Wetenschap
Krasse knarren

Johan Molenbroek: ‘Het liefst zou ik gewoon doorgaan’

Ook hoogleraren gaan met pensioen. Maar er zijn uitzonderingen. Zoals ergonoom en mensenmeter Johan Molenbroek (1951), die nog steeds doorwerkt.

Johan Molenbroek. (Foto: Sam Rentmeester)

De ironie van zijn situatie ontgaat hem niet. Hij gaf veertig jaar les in ontwerpen van ergonomische hulpmiddelen, zijn vrouw was huisarts. Maar momenteel werkt hij noodgedwongen vanuit huis vanwege de hersenbloeding van zijn vrouw. Dankzij de hulpmiddelen en diensten die ze hebben geregeld kunnen ze het samen goed redden. “Maar het liefst zou ik gewoon doorgaan.”

“Mijn vrouw studeerde geneeskunde. Ik had de hts in Enschede afgerond en dacht: als ik nu aan het werk ga dan word ik ergens afdelingschef en dan hebben we straks toch andere gesprekken met elkaar. Op de TH Twente startte een bachelor biomedische techniek. We kregen op verschillende faculteiten les, en ook van TNO en van de universiteiten van Groningen en Münster, waar we ook operaties bijwoonden. Ik ben afgestudeerd op het ontwerpen van protheses. Dat gaf me meer gespreksonderwerpen met mijn vrouw die intussen voor huisarts werd opgeleid.”

‘Een paar jaar in het westen is wel vol te houden’

Molenbroek koos voor de ergonomie, de wetenschap die er – volgens journalist Jan Blokker – voor zorgt ‘dat je je kop niet stoot in de caravan’. Molenbroek kwam op 1 december 1978 in dienst als wetenschappelijk medewerker bij de afdeling industriële vormgeving van de TU Delft. “Ik dacht: een paar jaar in het westen is wel vol te houden.” In oktober 2016 ging hij met emeritaat.

Hij moest zijn kamer overdoen aan zijn opvolger Toon Huysmans maar mocht zijn boekenkast laten staan want Huismans bewaart alles op de laptop. Molenbroek werd de eerste jaren voor een dag in de week betaald en begeleidde afstudeerders en promovendi. Ook bleef hij publiceren. “Ik heb meer dan tweehonderd publicaties geschreven. Daar ben ik best trots op. De eerste uit 1980 bestaan alleen op papier. Ik heb me voorgenomen die in te scannen zodat anderen die kunnen vinden.”

Onderzoeksprojecten in het buitenland

Hij is betrokken bij onderzoeksprojecten in het buitenland. Zoals het onderzoek van de Chileense Héctor Ignacio Castellucci van de Universiteit van Valparaiso. “Hij ging na zijn training in Delft en promotie in Portugal waar ik zijn external examiner was, terug naar Chili en startte het ene na het andere meetproject. In no time werd hij professor. Sinds die tijd doen we samen projecten over de menselijke maat bij arbeidsomstandigheden en productveiligheid.”

Mensen meten

Molenbroek had ook lange tijd een bedrijf als consultant antropometrie (mensen meten) en ergonomie. Daarbij gebruikte hij een ‘beperkingenpak’. “Ik heb dat ooit samen met een student ontwikkeld. Daarmee kun je mensen binnen een kwartier laten ervaren hoe het is om beperkt te zijn. Ik ben zelf met dat pak jarenlang de boer op geweest bij managementbureaus en bij gemeenten. Maar toen mijn vrouw op een gegeven moment een hersenbloeding kreeg had ik daar geen tijd meer voor. Ik ben nu fulltime mantelzorger. Ik heb dat pak gedoneerd aan mijn sectie zodat studenten het weer kunnen gebruiken.”

Door de mantelzorg beperkt Molenbroek zich tot werk dat hij vanuit huis kan doen. Maar hij zit nog vol ambities. Zoals een boek schrijven over antropometrie, of een thriller. En hij is maatschappelijk betrokken.  “Laaggeletterdheid is een ernstige belemmering in de huidige samenleving. Die doelgroep leest slecht en kijkt liever naar uitleg in video’s. Maar daar staat niet altijd hetzelfde in als in de tekst. Daar houd ik me nu mee bezig als voorzitter van bewonersvereniging Delfgauw.”

CV

Johan Molenbroek (Enschede, 1951) deed hts werktuigbouwkunde, gevolgd door biomedische techniek aan de TH Twente (later UTwente) waar hij afstudeerde op het ontwerp van een bekkenprothese. In 1978 trad hij in dienst bij de TU Delft, afdeling industriële vormgeving (later de faculteit Industrieel Ontwerpen). In 1994 promoveerde hij op het proefschrift ‘Op Maat gemaakt’.

Geruchtmakende studies waren vergelijkende hoofdmetingen tussen Aziaten en Europeanen met Roger Ball,  en de toiletontwerpen voor ouderen en gehandicapten (Renate de Bruin) en in de trein (Marian Loth). Per 1 oktober 2016 ging hij met emeritaat. Meer informatie op zijn website johanmolenbroek.nl. De database met menselijke afmetingen staat op dined.nl

Wetenschapsredacteur Jos Wassink

Heb je een vraag of opmerking over dit artikel?

j.w.wassink@tudelft.nl

Comments are closed.