Opinie

Nijs op glad ijs

Het collegegeld gaat niet omhoog. Het bleek de enige harde garantie die staatssecretaris Annette Nijs kon geven. Verder bleken haar vele proefballonnen vooral voor ergernissen te zorgen.

Bij de oppositie, maar ook bij haar eigen minister.

Stevige duels horen erbij in de politiek. En aangezien Nijs jarenlang in de top van het bedrijfsleven functioneerde, zal enige hardheid de demissionaire staatssecretaris niet vreemd zijn. Het wordt echter onmogelijk een duel te winnen als je aangevallen wordt door je eigen teamgenoten.

Minister Van der Hoeven bleek vorige week niet te beroerd om een van de plannen van Nijs te torpederen: tweede en derde studies niet bekostigen? Vergeet het maar. Natuurlijk, de uitspraken gingen een eigen leven leiden. Veel verder dan een verwijzing naar de demissionaire status van het kabinet Balkenende en de daarbij behorende onmogelijkheden ging Van der Hoeven eigenlijk niet. Maar de klap was uitgedeeld.

Grof geschut

Zoals te verwachten was, trokken de oppositiepartijen fel van leer tegen de staatssecretaris. Eigenlijk was alleen LPF’er Vic Bonke bereid Nijs enigszins in bescherming te nemen. Nijs’ eigen VVD noemde de uitspraken weliswaar ongelukkig, maar voegde daaraan toe dat ,,het ook weer niet zo erg was” als de linkse partijen schetsten.

De PvdA zette even grof geschut in. Via Mariëtte Hamer liet de grootste oppositiepartij weten een motie van wantrouwen te hebben overwogen. ,,We doen het niet, omdat er geen meerderheid voor bestaat en ons dan verkiezingsretoriek wordt verweten.” De VVD reageerde, maar vanuit de CDA-gelederen bleef het opmerkelijk kalm. Hun visie werd nog eens verwoord door minister-president Balkenende, die het nodig vond te melden dat het optreden van Nijs ‘geen schoonheidsprijs verdiende’.

Eerlijk is eerlijk: Nijs maakte in de Kamer een slechte beurt. Een staatssecretaris die de Tweede Kamer niet duidelijk kan maken of het om beleidsvoornemens of proefballonnen gaat, bevindt zich op glad ijs. Bovendien is de staatssecretaris al aan de gang geweest met een Algemene Maatregel van Bestuur over het al dan niet bekostigen van tweede en derde studies.

Verkiezingen

Nijs viel de afgelopen maanden op door met verschillende plannen te komen om bezuinigingen door te voeren in het hoger onderwijs. Ze kwam met ideeën als terugdringing van de studiebekostiging en beperking van het aantal opleidingen in Nederland. Misschien zijn dat impopulaire maatregelen, maar ze zijn ook weer niet volledig uit de lucht gegrepen.

Met het plan om in de toekomst alleen de eerste studie te bekostigen, borduurde Nijs eigenlijk voort op de ‘voucher’ van voormalig onderwijsminister Hermans. Die studiestrippenkaart, waarbij de punten worden afgestreept op het moment dat ze zijn binnengehaald, was ook niet zonder beperkingen. Dat de staatssecretaris daarmee doorging, was dus niet zo gek.

Bij het maken van haar plannen zag ze een ding over het hoofd: het kabinet was gevallen, en dat betekent dat de aanloop naar de verkiezingen is begonnen. Reageren op vervelende maatregelen is dan natuurlijk leuk.

Aan de ketting

En dat deed haar meerdere, minister Van der Hoeven. Vorige week dinsdag, toen er duizenden studenten demonstreerden tegen de verloedering van het hoger onderwijs, floot de CDA-politica haar staatssecretaris terug. Een ongebruikelijke actie want een minister legt daarmee haar meest directe medewerker aan de ketting.

Helemaal ongelijk heeft de oppositie dus niet, als ze zegt dat Nijs monddood is gemaakt. En de CDA-fractie? Die houdt wijselijk haar mond. De actie van de minister is tenslotte geslaagd en de oppositie schreeuwt via de PvdA om bloed. Waarom zou je als CDA daaraan meedoen? Nu kunnen de christen-democraten tegen het rechtse kamp zeggen dat ze redelijk zijn gebleven en tegen het linkse kamp dat ze die onzalige plannen toch maar mooi hebben geblokkeerd.

In een poging het ‘veto’ van Van der Hoeven enigszins van kracht te ontdoen, hield Nijs het in de Kamer op een ‘open debat’, waarin naast de bewindslieden ook studentenbonden en koepelorganisaties meedachten. Nu hadden die partijen uiteraard al eens met Nijs over de invulling van de bezuinigingen gesproken, van een lopend debat wisten zij niets. Waarmee Nijs haar problemen met de Tweede Kamer alleen maar vergrootte

Het is moeilijk te zeggen of het zwakke optreden van Annette Nijs een mogelijke terugkeer op het ministerie van Onderwijs blokkeert. De demissionaire staatssecretaris – voorlopig terug te vinden op de vijfde plaats van de VVD-kieslijst – verklaarde dat onlangs nog te ambiëren. Of ze daar na de kunstjes van het CDA nog zin in heeft, is maar de vraag. (HOP)

Het collegegeld gaat niet omhoog. Het bleek de enige harde garantie die staatssecretaris Annette Nijs kon geven. Verder bleken haar vele proefballonnen vooral voor ergernissen te zorgen. Bij de oppositie, maar ook bij haar eigen minister.

Stevige duels horen erbij in de politiek. En aangezien Nijs jarenlang in de top van het bedrijfsleven functioneerde, zal enige hardheid de demissionaire staatssecretaris niet vreemd zijn. Het wordt echter onmogelijk een duel te winnen als je aangevallen wordt door je eigen teamgenoten.

Minister Van der Hoeven bleek vorige week niet te beroerd om een van de plannen van Nijs te torpederen: tweede en derde studies niet bekostigen? Vergeet het maar. Natuurlijk, de uitspraken gingen een eigen leven leiden. Veel verder dan een verwijzing naar de demissionaire status van het kabinet Balkenende en de daarbij behorende onmogelijkheden ging Van der Hoeven eigenlijk niet. Maar de klap was uitgedeeld.

Grof geschut

Zoals te verwachten was, trokken de oppositiepartijen fel van leer tegen de staatssecretaris. Eigenlijk was alleen LPF’er Vic Bonke bereid Nijs enigszins in bescherming te nemen. Nijs’ eigen VVD noemde de uitspraken weliswaar ongelukkig, maar voegde daaraan toe dat ,,het ook weer niet zo erg was” als de linkse partijen schetsten.

De PvdA zette even grof geschut in. Via Mariëtte Hamer liet de grootste oppositiepartij weten een motie van wantrouwen te hebben overwogen. ,,We doen het niet, omdat er geen meerderheid voor bestaat en ons dan verkiezingsretoriek wordt verweten.” De VVD reageerde, maar vanuit de CDA-gelederen bleef het opmerkelijk kalm. Hun visie werd nog eens verwoord door minister-president Balkenende, die het nodig vond te melden dat het optreden van Nijs ‘geen schoonheidsprijs verdiende’.

Eerlijk is eerlijk: Nijs maakte in de Kamer een slechte beurt. Een staatssecretaris die de Tweede Kamer niet duidelijk kan maken of het om beleidsvoornemens of proefballonnen gaat, bevindt zich op glad ijs. Bovendien is de staatssecretaris al aan de gang geweest met een Algemene Maatregel van Bestuur over het al dan niet bekostigen van tweede en derde studies.

Verkiezingen

Nijs viel de afgelopen maanden op door met verschillende plannen te komen om bezuinigingen door te voeren in het hoger onderwijs. Ze kwam met ideeën als terugdringing van de studiebekostiging en beperking van het aantal opleidingen in Nederland. Misschien zijn dat impopulaire maatregelen, maar ze zijn ook weer niet volledig uit de lucht gegrepen.

Met het plan om in de toekomst alleen de eerste studie te bekostigen, borduurde Nijs eigenlijk voort op de ‘voucher’ van voormalig onderwijsminister Hermans. Die studiestrippenkaart, waarbij de punten worden afgestreept op het moment dat ze zijn binnengehaald, was ook niet zonder beperkingen. Dat de staatssecretaris daarmee doorging, was dus niet zo gek.

Bij het maken van haar plannen zag ze een ding over het hoofd: het kabinet was gevallen, en dat betekent dat de aanloop naar de verkiezingen is begonnen. Reageren op vervelende maatregelen is dan natuurlijk leuk.

Aan de ketting

En dat deed haar meerdere, minister Van der Hoeven. Vorige week dinsdag, toen er duizenden studenten demonstreerden tegen de verloedering van het hoger onderwijs, floot de CDA-politica haar staatssecretaris terug. Een ongebruikelijke actie want een minister legt daarmee haar meest directe medewerker aan de ketting.

Helemaal ongelijk heeft de oppositie dus niet, als ze zegt dat Nijs monddood is gemaakt. En de CDA-fractie? Die houdt wijselijk haar mond. De actie van de minister is tenslotte geslaagd en de oppositie schreeuwt via de PvdA om bloed. Waarom zou je als CDA daaraan meedoen? Nu kunnen de christen-democraten tegen het rechtse kamp zeggen dat ze redelijk zijn gebleven en tegen het linkse kamp dat ze die onzalige plannen toch maar mooi hebben geblokkeerd.

In een poging het ‘veto’ van Van der Hoeven enigszins van kracht te ontdoen, hield Nijs het in de Kamer op een ‘open debat’, waarin naast de bewindslieden ook studentenbonden en koepelorganisaties meedachten. Nu hadden die partijen uiteraard al eens met Nijs over de invulling van de bezuinigingen gesproken, van een lopend debat wisten zij niets. Waarmee Nijs haar problemen met de Tweede Kamer alleen maar vergrootte

Het is moeilijk te zeggen of het zwakke optreden van Annette Nijs een mogelijke terugkeer op het ministerie van Onderwijs blokkeert. De demissionaire staatssecretaris – voorlopig terug te vinden op de vijfde plaats van de VVD-kieslijst – verklaarde dat onlangs nog te ambiëren. Of ze daar na de kunstjes van het CDA nog zin in heeft, is maar de vraag. (HOP)

Redacteur Redactie

Heb je een vraag of opmerking over dit artikel?

delta@tudelft.nl

Comments are closed.