Met welke buitenlandse universiteiten kun je als TU’er beter niet samenwerken en op welke thema’s? Een nieuwe intranetsite beantwoordt allerlei vragen over kennisveiligheid.
(Foto: Justyna Botor)
De TU Delft heeft op 11 april een intranetsite over kennisveiligheid gelanceerd. Daarop staan informatie en instrumenten voor wetenschappers die onderzoek (willen) doen met externe partijen, zoals bedrijven in binnen- en buitenland en internationale kennisinstellingen. Dat moet hen helpen bepalen met welke partners onder welke voorwaarden samengewerkt kan worden.
De website is de meest recente uitkomst van de professionalisering die de TU met betrekking tot kennisveiligheid doormaakt, met als uitgangspunt: kennis en onderzoeksdata moeten beschermd worden tegen mogendheden die ze voor hun eigen (militaire) belang willen inzetten of tegen bedrijven die invloed willen uitoefenen op wetenschappelijke publicaties. Maar dat betekent niet dat potentieel risicovolle samenwerkingen zomaar worden verboden. Het is uiteindelijk aan de onderzoekers en de faculteiten zelf om de afweging te maken, maar wel met de nodige hulp, zo is de gedachte. (lees verder onder de video)
Advieslijn
Die hulplijnen zijn te vinden op de intranetsite. Zo is er sinds september 2022 een adviesteam van vijf mensen dat onderzoekers en decanen indien gewenst adviseert. Dat team wordt bijgestaan door twee toehoorders van het integrity office en integrale veiligheid. Binnenkort zullen bij elke faculteit coördinatoren aantreden die gaan meehelpen.
Programmadirecteur kennisveiligheid Peter Weijland vertelt dat dit team in het begin vijf à tien vragen per week kreeg en inmiddels zo’n twintig. “Dat zijn vragen als ‘waar moet ik op letten als ik met een universiteit in risicovolle landen als Iran of China wil samenwerken?’, ‘welke eisen zijn er voor het aantrekken voor promovendi of postdocs uit het buitenland?’ of ‘wat moeten we niet meenemen als we met een delegatie naar het buitenland gaan?’.” Volgens Weijland adviseert het team ‘een paar keer per week’ negatief. “Het is dan aan de onderzoeker en de decaan om te kijken of er beperkende maatregelen nodig zijn.”
‘Dit is verplichte kost voor alle onderzoekers’
Sinds december 2022 is er ook een zogenoemde Advieslijn kennisveiligheid. Hiermee kunnen onderzoekers zelf nagaan of hun beoogde samenwerking potentieel risicovol is en wat daar eventueel aan te doen is. Deze is door de TU zelf opgesteld en is met de lancering van de intranetsite voor het eerst voor alle TU-medewerkers toegankelijk. De Advieslijn bestaat uit zeven vragen van wettelijk onmogelijk (‘staat de instelling op de EU-sanctielijst?’) tot moreel ingewikkeld (‘kleven er ethische of morele dilemma’s aan de voorgenomen samenwerking?’). “Is het antwoord ‘ja’ op een van deze vragen, dan kan het of niet doorgaan of moet je maatregelen nemen”, legt Weijland uit.
Peter Weijland: “We zijn op zoek naar commissieleden en casussen.” (Foto: Jaden Accord)Moreel beraad
Soms blijft het ingewikkeld om een ethisch dilemma goed te doordenken. Daarom heeft de faculteit Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica (EWI) vorig jaar een proef gedaan met een zogenoemd moreel beraad. Dat is een bijeenkomst van een aantal uren waarin mede-onderzoekers en andere experts samen met een onderzoeker die met een ethisch dilemma zit, een afweging maken tussen verschillende principiële kernwaarden als veiligheid en academische vrijheid.
Het geanonimiseerde verslag daarvan wordt binnen een maand openbaar, verwacht Weijland, maar hij kan nu wel zeggen dat er een vervolg komt. “Die pilot zal voor alle faculteiten zijn en niet alleen gaan over kennisveiligheid, maar mogelijk ook over samenwerking met bepaalde industrieën. We zijn nu op zoek naar commissieleden en casussen.”
Weijland vindt de intranetsite ‘verplichte kost’ voor alle onderzoekers, omdat ze in zijn ogen allemaal iets zouden moeten weten over kennisveiligheid. Waarom dan niet alle informatie op internet, zodat ook buitenstaanders er hun voordeel mee kunnen doen? “Op termijn willen we dat, maar nu willen we eerst vragen beantwoorden en intern reacties peilen voordat we naar buiten treden.”
Heb je een vraag of opmerking over dit artikel?
s.m.bonger@tudelft.nl
Comments are closed.