Studenten verzamelen zich woensdag voor de Tweede Kamer in Den Haag om met de studentenvakbond te protesteren tegen de gestegen rente op hun studieschuld. Wat beweegt hen?
Een eerder protest tegen het leenstelsel op de Dam. (Foto: HOP, Josefine van Enk).
“Ik sta er woensdag vooral voor anderen. Mijn eigen studieschuld is niet zo hoog gelukkig. Ik ben heel dankbaar dat mijn ouders vroeger voor me hebben gespaard en nu nog steeds af en toe bijspringen. Maar dat maakt het natuurlijk ook heel scheef, want niet iedereen heeft ouders die dat kunnen.
Ik was minder snel gaan lenen als ik had beseft dat de rente zo kon stijgen. Op een gegeven moment, toen ik wat minder kreeg van mijn ouders, heb ik mijn lening flink verhoogd. Ik dacht toen: waarom ook niet, de rente is toch nul. Het is de goedkoopste lening die je kunt krijgen.
Het is gewoon elke keer weer een nieuwe tegenslag. Eerst komt de basisbeurs terug, maar niet voor iedereen. Dan die compensatie die veel lager werd dan gehoopt. Nu weer die rente die vijf keer zo hoog wordt. Het is klap op klap op klap.
Ik hoop maar dat dit protest eindelijk iets gaat doen. Het is verkiezingstijd, dus ik hoop dat er partijen opstaan die zeggen: we gaan nu echt iets veranderen.”
Ella van der Aalst. (Foto: Kim Bakker)
Keer op keer zijn de studenten de dupe. Dat zegt de Landelijke Studenten Vakbond (LSVb), die woensdag een Renteprotest organiseert in Den Haag. Nadat de basisbeurs jarenlang afwezig was en goede compensatie uitblijft, heeft de vervijfvoudigde rente een ‘verwoestend effect’ op de levens van studenten en oud-studenten, vindt de LSVb.
Onlangs maakt de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) bekend dat de rente over studieleningen per 1 januari 2024 stijgt van 0,46 procent naar 2,56 procent. Voor oud-studenten die hun lening afbetalen in het oude leenstelsel stijgt de rente van 0 naar 2,95 procent. In het nieuwe stelsel krijgen schuldenaren voor het afbetalen 35 jaar de tijd, in het oude stelsel 15 jaar.
Op een schuld van 35 duizend euro in het nieuwe stelsel komt het totale rentebedrag daarmee op zo’n 20 duizend euro. Niet waar studenten op gerekend hadden, aldus de LSVb. Studenten zouden toen zij begonnen met lenen in de veronderstelling zijn geweest dat de rente op nul zou blijven.
Dus staat de studentenvakbond woensdag vanaf 13.30 uur met spandoeken voor de Tweede Kamer. Ze hopen dat duizenden studenten mee protesteren tegen de renteverhoging. De inzet is hoog: stoppen van de rentenverhoging, meer compensatie voor studenten, permanente verhoging van de basisbeurs en kwijtschelding van schulden.
Dat laatste punt blijkt bij navraag minder drastisch dan het klinkt: de LSVb wil specifiek dat de pechgeneratie het bedrag ter hoogte van de misgelopen basisbeurs kwijtgescholden krijgt. Met de verkiezingen in het vooruitzicht hoopt de studentenvakbond nu echt wat voor elkaar te krijgen.
Waarom protesteren? Deze Delftse studenten vertellen.
Ella van der Aalst. (Foto: Kim Bakker)Naam: Ella van der Aalst
Leeftijd: 24
Studie: master biomedical engineering
“Ik sta er woensdag vooral voor anderen. Mijn eigen studieschuld is niet zo hoog gelukkig. Ik ben heel dankbaar dat mijn ouders vroeger voor me hebben gespaard en nu nog steeds af en toe bijspringen. Maar dat maakt het natuurlijk ook heel scheef, want niet iedereen heeft ouders die dat kunnen.
Ik was minder snel gaan lenen als ik had beseft dat de rente zo kon stijgen. Op een gegeven moment, toen ik wat minder kreeg van mijn ouders, heb ik mijn lening flink verhoogd. Ik dacht toen: waarom ook niet, de rente is toch nul. Het is de goedkoopste lening die je kunt krijgen.
Het is gewoon elke keer weer een nieuwe tegenslag. Eerst komt de basisbeurs terug, maar niet voor iedereen. Dan die compensatie die veel lager werd dan gehoopt. Nu weer die rente die vijf keer zo hoog wordt. Het is klap op klap op klap.
Ik hoop maar dat dit protest eindelijk iets gaat doen. Het is verkiezingstijd, dus ik hoop dat er partijen opstaan die zeggen: we gaan nu echt iets veranderen.”
Abdelkader Karbache. (Foto: Kim Bakker)Naam: Abdelkader Karbache
Leeftijd: 23
Studie: master mechanical engineering en master sustainable energy technology
“Ook ik was toen ik ging lenen in de veronderstelling dat de rente op nul zou blijven. Als ik had geweten dat de rente zou stijgen, was ik misschien geen bestuursjaar (als raadslid bij Lijst Bèta, red.) gaan doen. Ik ben islamitisch en volgens de islam mag je geen rente betalen; sommige andere islamitische studenten zijn daar echt boos over.
Toch is de hogere rente voor mij niet de belangrijkste reden om te protesteren. Het gaat mij vooral om de generatie die geen basisbeurs heeft gekregen. Die is slechter af dan de generatie voor hen én die na hen. Het is een boete omdat je niet een paar jaar eerder of later geboren bent.
Alleen in mijn bestuursjaar heb ik geleend. Daarvoor werkte ik altijd drie dagen per week om rond te komen. Dat kon omdat mijn studie me niet te moeilijk afging. Maar er zijn genoeg studenten die vijftig uur per week kwijt zijn aan hun opleiding. Die kunnen er niet naast werken, ze hebben het druk genoeg met goed voor zichzelf zorgen. Zij moeten wel lenen.
De rente hoeft van mij niet per se omlaag, maar het lijkt me wel zo eerlijk als de pechgeneratie de basisbeurs terugbetaald krijgt. Ze kunnen toch niet zeggen: ‘jammer, jullie zijn gewoon de klos’? Het is niet hun schuld. Het is de schuld van de overheid.”
Matthijs van Teeffelen. (Foto: Kim Bakker)Naam: Matthijs van Teeffelen
Leeftijd: 22
Studie: technische bestuurskunde, momenteel studentenraadslid voor Oras
“Ik ga protesteren omdat ik meer zekerheid verlang van de overheid. Voor veel studenten voelt het nu alsof het nieuwe rentepercentage uit een grabbelton is getrokken. Ik zou graag zien dat de overheid een renteplafond instelt, zodat iedereen weet waar die aan toe is.
Zeker voor studenten wiens ouders het niet breed hebben, verhoogt een dure lening de drempel om op kamers te gaan, om een bestuursjaar te doen of een dreamteam, of om überhaupt te gaan studeren.
Mijn eigen studieschuld staat nu op zo’n veertigduizend euro. In mijn master wil ik wat meer gaan werken. Het zou fijn zijn als het totaal onder de 55 duizend euro blijft. Hoeveel rente ik moet terugbetalen, heb ik nog niet berekend. Misschien een beetje uit zelfbescherming.
Als ik had geweten dat die rente zo omhoog zou gaan, was ik misschien wel iets voorzichtiger geweest. Maar ja, in hoeverre is er eigenlijk sprake van een keuze? Ik moet ook gewoon mijn huur en mijn boodschappen betalen.
Ik hoor grotendeels ook bij de pechgeneratie, maar dat probeer ik maar een beetje te negeren. Als ik iedere dag ga nadenken over mijn studieschuld en al de duizenden euro’s die ik ben misgelopen… Daar word je niet vrolijker van. Maar ik vind het wel belangrijk om me op momenten als deze uit te spreken.”
Thom Jansen. (Foto: Bas Koppe)Naam: Thom Jansen
Leeftijd: 22
Studie: master industrieel ontwerpen
“Ik ga eigenlijk naar alle protesten die te maken hebben met studiefinanciering. Zeker met veel mensen kun je echt een statement maken, vooral in verkiezingstijd.
Ik sta er allereerst om te protesteren tegen de renteverhoging. Maar daarnaast ook omdat het leenstelsel zo maar werd ingevoerd en weer afgeschaft. Er is een groep mensen op wie dat heel veel invloed heeft gehad. Ze kunnen toch niet tegen die studenten zeggen: ‘fuck jullie, los het zelf maar op’? We mochten nog niet eens stemmen toen het leenstelsel werd ingevoerd.
Vervolgens heeft die groep vaak niet de keuze om wel of niet te lenen. Mijn ouders gingen bijvoorbeeld scheiden en verkochten het huis. Ik moest wel op kamers, anders moesten zij voor mij een groter appartement zoeken. Dus ging vanaf het begin van mijn studententijd de helft van mijn lening naar de huur.
Ik zit nu op zo’n 35 duizend euro. Ik wil meer werken, maar ook dan komt daar nog wel veel bij. Ik probeer het niet te veel invloed te laten hebben op mijn studie. Ik vind studeren superleuk, en wil later geen spijt hebben dat ik toch niet die extra master heb gedaan, of een dreamteam, of wat dan ook.
Het maakt me vooral boos dat de rente zo laag was, en dat nu blijkt dat hij gewoon in één keer zo veel hoger kan worden. Kan dat in de toekomst dan nog hoger worden? Waar ligt de grens? Het is zo onzeker.”
Heb je een vraag of opmerking over dit artikel?
k.bakker@tudelft.nl
Comments are closed.