Prototype aardbevingsbestendig huis gaat binnenkort naar Turkije

Onderweg in de auto naar de presentatie van het prototype komen over de radio de eerste berichten over een zware aardbeving in Myanmar. Toch niet weer hè? Met een kracht van 7,7 op de schaal van Richter is deze haast net zo sterk als de aardbeving die twee jaar geleden de Turkse streek Hayat en de stad Antakya trof.

TU-student Meriç Kessaf weet dat de streek waar haar familie vandaan komt elke honderd tot tweehonderd jaar wordt getroffen door een aardbeving. Ze besloot in 2020 na haar bachelor aardwetenschappen aan de UvA over te stappen naar Bouwkunde in Delft met de bedoeling huizen te ontwikkelen die zo’n onvermijdelijke aardbeving konden doorstaan.

Al een maand na de beving in Turkije op 6 februari 2023 presenteerden diverse studententeams aan de faculteit Bouwkunde ontwerpen voor aardbevingsbestendige gebouwen. Het uitgewerkte ontwerp was eind van het jaar klaar. Meriç Kessaf,  Leyla van der Waarde, Hena Micoogullari van Alphen en anderen verenigden zich in het Architectural Recovery Team (ART) en kondigden aan hun ontwerp daadwerkelijk te gaan bouwen. En nu is het klaar. Eind maart toonde het team het prototype tijdens een persbijeenkomst in een hal van bouwbedrijf Dura Vermeer in Dordrecht.

ART-total-jw

ART-zijkant-jw

ART-ITV-Meric-jw

ART-fotobord-jw

ART-JobSchroën-jw

ART-maquette-modulair-jw

Presentatie van de aardbevingbestendige woningkern door het Architectural Recovery Team ART.

Dorpswoning met uitbreidingsmogelijkheden

Gekleed in werklaarzen, fluorescerend hesje en gele veiligheidshelm volgt een dozijn journalisten de studenten naar het einde van een immense hal waar een strak woonblok in de hoek staat. In korte presentaties lichten teamleden en TU-docent Job Schroën, die het project vanaf het begin begeleid heeft, de ontwerpkeuzes toe.

Initiatiefnemers Kessaf en Van der Waarde vertellen dat de meeste media-aandacht na de beving uitging naar de stad Antakya in het zuidoosten van Turkije. De dorpen, waar veel stadsbewoners naartoe vluchtten, bleven buiten beeld. Daarom besloten de studenten een dorpswoning te ontwerpen.

Projectmanager Elif Ceylan-Turkmen legt uit dat ze eerst geluisterd hebben naar de mensen ter plekke. Daaruit kwam het idee voort om een kern van de woning te ontwikkelen met keuken, badkamer en technische ruimte. Lokale bouwers kunnen daar naar behoefte woonvertrekken aan vast bouwen.

Het team koos voor kruislaaghout als bouwmateriaal. Dat heeft een aantal voordelen. Het 10 centimeter dikke multiplex is relatief licht, is fabrieksmatig te verwerken, heeft een negatieve CO₂-emissie, biedt een goede thermische isolatie en is circulair. De platen worden onderling met lange schroeven aan elkaar bevestigd, vaak onder verschillende hoeken. De badkamer is waterdicht afgewerkt met sandwichplaten die extra isoleren. Op het dak liggen zes zonnepanelen van 200 wattpiek die de woning van energie voorzien.

Zichtbaar trots laten de studenten hun woning zien. Ze wijzen op de rode hijsogen waarmee de vier ton zware woning straks wordt opgetakeld om naar Turkije te worden verscheept. Naast de crowdfunding heeft een tiental sponsors de realisatie van het ontwerp financieel mogelijk gemaakt. Voor de betrokken studenten was de actie vrijwilligerswerk. De totale kosten voor de woning schat het team op 25 duizend euro. Dat is maar 10 duizend euro meer dan een oncomfortabele scheepscontainer kost, die nu als noodonderkomen dient.

Behoefte aan noodwoningen

Een sympathiek project als dit heeft ook zijn beperkingen. Zo is het niet gelukt om de woning daadwerkelijk een aardbevingstest te laten ondergaan op een schudtafel. Ook is het nog niet duidelijk of en hoe het prototype in serieproductie gaat. Mogelijk kunnen hulporganisaties daar een rol in spelen, hopen de studenten. Want helaas is er een schreeuwende behoefte aan noodwoningen.