Onlangs werd aan de TU Delft het programma van gastschrijver H.J.A. Hofland afgerond. Het resultaat: tientallen uitvindingen die nergens toe dienen.
Delen
br />
Bij de eerste lezing van Hofland was het even schrikken voor de toeschouwers: hij was niet naar Delft gekomen om over schrijven te spreken. De echte kenner had wellicht al kunnen weten dat de 75-jarige journalist en publicist heel andere dingen te bespreken had aan een technische universiteit. In zijn vrije tijd bouwt Hofland van elastiekjes, veertjes, frisdrankblikjes en andere prullaria karretjes, bootjes en windmachines. In Delft vroeg hij studenten mee te denken over zijn Sisyfus-uitvinding, een mechanisme dat op windkracht een steen uit het water moet tillen om hem er vervolgens weer in te laten plonzen. – Maar dat is niet de bedoeling, ik kwam voor literatuur, moet het merendeel van de studenten gedacht hebben. Twintig haakten af, een enthousiaste groep van tien bleef over. Volkert van der Wijk, tweedejaars luchtvaart- en ruimtevaartstudent, raakte geïnspireerd door Hofland en bouwde maar liefst drie Sisyfus-mechanismen. Van der Wijk: ,,Bij de normale ingenieursmethode begin je met een lijst met functionele eisen en kom je uiteindelijk tot een product. Deze keer heb ik me gewoon laten inspireren door de bak met oud ijzer in de werkplaats. Juist de ontwerpen die ik eerst had uitgetekend op papier heb ik niet gemaakt. Dat was te wetenschappelijk, daar was de lol al vanaf.” Hij toont een groot, roestig, aan elkaar gelast apparaat. Een bak in de vorm van een halve maan haalt een steen uit het water en laat hem na een kleine omwentelling weer in het water vallen. De cyclus blijft zich herhalen, zoals ook Sisyfus volgens de Griekse mythologie voor straf ’tot in den eeuwigheid’ een rotsblok naar de top van een heuvel moest rollen, waarna het door een onzichtbare hand weer werd teruggeduwd. Van der Wijk: ,,In zijn laatste lezing sprak Hofland over het voorgekookte bestaan. Alles wat we nodig hebben, kunnen we kant en klaar in de winkel kopen. Door zelf aan de slag te gaan, beleef je weer het plezier van het maken. En dat het mechanisme geen echte functie hoeft te vervullen in het dagelijks leven, zorgt er natuurlijk alleen maar voor dat je ongeremd creatief kunt zijn.”
Knarsen
Medecursist Hans op het Veld (zesdejaars civiele techniek) ging ook helemaal op in het idee van Hofland. ,,Ik heb slapeloze nachten gehad om tot een leuk en werkend mechanisme te komen.” Op het Veld richtte zich bij zijn uitvinding vooral op het kunstzinnige aspect. ,,De steen uit het water halen moet natuurlijk niet te soepel gaan, maar meer met horten en stoten. Daardoor benadruk je de zware tocht van Sisyfus de heuvel op.” Hij toont een ingewikkeld apparaat, waarbij maar liefst drie verschillende bewegende mechanismen de steen uit het water moeten halen. Werkt het? ”Nee, helaas niet, maar het idee is er.” Op het Veld liet zich inspireren door de kunstenaar Jean Tinguely, van wie de groep ook een tentoonstelling in Zwitserland bezocht. ,,Tinguely heeft immens grote apparaten gebouwd, waarin werkelijk alles beweegt, kraakt, piept en knarst. Doordat gebruik is gemaakt van verschillende schaalgroottes van de mechanismen, is het elke keer weer spannend hoe het totale apparaat gaat bewegen. De museumbezoekers waren soms zo geboeid, dat ze een halfuur voor een apparaat bleven staan kijken.” Bij zijn Sisiphus-mechanisme wilde Op het Veld dan ook dat het moment van de climax – oftewel de plons van de steen in het water % niet te voorspellen zou zijn. Onvoorspelbaarheid, moeizamemechanismen, het lijkt lijnrecht op de ingenieurshouding van doelgerichtheid en efficiëntie te staan. Op het Veld: ,,Gelukkig wel. Deze mechanismen hebben als enige functie de mens te vermaken. Toen ik met het houten model van mijn Sisyfus-mechanisme onder mijn arm liep, kreeg ik veel reacties van enthousiaste voorbijgangers. Zo’n vreemd apparaat met allemaal bewegende delen fascineert enorm. Iedereen gaat ook meteen met je meedenken op wat voor manieren zo’n steen nog meer uit het water gehaald kan worden.”
Knutselen
Ook over Hofland zelf zijn de cursisten erg te spreken. Van der Wijk: ,,Hij weet de student uit zijn luie collegebankje te trekken met zijn enthousiasme. Hij beweert dat er in ieder mens een klein kind schuilt dat zin heeft om plezier te maken. En dat is natuurlijk ook zo. Al direct na de eerste lezing zochten de cursisten elkaar op om te brainstormen over manieren om het Sisyfus-mechanisme te laten werken. Tijdens het graven in de bak met oud ijzer en het bouwen van de mechanismen, kreeg ik weer echt lol in het maken. Ik moet bekennen dat de colleges van Hofland wat dat betreft beter zijn dan die aan de TU.” Ook Op het Veld ervoer het enthousiasme van Hofland als aanstekelijk. ,,Het enige nadeel is dat het bedenken en maken van zo’n mechanisme enorm verslavend werkt. Ik heb dan ook veel slaap overgeslagen om mijn model af te krijgen. Hoflands reactie hierop toen ik hem dat vertelde: en zo hoort het ook.”
Een ode aan het vrijblijvend knutselen dus? ,,Noem het alsjeblieft geen knutselen”, waarschuwt Van der Wijk. ,,Tijdens het laatste college deed de rector dat ook al. Je zag Hofland helemaal bleek wegtrekken. Knutselen heeft iets dommigs. Alsof je een bouwpakketje in elkaar knutselt. Daar zit natuurlijk geen enkel kunstzinnig element aan. Wat wij hebben gedaan is uitvinden; scheppen; maken. Knutselen doe je bij de Gamma.”
Onlangs werd aan de TU Delft het programma van gastschrijver H.J.A. Hofland afgerond. Het resultaat: tientallen uitvindingen die nergens toe dienen.
Bij de eerste lezing van Hofland was het even schrikken voor de toeschouwers: hij was niet naar Delft gekomen om over schrijven te spreken. De echte kenner had wellicht al kunnen weten dat de 75-jarige journalist en publicist heel andere dingen te bespreken had aan een technische universiteit. In zijn vrije tijd bouwt Hofland van elastiekjes, veertjes, frisdrankblikjes en andere prullaria karretjes, bootjes en windmachines. In Delft vroeg hij studenten mee te denken over zijn Sisyfus-uitvinding, een mechanisme dat op windkracht een steen uit het water moet tillen om hem er vervolgens weer in te laten plonzen. – Maar dat is niet de bedoeling, ik kwam voor literatuur, moet het merendeel van de studenten gedacht hebben. Twintig haakten af, een enthousiaste groep van tien bleef over. Volkert van der Wijk, tweedejaars luchtvaart- en ruimtevaartstudent, raakte geïnspireerd door Hofland en bouwde maar liefst drie Sisyfus-mechanismen. Van der Wijk: ,,Bij de normale ingenieursmethode begin je met een lijst met functionele eisen en kom je uiteindelijk tot een product. Deze keer heb ik me gewoon laten inspireren door de bak met oud ijzer in de werkplaats. Juist de ontwerpen die ik eerst had uitgetekend op papier heb ik niet gemaakt. Dat was te wetenschappelijk, daar was de lol al vanaf.” Hij toont een groot, roestig, aan elkaar gelast apparaat. Een bak in de vorm van een halve maan haalt een steen uit het water en laat hem na een kleine omwentelling weer in het water vallen. De cyclus blijft zich herhalen, zoals ook Sisyfus volgens de Griekse mythologie voor straf ’tot in den eeuwigheid’ een rotsblok naar de top van een heuvel moest rollen, waarna het door een onzichtbare hand weer werd teruggeduwd. Van der Wijk: ,,In zijn laatste lezing sprak Hofland over het voorgekookte bestaan. Alles wat we nodig hebben, kunnen we kant en klaar in de winkel kopen. Door zelf aan de slag te gaan, beleef je weer het plezier van het maken. En dat het mechanisme geen echte functie hoeft te vervullen in het dagelijks leven, zorgt er natuurlijk alleen maar voor dat je ongeremd creatief kunt zijn.”
Knarsen
Medecursist Hans op het Veld (zesdejaars civiele techniek) ging ook helemaal op in het idee van Hofland. ,,Ik heb slapeloze nachten gehad om tot een leuk en werkend mechanisme te komen.” Op het Veld richtte zich bij zijn uitvinding vooral op het kunstzinnige aspect. ,,De steen uit het water halen moet natuurlijk niet te soepel gaan, maar meer met horten en stoten. Daardoor benadruk je de zware tocht van Sisyfus de heuvel op.” Hij toont een ingewikkeld apparaat, waarbij maar liefst drie verschillende bewegende mechanismen de steen uit het water moeten halen. Werkt het? ”Nee, helaas niet, maar het idee is er.” Op het Veld liet zich inspireren door de kunstenaar Jean Tinguely, van wie de groep ook een tentoonstelling in Zwitserland bezocht. ,,Tinguely heeft immens grote apparaten gebouwd, waarin werkelijk alles beweegt, kraakt, piept en knarst. Doordat gebruik is gemaakt van verschillende schaalgroottes van de mechanismen, is het elke keer weer spannend hoe het totale apparaat gaat bewegen. De museumbezoekers waren soms zo geboeid, dat ze een halfuur voor een apparaat bleven staan kijken.” Bij zijn Sisiphus-mechanisme wilde Op het Veld dan ook dat het moment van de climax – oftewel de plons van de steen in het water % niet te voorspellen zou zijn. Onvoorspelbaarheid, moeizamemechanismen, het lijkt lijnrecht op de ingenieurshouding van doelgerichtheid en efficiëntie te staan. Op het Veld: ,,Gelukkig wel. Deze mechanismen hebben als enige functie de mens te vermaken. Toen ik met het houten model van mijn Sisyfus-mechanisme onder mijn arm liep, kreeg ik veel reacties van enthousiaste voorbijgangers. Zo’n vreemd apparaat met allemaal bewegende delen fascineert enorm. Iedereen gaat ook meteen met je meedenken op wat voor manieren zo’n steen nog meer uit het water gehaald kan worden.”
Knutselen
Ook over Hofland zelf zijn de cursisten erg te spreken. Van der Wijk: ,,Hij weet de student uit zijn luie collegebankje te trekken met zijn enthousiasme. Hij beweert dat er in ieder mens een klein kind schuilt dat zin heeft om plezier te maken. En dat is natuurlijk ook zo. Al direct na de eerste lezing zochten de cursisten elkaar op om te brainstormen over manieren om het Sisyfus-mechanisme te laten werken. Tijdens het graven in de bak met oud ijzer en het bouwen van de mechanismen, kreeg ik weer echt lol in het maken. Ik moet bekennen dat de colleges van Hofland wat dat betreft beter zijn dan die aan de TU.” Ook Op het Veld ervoer het enthousiasme van Hofland als aanstekelijk. ,,Het enige nadeel is dat het bedenken en maken van zo’n mechanisme enorm verslavend werkt. Ik heb dan ook veel slaap overgeslagen om mijn model af te krijgen. Hoflands reactie hierop toen ik hem dat vertelde: en zo hoort het ook.”
Een ode aan het vrijblijvend knutselen dus? ,,Noem het alsjeblieft geen knutselen”, waarschuwt Van der Wijk. ,,Tijdens het laatste college deed de rector dat ook al. Je zag Hofland helemaal bleek wegtrekken. Knutselen heeft iets dommigs. Alsof je een bouwpakketje in elkaar knutselt. Daar zit natuurlijk geen enkel kunstzinnig element aan. Wat wij hebben gedaan is uitvinden; scheppen; maken. Knutselen doe je bij de Gamma.”
Comments are closed.