Ontsluierde hoofddoek

Maar het blijkt ook anders te kunnen lopen. Immers, er worden ‘aannemelijke’ argumenten verzonnen om iets als probleem te bestempelen. Dat is bij de discussie over de gezichtssluier en de hoofddoeken, die weer in alle hevigheid is losgebarsten, het geval.

In Frankrijk zou een hoofddoek tegen de beginselen van de republiek zijn. Dat argument gaat in Nederland niet op % we hebben hier historisch gezien een andere ontwikkeling gehad in het denken over staat en religie – dus dan maar een ander argument om het probleem ter wereld te brengen.

De geschiedenis herhaalt zich, denk ik bij mezelf. Reza sjah % de een na laatste sjah van de Pahlavi-dynastie in Iran % wilde zeventig jaar geleden, onder het mom van modernisering, het dragen van islamitische kleding in het openbaar ook verbieden. Letterlijk stonden zijn agenten hoofddoeken en sluiers van het hoofd van jong en oud af te rukken en te verscheuren. Vrouwen moesten er westers uit zien, en dat zou een moderne samenleving teweeg brengen. Gillend weglopende vrouwen die niet meer het huis durfden uit te komen was toen dagelijks praktijk.

Nog geen vijftig jaar later, na de revolutie van 1997, kwam er een sterk religieus bewind aan de macht dat het dragen van dergelijke kleding juist verplicht stelde. Ook dat kon niet het door hen gewenste effect sorteren. Dat lapje stof dat het gros van meisjes tegenwoordig in Iran draagt, kan je eerder in het verlengde van hun verleidelijke en aantrekkelijke kleding zien dan als een religieus teken.

Twaalf jaar strenge religieuze opvoeding op school heeft mij niet ertoe kunnen bewegen of dwingen mij tot de islam te bekeren. Ik heb me altijd beschouwd als een felle tegenstander van opgelegde religie. Het mogen afdoen van de hoofddoek heb ik altijd als een belangrijke stap voor de emancipatie van de Iraanse vrouw gezien. Maar minstens even belangrijk vind ik dat de mogelijkheid moet blijven bestaan om die wel te mogen dragen voor mensen die dat uit vrije wil doen. En voor zover een hoofddoek iemand opgelegd wordt, is het nog de vraag of het met de harde hand bestrijden van een onderdrukking geen averechts effect zal hebben. Ik zie eerder dat sommige meisjes bij onderwijsinstellingen of bij het onderwijs in het geheel wegblijven.

Zoals Wieske Paulissen, de voorzitter van studentenvakbond Vssd begin dit academisch jaar mooi heeft gezegd: ,,Als de studente gemotiveerd is, moet er een mouw aan te passen zijn.” Laat de onderwijsinstellingen doen waarvoor ze bedoeld zijn in plaats van elkaar te beconcurreren in wie het hardst weet op te treden tegen een religieus symbool op de instelling. Laten we vooral de beginselen van de democratie respecteren en daar hoort ook de keuzevrijheid zeker bij. En creëer alsjeblieft geen nieuwe problemen, want er zijn al genoeg heuse problemen die een oplossing behoeven.

studeert materiaalkunde aan de TU Delft, en is fractievoorzitter van de SP in de gemeenteraad van Delft.

Soms vraag je je af of er altijd in de juiste volgorde wordt geredeneerd. Als aspirant-academicus heb ik geleerd dat als een probleem zich voordoet, men een oplossingsrichting probeert te zoeken en met de juiste redenering die oplossing tracht te achterhalen. Maar het blijkt ook anders te kunnen lopen. Immers, er worden ‘aannemelijke’ argumenten verzonnen om iets als probleem te bestempelen. Dat is bij de discussie over de gezichtssluier en de hoofddoeken, die weer in alle hevigheid is losgebarsten, het geval.

In Frankrijk zou een hoofddoek tegen de beginselen van de republiek zijn. Dat argument gaat in Nederland niet op % we hebben hier historisch gezien een andere ontwikkeling gehad in het denken over staat en religie – dus dan maar een ander argument om het probleem ter wereld te brengen.

De geschiedenis herhaalt zich, denk ik bij mezelf. Reza sjah % de een na laatste sjah van de Pahlavi-dynastie in Iran % wilde zeventig jaar geleden, onder het mom van modernisering, het dragen van islamitische kleding in het openbaar ook verbieden. Letterlijk stonden zijn agenten hoofddoeken en sluiers van het hoofd van jong en oud af te rukken en te verscheuren. Vrouwen moesten er westers uit zien, en dat zou een moderne samenleving teweeg brengen. Gillend weglopende vrouwen die niet meer het huis durfden uit te komen was toen dagelijks praktijk.

Nog geen vijftig jaar later, na de revolutie van 1997, kwam er een sterk religieus bewind aan de macht dat het dragen van dergelijke kleding juist verplicht stelde. Ook dat kon niet het door hen gewenste effect sorteren. Dat lapje stof dat het gros van meisjes tegenwoordig in Iran draagt, kan je eerder in het verlengde van hun verleidelijke en aantrekkelijke kleding zien dan als een religieus teken.

Twaalf jaar strenge religieuze opvoeding op school heeft mij niet ertoe kunnen bewegen of dwingen mij tot de islam te bekeren. Ik heb me altijd beschouwd als een felle tegenstander van opgelegde religie. Het mogen afdoen van de hoofddoek heb ik altijd als een belangrijke stap voor de emancipatie van de Iraanse vrouw gezien. Maar minstens even belangrijk vind ik dat de mogelijkheid moet blijven bestaan om die wel te mogen dragen voor mensen die dat uit vrije wil doen. En voor zover een hoofddoek iemand opgelegd wordt, is het nog de vraag of het met de harde hand bestrijden van een onderdrukking geen averechts effect zal hebben. Ik zie eerder dat sommige meisjes bij onderwijsinstellingen of bij het onderwijs in het geheel wegblijven.

Zoals Wieske Paulissen, de voorzitter van studentenvakbond Vssd begin dit academisch jaar mooi heeft gezegd: ,,Als de studente gemotiveerd is, moet er een mouw aan te passen zijn.” Laat de onderwijsinstellingen doen waarvoor ze bedoeld zijn in plaats van elkaar te beconcurreren in wie het hardst weet op te treden tegen een religieus symbool op de instelling. Laten we vooral de beginselen van de democratie respecteren en daar hoort ook de keuzevrijheid zeker bij. En creëer alsjeblieft geen nieuwe problemen, want er zijn al genoeg heuse problemen die een oplossing behoeven.

studeert materiaalkunde aan de TU Delft, en is fractievoorzitter van de SP in de gemeenteraad van Delft.