Studieverzameling EWI wordt doorgelicht

Projectleider Charlotte Boelens kon haar ogen nauwelijks geloven. Amper was ze het steile trappetje afgedaald of ze werd omgeven door honderden radio’s, generatoren, transformatoren zo groot als een koelkast, en kasten vol relais van de eerste computers. “Wat een verzameling!”, zei ze tegen de groep trouwe vrijwilligers, veelal oud-medewerkers, die al decennia voor het behoud van elektrotechnisch erfgoed in de EWI-kelder zorgt. In de faculteit Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica staan ze bekend als ‘de keldermannen’.

“Ik vind het bijna ontroerend om te zien hoezeer de keldermannen aan onze studieverzameling verknocht zijn”, bekent EWI-decaan prof.dr.ir. John Schmitz. “Ze willen nog geen schroef wegdoen.” Maar daar is nu discussie over. “Een waarderingstraject van de inventaris moet duidelijk maken wat speciaal is, en wat minder speciaal, zodat je tot sleutelelementen komt. De rest hoeft niet weg. Je kunt ze in depot houden en uitwisselen met musea.”

Maarten Oberman ontvangt boek van John Schmitz (Foto: Han Geijp)

De studieverzameling van EWI bestaat vijftig jaar. Ter ere daarvan verscheen op 28 november een jubileummagazine. Decaan Schmitz overhandigde het eerste exemplaar aan Maarten Oberman, wiens vader vijftig jaar geleden een leidende rol speelde bij de bouw van de EWI-toren en bij het begin van de verzameling van elektrotechnische voorwerpen in de kelder.

Te grote verzameling
Die verzameling bevat nu naar schatting 20 duizend voorwerpen plus 25 duizend radiobuizen, en beslaat zo’n 2.000 vierkante meter vloeroppervlak. “De verzameling is wellicht te groot om in deze vorm te behouden”, zegt Schmitz voorzichtig. “Wat betekent dat? Hoe kun je die verdichten? Daarover laten we ons nu adviseren.”

Toen twee jaar geleden het idee ontstond om de faculteit EWI te verhuizen, werd de vraag over de toekomst van de studieverzameling in de kelder al actueel. Schmitz won advies in bij Frank Bergevoet van de Rijkdienst voor het Cultureel Erfgoed, en bij conservator academisch erfgoed Sylvia Nijhuis en universiteitshistoricus Abel Streefland van de TU Delft Library. Per 1 september 2019 is Charlotte Boelens benoemd als ‘projectleider duurzame toekomstbepaling’ voor de studieverzameling.

Samen met de keldermannen werkt Boelens aan een inventarisatie op globaal niveau, en niet – zoals voorheen – op objectbasis, omdat dat te lang zou duren. “De indeling van deelverzamelingen en subcategorieën wordt de kapstok om het digitale systeem in te richten”, aldus Boelens. “Objecten zijn daaraan op  te hangen.” Belangrijke voorwerpen worden gefotografeerd, beschreven en opgenomen in een computerbestand.

Canon van de elektrotechniek 
Daarnaast werken de keldermannen aan een online canon van de geschiedenis van elektrotechniek in Nederland. Schmitz noemt uit zijn hoofd de elektronenbuizen van de latere hoogleraar Bernard Tellegen en de eerste computers van professor Willem van der Poel. De inventarisatie en de canon zijn naar verwachting over anderhalf jaar klaar. Die vormen de basis voor de waardering van voorwerpen uit de verzameling. Een duidelijke rol in de Delftse geschiedenis of in het onderwijs verhoogt die waarde. Maar, zegt Schmitz: “De criteria voor het behoud van voorwerpen moeten we samen vaststellen. Zover zijn we nog niet.”

Video: TU Delft TV