Universiteit verbreekt Israëlische banden niet, dus heeft de campus nu een tentenkamp

Even lijkt het erop dat het protest donderdag er hetzelfde uit zal zien als vorige week. Verzamelen op de Free Zone bij EWI, een protestmars naar de Library en binnen een uur weer uit elkaar. Maar zodra de mars de Library bereikt, voegen actievoerders in bivakmutsen zich bij de groep en komen er tenten tevoorschijn. Dus staat er hoog op het schuine, met gras bedekte dak van de Library nu een tentenkamp. De groep actievoerders is groter dan voorgaande keren; een deel van hen heeft het gezicht bedekt. Ze zijn van plan te blijven tot hun eisen worden ingewilligd.

Een dag ervoor zaten vier actievoerders rond de tafel met vice-rector magnficus Rob Mudde en ME-decaan Fred van Keulen. In dat gesprek maakte Mudde duidelijk dat de universiteit er geen heil in ziet de banden te verbreken. Volgens hem gaat het louter om individuele samenwerkingen en heeft een individu het recht om academisch samen te werken met iedere andere wetenschapper, ook een Israëlische. De universiteit zal geen ‘kant kiezen’, aldus het bestuurslid tegen de activisten. “Het is niet aan ons om een politiek standpunt in te nemen.”

Vlak na dat gesprek liet het college van bestuur (cvb) voor het eerst publiekelijk van zich horen met een statement op de website van de TU Delft. Daarin zegt het de oproepen tot een staakt-het-vuren te ondersteunen, maar ook dat het beëindigen of bevriezen van alle contacten met onderwijsinstellingen volgens het bestuur geen oplossing biedt.

Moreel beraad

Volgens het cvb is het ‘van belang om in dialoog te blijven met studenten en collega’s uit conflictgebieden, omdat zij juist kunnen bijdragen aan verandering’. Wel schrijft het cvb een moreel beraad te willen organiseren. Onlangs vond zo’n beraad ook plaats over de banden met de fossiele industrie.

De universiteit komt niet met een lijst van samenwerkingen

Ook aan de roep om transparantie geeft het cvb geen gehoor. De veiligheid van individuele wetenschappers zou ermee in het geding komen, aldus de universiteit. In het statement verwijst het cvb naar het lastig te doorgronden systeem CORDIS, waarin de Europese samenwerkingen staan vermeld. Daarin kan ieder die dat wil opzoeken met wie de TU samenwerkt in Europese onderzoeksprojecten, aldus het cvb. Zelf komt de universiteit niet met een lijst.

De  actievoerders besloten hierop om, net als op universiteiten in onder meer Groningen en Maastricht, een tentenkamp op te zetten. Ze hadden er al rekening mee gehouden dat hun eisen niet zouden worden ingewilligd, vertelt masterstudent Tim (24). Hij is van plan zelf in één van de tenten te overnachten. Hij wil pas vertrekken wanneer het cvb de eisenlijst inwilligt.

Want dat is nodig, vinden de actievoerders. In het gesprek op woensdag bleef Mudde het belang van individuele academische vrijheid benadrukken. Maar volgens de actievoerders mogen individuen op Israëlische universiteiten helemaal geen eigen standpunt verkondigen, en zijn onderwijsinstellingen daar ‘trots op hun samenwerking met het Israëlische leger’.

Maya Wind

Ze gaven Mudde het onlangs verschenen boek ‘Towers of Ivory and Steel’ van Maya Wind cadeau. Hierin doet de Israëlische antropologe de rol van Israëlische universiteiten in de Palestijnse onderdrukking uit de doeken. Op uitnodiging van de verenigde studentenactiegroepen was de schrijfster vorige week in Nederland voor een boektour langs een aantal universiteiten. De TU Delft sloeg ze over.

Een van de actievoerders, zelf afkomstig uit Israël, vroeg Mudde aan het einde van het gesprek of hij ‘wetende dat het Israëlische leger zich schuldig maakt aan genocide en apartheid, met hulp van Israëlische universiteiten’ bij zijn beslissing blijft om samen te werken met die universiteiten. Ja, luidde Muddes antwoord.

De vrijheid van individuele academici telt voor Mudde het zwaarst

Samenwerkingen zijn volgens de vice-rector altijd met individuele onderzoekers, en niet op institutioneel niveau. De vrijheid van individuele academici telt voor hem het zwaarst. Toch is dat niet zo zwart-wit, aldus de actievoerders. ”Zelfs als ze de slimste mensen ter wereld zijn met de beste intenties, gaat er op die manier geld naar mensen vermoorden.”

Veiligheid

Ook onderwerp in het gesprek was de veiligheid op de campus. Het college zegt ‘van alle kanten’ signalen te krijgen over ‘gevoelens van intimidatie en onveiligheid’. Een van de actievoerders, een vertegenwoordiger van BK Scholars for Palestine die anoniem wil blijven (naam bij de redactie bekend), wierp daarop tegen dat die onveiligheid andersom net zo goed speelt. Die groep organiseerde in april een dialoog over de destructie in Gaza die door de decaan last-minute werd afgelast, naar zijn zeggen om veiligheidsredenen.

“Hebben jullie ze gevraagd waarom die melders zich geïntimideerd voelen?”, vroeg ze Mudde en Van Keulen. “Wij benoemen enkel de feiten.” Er moet ruimte zijn op de universiteit om op basis van feiten te praten over de kwestie, vindt ze.

Andere universiteiten

Op veel universiteiten in Nederland zijn protesten gaande of geweest. In Maastricht gingen zelfs zes studenten in hongerstaking, waarvan drie tot en met woensdagavond. Op alle veertien universiteiten is het bestuur in gesprek, of in gesprek geweest, met actievoerders. Een enkeling heeft inzicht gegeven in bestaande samenwerkingen, ook hebben enkele kunstacademies gezegd de banden te verbreken of bevriezen.