totaal vulden 1202 studenten en 871 medewerkers de enquête in. Daarmee is de totale respons groot genoeg om over de instellingen heen op totaalniveau betrouwbare uitspraken te doen, stelt onderzoeksbureau Newcom. Gezien het aantal deelnemers vanuit de TU Delft, moeten de resultaten voor de TU als indicatief worden beschouwd. ‘Maar de resultaten schetsen wel een bepaald beeld en een richting.’
• Hier vind je de PDF van het onderzoeksrapport.