Studentenleven
Vertoning van controversiële film

Nieuwe vereniging wil opkomen voor Joodse studenten

Sinds dit collegejaar kent Delft een studentenvereniging speciaal voor Joodse studenten. Een religieuze vereniging, geen politieke, aldus de oprichters. Tijdens een herdenking van de slachtoffers van de Hamas-aanval op 7 oktober vorig jaar vertoonden ze een omstreden film.

Ter herdenking van de Hamas-aanvallen steekt het bestuur van de JSAD drie kaarsen aan. (Foto: Máté Oszkó)

Nee, hij heeft de film Screams before Silence niet van tevoren gezien, zegt Isaac Bensignor, de voorzitter van de nieuw opgerichte JSAD (Jewish Student Association Delft). Wetende dat zijn goede vriend nog vastgehouden wordt door Hamas, komt het te dichtbij, zegt hij. Het vooraf kijken, om te weten wat ze de bezoekers zouden voorschotelen, heeft hij overgelaten aan een bestuursgenoot.

Het is donderdagavond en in collegezaal C in de Aula doen zo’n veertig mensen zich te goed aan de klaargezette broodjes met falafel en gegrilde groenten. Het is de eerste openbare activiteit van de JSAD nadat de vereniging aan het begin van dit collegejaar echt van start ging.

Zo’n Joodse vereniging is prettig omdat je een achtergrond deelt, zegt Bensignor, zelf afkomstig uit een hechte Joodse gemeenschap in New York en sinds februari promovendus op de TU. “Je kunt elkaar begrijpen zonder veel te zeggen. Je hoeft niks uit te leggen.” Sinds Israël vorig jaar werd aangevallen door Hamas en daarop hard de tegenaanval inzette, is de behoefte aan zo’n groep gegroeid, ziet medebestuurslid Máté Oszkó, Hongaars, Joods en vierdejaarsstudent op de TU.

Tentenkamp

Het idee ontstond tijdens een etentje in mei. Toen hadden er al enkele pro-Palestijnse demonstraties plaatsgevonden op de campus, en eind mei zetten de activisten hun tenten neer op en rond de universiteitsbibliotheek. Oszkó: “We kregen toen signalen van Joodse studenten dat zij zich niet veilig meer voelden op de campus. Sommigen zeiden tegen ons dat ze maandenlang niet meer durfden te komen.”

Oszkó en Bensignor spreken beiden van haattaal. Oszkó: “Als ze roepen dat zionisten niet welkom zijn, gaat dat over ons. Het voelt alsof ze ons aanvallen.” Bensignor over de intifada-leuzen: “De intifida’s waren mass terror campaigns in de jaren ’90 en ’00 tegen Israelische burgers. Als ik zo’n leus hoor, hoor ik een oproep tot geweld tegen mij.” Ook de leus ‘from the river to the sea, Palestine will be free’ voelt bedreigend: “Daarmee wordt niet gepropageerd voor een tweestatenoplossing, maar voor de vernietiging van de hele staat Israël en uitroeiing van de meerderheid van de joden.”

Er was iets of iemand nodig om op te komen voor de Joodse mensen op de TU, besloten de oprichters. Oszkó: “Als bestuur willen we opkomen voor de veiligheid van onze leden en de bredere Joodse gemeenschap.”

  • Wil je meer weten over de Jewish Student Association Delft? Ga naar de website of Instagram.
Maatregelen

De bijeenkomsten van de nieuwe vereniging, met in ieder geval een maandelijks sjabbatdiner op vrijdagavond, kunnen niet helemaal zonder slag of stoot worden georganiseerd. De JSAD neemt voor elke activiteit maatregelen, zoals veel Joodse organisaties. De locatie blijft geheim, tenzij het een openbare bijeenkomst is, en over het exacte ledenaantal wordt gezwegen, ook tegenover Delta. Bij de publieke filmvertoning van donderdag zijn TU-veiligheidsmedewerkers aanwezig. Toch acht Bensignor de voordelen van samenkomen groter dan de risico’s.

Als iedereen voorzien is van een broodje en een drankje, opent Bensignor de avond met een speech waarin hij de slachtoffers van de aanslagen die Hamas op 7 oktober 2023 pleegde op Israël herdenkt. In enkele zinnen stipt hij het leed in Gaza en Libanon aan. Hij eindigt met een waarschuwing: wie de film te heftig vindt, kan terecht in de eveneens gereserveerde nabijgelegen collegezaal om daar in gesprek te gaan met speciaal uitgenodigde hulpverleners. Van dat aanbod maken de aanwezigen nauwelijks gebruik; vrijwel iedereen blijft zitten. Als het licht na de film weer aangaat, steken de bestuursleden drie kaarsen aan en staat iedereen op voor een moment stilte.

Tussen Bensignors speech en de herdenking in, kijken de aanwezigen naar Screams before Silence, een documentaire van de Amerikaanse filmmaakster Sheryl Sandberg over de vermeende verkrachtingen van Hamas tijdens het bloedbad op 7 oktober. De film laat aan de hand van getuigenissen zien dat Hamas zich die dag schuldig zou hebben gemaakt aan systematisch en grootschalig seksueel misbruik. Hoewel er aanwijzingen zijn gevonden voor zeker enkele verkrachtingen, hebben onderzoekers van de Verenigde Naties vooralsnog geen bewijs kunnen leveren voor massamisbruik.

Kritiek

Toch koos het JSAD-bestuur ervoor om de film te laten zien. Hij kent de kritiek, vertelt hij, maar die is volgens hem onterecht. “Als vrouwen zeggen dat ze verkracht zijn, geloof en respecteer ik dat. Ik denk dat de getuigenissen die de mensen in de film afleggen, genoeg zeggen over wat ze hebben meegemaakt, gehoord of hebben kunnen begrijpen van wat er gebeurde.”

Screams before Silence is een van de vele films, toneelstukken en andere bewerkingen die binnen een jaar na de fatale dag verschenen, waaronder ook #Nova en Surviving October 7th: We Will Dance. In een essay in The Guardian (in het Engels) schrijft de gezaghebbende journalist en activist Naomi Klein dat de vele producties over 7 oktober perfect passen in een ‘eenvoudige fabel van goed en kwaad, waarin Israël ongeschonden is in zijn onschuld en onvoorwaardelijk steun verdient’. Getuigenissen, zoals in Screams of Silence, zouden volgens Klein kunnen worden ingezet ‘om weg te kijken van andere, veel grote wreedheden of ze te rechtvaardigen’. “In het meest extra geval kan het rationalisatie opleveren voor genocide”, schrijft ze in The Guardian.

Films als rechtvaardiging voor Israels harde tegenreactie, daarover is Bensignor kort: “Ik denk dat het een trieste waarheid is dat onschuldige mensen worden geraakt door oorlog. Maar ik denk niet dat het maken van een documentaire over zulke gruweldaden een rechtvaardiging is om oorlog te voeren tegen diegene die jou aanviel en jouw mensen ontvoerde.”

Geen bezwaar

Nadat de JSAD bij de TU Delft toestemming had gevraagd voor de activiteit is de film bekeken door een team van personen van het integrity office, integrale veiligheid, juridische zaken en communicatie, vertelt een TU-woordvoerder. Ondanks het controversiële karakter van de film, stuitte de vertoning niet op bezwaar van de TU Delft. Een bijeenkomst van pro-Palestijnse activisten werd daarentegen wel deels tegengehouden (zie kader).

Over hun conclusie zegt een woordvoerder: “De TU heeft geen inhoudelijk oordeel over de film anders dan dat deze valt onder de vrijheid van meningsuiting: het verkondigen van politieke en sociale standpunten. […] Een bijeenkomst organiseren waarbij je controversieel materiaal laat zien, past in de vrijheid van meningsuiting. Dat moet kunnen op een universiteit.”

Door TUDelft4Palestine uitgenodigde activist niet welkom in universiteitsgebouw

Op de trappen van de universiteitsbibliotheek organiseerde de pro-Palestijnse actiegroep TUDelf4Palestine maandagmiddag een lezing van Tony Greenstein, een zeventigjarige pro-Palestijnse activist en auteur van het boek Zionism During the Holocaust: The Weaponisation of Memory in the Service of State and Nation. Daarbij waren zo’n honderd mensen aanwezig.

Het was de bedoeling dat het evenement in de bibliotheek zou plaatsvinden, in plaats van erbuiten. Maar de aanvraag daarvoor werd afgewezen door de TU Delft. Volgens een woordvoerder van de TU Delft gaan Greensteins standpunten ‘recht in tegen de waarden van de universiteit, zoals inclusiviteit en diversiteit’. Dat besluit roept verontwaardiging op bij de actiegroep, aldus TUDelft4Palestine in hun persbericht.

In zowel de lezing als zijn boek betoogde Greenstein parallellen tussen de huidige situatie in Gaza en de Holocaust; volgens hem wordt in beide gevallen een volk ontmenselijkt om daarna uitroeiing mogelijk te maken zonder weerstand.

Waarden

Per mail laat Greenstein, zelf Joods en anti-zionist, aan Delta weten dat het ‘natuurlijk waar’ is dat zijn waarden niet aansluiten bij die van de universiteit. Hij spreekt van trots: “Jullie rector is een schepsel van het militair-industrieel complex, dus ik ben er trots op dat hij me de mond probeert te snoeren. Vrije meningsuiting en academische vrijheid zijn altijd slachtoffers van oorlog.”

Ook Situating Palestine, de Nijmeegse tegenhanger van TU Delft 4 Palestine, had maandag een spreker uitgenodigd. Zij namen hun toevlucht tot een liveverbinding met de door hen uitgenodigde Mohammed Khatib. Het was de bedoeling dat Khatib zelf aanwezig zou zijn, maar het kabinet verbood hem vorige week Nederland te betreden. Khatib is de Europese voorman van de in sommige landen verboden pro-Palestijnse organisatie Samidoun.

Tony Greenstein spreekt voor de TU Delft Library. (Foto: Thijs van Reeuwijk)
Redacteur Redactie

Heb je een vraag of opmerking over dit artikel?

delta@tudelft.nl

Comments are closed.