Campus

Intellectueel funshoppen

De ene student klaagt over de studiedruk, de andere vindt één studie te weinig. Ruim vierhonderd Delftse studenten volgden vorig jaar vakken bij een andere opleiding dan hun eigen.

Delta ging op onderzoek uit en kwam tot een ontnuchterende conclusie: het is eerder funshoppen dan een serieuze investering.

Af en toe een vakje politicologie in Leiden % Martijn Bosch, student luchtvaart- en ruimtevaarttechniek, zat vorig jaar bij de colleges van Europese geschiedenis, nationale politiek en internationale politiek. Gewoon uit interesse, niet omdat het zo’n nuttige aanvulling is op zijn Delftse studie. ,,Dit soort vakken mis ik in Delft. De colleges in Leiden zijn veel leuker: daar staat iemand twee keer drie kwartier geïnspireerd te oreren. Dat is nog eens wat anders dan een college aerodynamica.”

Bosch is niet de enige Delftse student die vakjes ‘shopt’ bij andere universiteiten. Sterker nog, een heel leger Delftenaren stapt jaarlijks in de trein op zoek naar kennis die op de eigen universiteit niet te halen is. Toch is het in kaart brengen van de tweede inschrijving van de Delftse studenten niet eenvoudig. TU-huisstatisticus Jacco Burger van de Directie Universitaire Strategie en Beleid heeft de cijfers in ieder geval niet paraat. ,,Als een student vanaf een andere universiteit komt wordt dat in de administratie vastgelegd, in verband met de vrijstelling van de betaling van het collegegeld. Maar daarbij wordt niet geregistreerd van welke universiteit de student komt, laat staan welke studie hij of zij daar doet.”

Bij de cijfergoeroes van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) blijken wel cijfers beschikbaar. Het aantal Delftse studenten dat ook bij een andere instelling staat ingeschreven lag volgens het CBS de afgelopen jaren tussen de vier- en zeshonderd. Met andere woorden: zo’n vier procent van de totale Delftse studentenpopulatie volgt ook elders vakken.

Uit de cijfers blijkt ook dat Delftenaren bij het kiezen van een tweede studie graag dicht bij huis blijven: de universiteiten van Leiden en Rotterdam zijn het populairst. Op gepaste afstand volgen de Universiteit van Amsterdam (UvA) en de Universiteit Utrecht.

Maar welke studies lokken de Delftenaar het meest? In Leiden zijn psychologie en rechten het populairst, in Rotterdam leggen Delftenaren zich vooral toe op economie, bedrijfskunde en bedrijfswetenschappen.

Wat verder opvalt is het grote aantal TU-studenten dat een tweede inschrijving heeft bij een hbo-opleiding. Industrieel productontwerpen, werktuigbouwkunde en informatica zijn het meest gewild. Omdat dit opleidingen zijn die in Delft ook aangeboden worden % zij het in universitaire vorm % gaat het hier waarschijnlijk om studenten die in Delft zijn afgehaakt en aan een hbo-instelling verder studeren % zonder zich bij de TU uit te schrijven. Een groot deel van deze ‘spookstudenten’ studeert waarschijnlijk nooit in Delft af.

Bijvak

Over afstuderen gesproken: hoeveel van de studenten met een dubbele inschrijving slagen voor zowel de eerste als de tweede studie? Ing. Antoinette van Poeijer van het CBS: ,,Dat kan ik niet zien. Ik kan ook niet zien of de studenten die bij een tweede instelling ingeschreven zijn daar een volledige studie volgen, eventueel een bijvak doen of misschien helemaal niet actief zijn.”

Studenten die bij beide studies de eindstreep halen zijn er natuurlijk wel: bouwkundestudenteKlaartje Molthof bijvoorbeeld % als er geen rare dingen gebeuren tenminste. In 1997 begon ze in Delft, drie jaar later besloot ze geschiedenis erbij te doen aan de Universiteit van Amsterdam. ,,Bij bouwkunde krijgen literatuur en het schrijven van betogen weinig aandacht. Ik had het echt gehad met bouwkunde: dat gezwets over architectuur af en toe.” Het werd een succes: ze haalde direct haar propedeuse. ,,In dat jaar haalde ik bijna tachtig punten. Daarna deed ik ieder trimester één of twee vakken erbij.”

Ze ontdekte grote verschillen tussen de studies. ,,In Delft heb ik altijd veel contacturen. Bij geschiedenis was mijn rooster veel minder druk: acht uur hoorcollege en acht uur werkcollege. Het grappige is wel dat ik bouwkunde meer ben gaan waarderen doordat ik vakken volgde in Amsterdam. Op de UvA zit ik in een gebouw met veel studenten van andere studies. Bij bouwkunde is het toch wel erg gezellig bij de koffieautomaten en in de maquettehal.”

Op het moment staat de studie geschiedenis voor Molthof even stil. Ze wil zich volledig concentreren op haar afstuderen in Delft. Voor de kerst hoopt ze klaar te zijn, maar rust neemt ze daarna niet. In januari gaat ze op een Erasmus-beurs een halfjaar naar Madrid om keuzevakken geschiedenis te volgen.

Ook bij Rutger te Grotenhuis is de kans aanwezig dat hij aan het einde van zijn studententijd twee diploma’s op zak heeft. Zijn studie economie in Rotterdam ziet hij als een goede aanvulling op zijn studie civiele techniek. ,,In Delft krijg ik een uitstekende opleiding waarmee ik de technische haalbaarheid van projecten onder de loep kan nemen. Maar over de financiële haalbaarheid leer ik weinig. Terwijl dat tegenwoordig vaak eerder doorslaggevend is dan de techniek.”

Inmiddels volgt hij aan de Erasmus Universiteit vakken uit het eerste en tweede jaar % in de avonduren. ,,De avondcolleges zijn het voordeel van economie ten opzichte van bijvoorbeeld bedrijfskunde. Ze zijn goed naast mijn programma in Delft te volgen.” Het afgelopen jaar haalde Te Grotenhuis vijftig punten, het jaar daarvoor ongeveer zestig. Maar hoe ver hij komt met economie staat nog niet helemaal vast. ,,Eerst ga ik op stage naar India en daarna begin ik met afstuderen bij civiele techniek. In oktober kan ik daarmee klaar zijn. Misschien lukt het me in die tijd ook het derde jaar economie te halen % daarvoor krijg ik veel vrijstellingen. Als dat lukt heb ik mijn bachelor economie binnen.”

Twee titels

Blijft de vraag hoeveel Delftenaren twee opleidingen tot een goed einde brengen? Omdat het CBS geen antwoord heeft, proberen we de Informatie Beheer Groep. En jawel: hoewel de organisatie onder studenten niet bekend staat als de snelste en meest toegankelijke % wie heeft er in het verleden niet regelmatig een uur in de telefonische wachtrij gehangen om een formulier aan te vragen? % levert de instantie zeer snel de gevraagde informatie. De resultaten: in 2002 studeerden twintig Delftse studenten af bij een tweede opleiding, in 2001 waren dat er zeven en de twee jaar daarvoor slechts vier. Tussen 1993 en 1999 fluctueerden de cijfers tussen de twaalf en eenendertig. Daarbij moet aangetekend worden dat de IBG in deze cijfers ook de studenten meeneemt die twee opleidingen aan de TU Delft hebben afgerond % iets wat buiten de hier gepresenteerde cijfers van het CBS was gehouden.

Een conclusie naar aanleiding van deze cijfers is snel te trekken: het overgrote deel van de studenten dat bij twee opleidingen staat ingeschreven, keert uiteindelijk niet met twee diploma’s huiswaarts. Voor de meesten blijft het bij een paar keuzevakjes in een andere stad. Maar wat moet je ook met twee academische titels? Te Grotenhuis: ,,Dat is nog niet helemaal duidelijk. Maar het lijkt me interessant betrokken te zijn bij de beginfase van bouwprojecten: inschattenof een project technisch én economisch haalbaar is. Ik ga in ieder geval niet puur als constructeur of puur als econoom werken.”

Molthof heeft ook nog geen duidelijk toekomstbeeld. ,,Ik houd het nog even open. In Amsterdam heb ik sociaal-economische geschiedenis als afstudeerrichting gekozen. Daarbinnen volg ik een vrij doctoraal: in overleg met een docent stel ik mijn eigen programma samen. Ik wil me verdiepen in de vraag hoe een staatsbestel invloed heeft op de stedenbouw. Bouwkunde en geschiedenis komen daar dus toch samen.”

Voor wie na het lezen van deze verhalen op een idee is gekomen, wel even een waarschuwing: twee studies combineren vergt veel planning en een dosis dom geluk. Molthof: ,,Je moet keuzes maken. Soms moest ik op maandagmiddag een werkstuk voor bouwkunde inleveren terwijl ik ’s ochtends nog een tentamen in Amsterdam had. Dan moet je goed plannen en soms streng voor jezelf zijn. Of me dat lukt? Ik leef zonder agenda, alles zit in mijn hoofd.”

Bosch kwam wel in de knel. ,,Van één vak kon ik geen tentamen doen. Het viel tot twee keer toe samen met een tentamen in Delft.” Ondanks de leuke colleges is Bosch dan ook niet van plan politicologie af te maken. ,,Het past niet goed in mijn rooster. Het laatste kwartaal van vorig jaar heb ik al geen vakken meer gedaan omdat de colleges samenvielen met een practicum. Misschien kan het wel, twee studies tegelijk, maar dan zou ik heel hard moeten werken. En dat past niet in mijn aard.”

Volgend jaar nog een paar vakken % dat moet wel lukken, denkt Bosch. ,,Al vraag ik me ook wel eens af wat het nut van vakken halen is als ik de studie toch niet afmaak. Dan kan ik net zo goed zelfstandig de boeken lezen en af en toe een college volgen. Hoewel ik dan waarschijnlijk wel minder gemotiveerd ben.”

instelling1996199719981999200020012002TOTAAL over 7 jaar

EUR1521751391952372241531275

LEIDEN106807187106115122687

HHS67664938494325337

UVA32272335453535232

RK THS Rijswijk3528372330226181

UU11141111242420115

HS Rotterdam21162011161615115

Subtotaal4244063504005074793762942

Overige instellingen80567374647857482

Totaal504462423474571557433 3424

Tweede inschrijving van Delftse studenten per onderwijsinstelling (bron: CBS)

opleiding1996199719981999200020012002TOTAAL over 7 jaar

Economie (EUR)7573569712910255587

Bedrijfskunde (EUR)57836373 3279

Bedrijfswetenschappen (EUR) 697530174

Psychologie (RUL)31161815283127166

Nederlands recht (RUL)12101420161724113

Wijsbegeerte (RUL)201599791281

Nederlands recht (EUR)78991213967

Wijsbegeerte (EUR)53511126244

De ene student klaagt over de studiedruk, de andere vindt één studie te weinig. Ruim vierhonderd Delftse studenten volgden vorig jaar vakken bij een andere opleiding dan hun eigen. Delta ging op onderzoek uit en kwam tot een ontnuchterende conclusie: het is eerder funshoppen dan een serieuze investering.

Af en toe een vakje politicologie in Leiden % Martijn Bosch, student luchtvaart- en ruimtevaarttechniek, zat vorig jaar bij de colleges van Europese geschiedenis, nationale politiek en internationale politiek. Gewoon uit interesse, niet omdat het zo’n nuttige aanvulling is op zijn Delftse studie. ,,Dit soort vakken mis ik in Delft. De colleges in Leiden zijn veel leuker: daar staat iemand twee keer drie kwartier geïnspireerd te oreren. Dat is nog eens wat anders dan een college aerodynamica.”

Bosch is niet de enige Delftse student die vakjes ‘shopt’ bij andere universiteiten. Sterker nog, een heel leger Delftenaren stapt jaarlijks in de trein op zoek naar kennis die op de eigen universiteit niet te halen is. Toch is het in kaart brengen van de tweede inschrijving van de Delftse studenten niet eenvoudig. TU-huisstatisticus Jacco Burger van de Directie Universitaire Strategie en Beleid heeft de cijfers in ieder geval niet paraat. ,,Als een student vanaf een andere universiteit komt wordt dat in de administratie vastgelegd, in verband met de vrijstelling van de betaling van het collegegeld. Maar daarbij wordt niet geregistreerd van welke universiteit de student komt, laat staan welke studie hij of zij daar doet.”

Bij de cijfergoeroes van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) blijken wel cijfers beschikbaar. Het aantal Delftse studenten dat ook bij een andere instelling staat ingeschreven lag volgens het CBS de afgelopen jaren tussen de vier- en zeshonderd. Met andere woorden: zo’n vier procent van de totale Delftse studentenpopulatie volgt ook elders vakken.

Uit de cijfers blijkt ook dat Delftenaren bij het kiezen van een tweede studie graag dicht bij huis blijven: de universiteiten van Leiden en Rotterdam zijn het populairst. Op gepaste afstand volgen de Universiteit van Amsterdam (UvA) en de Universiteit Utrecht.

Maar welke studies lokken de Delftenaar het meest? In Leiden zijn psychologie en rechten het populairst, in Rotterdam leggen Delftenaren zich vooral toe op economie, bedrijfskunde en bedrijfswetenschappen.

Wat verder opvalt is het grote aantal TU-studenten dat een tweede inschrijving heeft bij een hbo-opleiding. Industrieel productontwerpen, werktuigbouwkunde en informatica zijn het meest gewild. Omdat dit opleidingen zijn die in Delft ook aangeboden worden % zij het in universitaire vorm % gaat het hier waarschijnlijk om studenten die in Delft zijn afgehaakt en aan een hbo-instelling verder studeren % zonder zich bij de TU uit te schrijven. Een groot deel van deze ‘spookstudenten’ studeert waarschijnlijk nooit in Delft af.

Bijvak

Over afstuderen gesproken: hoeveel van de studenten met een dubbele inschrijving slagen voor zowel de eerste als de tweede studie? Ing. Antoinette van Poeijer van het CBS: ,,Dat kan ik niet zien. Ik kan ook niet zien of de studenten die bij een tweede instelling ingeschreven zijn daar een volledige studie volgen, eventueel een bijvak doen of misschien helemaal niet actief zijn.”

Studenten die bij beide studies de eindstreep halen zijn er natuurlijk wel: bouwkundestudenteKlaartje Molthof bijvoorbeeld % als er geen rare dingen gebeuren tenminste. In 1997 begon ze in Delft, drie jaar later besloot ze geschiedenis erbij te doen aan de Universiteit van Amsterdam. ,,Bij bouwkunde krijgen literatuur en het schrijven van betogen weinig aandacht. Ik had het echt gehad met bouwkunde: dat gezwets over architectuur af en toe.” Het werd een succes: ze haalde direct haar propedeuse. ,,In dat jaar haalde ik bijna tachtig punten. Daarna deed ik ieder trimester één of twee vakken erbij.”

Ze ontdekte grote verschillen tussen de studies. ,,In Delft heb ik altijd veel contacturen. Bij geschiedenis was mijn rooster veel minder druk: acht uur hoorcollege en acht uur werkcollege. Het grappige is wel dat ik bouwkunde meer ben gaan waarderen doordat ik vakken volgde in Amsterdam. Op de UvA zit ik in een gebouw met veel studenten van andere studies. Bij bouwkunde is het toch wel erg gezellig bij de koffieautomaten en in de maquettehal.”

Op het moment staat de studie geschiedenis voor Molthof even stil. Ze wil zich volledig concentreren op haar afstuderen in Delft. Voor de kerst hoopt ze klaar te zijn, maar rust neemt ze daarna niet. In januari gaat ze op een Erasmus-beurs een halfjaar naar Madrid om keuzevakken geschiedenis te volgen.

Ook bij Rutger te Grotenhuis is de kans aanwezig dat hij aan het einde van zijn studententijd twee diploma’s op zak heeft. Zijn studie economie in Rotterdam ziet hij als een goede aanvulling op zijn studie civiele techniek. ,,In Delft krijg ik een uitstekende opleiding waarmee ik de technische haalbaarheid van projecten onder de loep kan nemen. Maar over de financiële haalbaarheid leer ik weinig. Terwijl dat tegenwoordig vaak eerder doorslaggevend is dan de techniek.”

Inmiddels volgt hij aan de Erasmus Universiteit vakken uit het eerste en tweede jaar % in de avonduren. ,,De avondcolleges zijn het voordeel van economie ten opzichte van bijvoorbeeld bedrijfskunde. Ze zijn goed naast mijn programma in Delft te volgen.” Het afgelopen jaar haalde Te Grotenhuis vijftig punten, het jaar daarvoor ongeveer zestig. Maar hoe ver hij komt met economie staat nog niet helemaal vast. ,,Eerst ga ik op stage naar India en daarna begin ik met afstuderen bij civiele techniek. In oktober kan ik daarmee klaar zijn. Misschien lukt het me in die tijd ook het derde jaar economie te halen % daarvoor krijg ik veel vrijstellingen. Als dat lukt heb ik mijn bachelor economie binnen.”

Twee titels

Blijft de vraag hoeveel Delftenaren twee opleidingen tot een goed einde brengen? Omdat het CBS geen antwoord heeft, proberen we de Informatie Beheer Groep. En jawel: hoewel de organisatie onder studenten niet bekend staat als de snelste en meest toegankelijke % wie heeft er in het verleden niet regelmatig een uur in de telefonische wachtrij gehangen om een formulier aan te vragen? % levert de instantie zeer snel de gevraagde informatie. De resultaten: in 2002 studeerden twintig Delftse studenten af bij een tweede opleiding, in 2001 waren dat er zeven en de twee jaar daarvoor slechts vier. Tussen 1993 en 1999 fluctueerden de cijfers tussen de twaalf en eenendertig. Daarbij moet aangetekend worden dat de IBG in deze cijfers ook de studenten meeneemt die twee opleidingen aan de TU Delft hebben afgerond % iets wat buiten de hier gepresenteerde cijfers van het CBS was gehouden.

Een conclusie naar aanleiding van deze cijfers is snel te trekken: het overgrote deel van de studenten dat bij twee opleidingen staat ingeschreven, keert uiteindelijk niet met twee diploma’s huiswaarts. Voor de meesten blijft het bij een paar keuzevakjes in een andere stad. Maar wat moet je ook met twee academische titels? Te Grotenhuis: ,,Dat is nog niet helemaal duidelijk. Maar het lijkt me interessant betrokken te zijn bij de beginfase van bouwprojecten: inschattenof een project technisch én economisch haalbaar is. Ik ga in ieder geval niet puur als constructeur of puur als econoom werken.”

Molthof heeft ook nog geen duidelijk toekomstbeeld. ,,Ik houd het nog even open. In Amsterdam heb ik sociaal-economische geschiedenis als afstudeerrichting gekozen. Daarbinnen volg ik een vrij doctoraal: in overleg met een docent stel ik mijn eigen programma samen. Ik wil me verdiepen in de vraag hoe een staatsbestel invloed heeft op de stedenbouw. Bouwkunde en geschiedenis komen daar dus toch samen.”

Voor wie na het lezen van deze verhalen op een idee is gekomen, wel even een waarschuwing: twee studies combineren vergt veel planning en een dosis dom geluk. Molthof: ,,Je moet keuzes maken. Soms moest ik op maandagmiddag een werkstuk voor bouwkunde inleveren terwijl ik ’s ochtends nog een tentamen in Amsterdam had. Dan moet je goed plannen en soms streng voor jezelf zijn. Of me dat lukt? Ik leef zonder agenda, alles zit in mijn hoofd.”

Bosch kwam wel in de knel. ,,Van één vak kon ik geen tentamen doen. Het viel tot twee keer toe samen met een tentamen in Delft.” Ondanks de leuke colleges is Bosch dan ook niet van plan politicologie af te maken. ,,Het past niet goed in mijn rooster. Het laatste kwartaal van vorig jaar heb ik al geen vakken meer gedaan omdat de colleges samenvielen met een practicum. Misschien kan het wel, twee studies tegelijk, maar dan zou ik heel hard moeten werken. En dat past niet in mijn aard.”

Volgend jaar nog een paar vakken % dat moet wel lukken, denkt Bosch. ,,Al vraag ik me ook wel eens af wat het nut van vakken halen is als ik de studie toch niet afmaak. Dan kan ik net zo goed zelfstandig de boeken lezen en af en toe een college volgen. Hoewel ik dan waarschijnlijk wel minder gemotiveerd ben.”

instelling1996199719981999200020012002TOTAAL over 7 jaar

EUR1521751391952372241531275

LEIDEN106807187106115122687

HHS67664938494325337

UVA32272335453535232

RK THS Rijswijk3528372330226181

UU11141111242420115

HS Rotterdam21162011161615115

Subtotaal4244063504005074793762942

Overige instellingen80567374647857482

Totaal504462423474571557433 3424

Tweede inschrijving van Delftse studenten per onderwijsinstelling (bron: CBS)

opleiding1996199719981999200020012002TOTAAL over 7 jaar

Economie (EUR)7573569712910255587

Bedrijfskunde (EUR)57836373 3279

Bedrijfswetenschappen (EUR) 697530174

Psychologie (RUL)31161815283127166

Nederlands recht (RUL)12101420161724113

Wijsbegeerte (RUL)201599791281

Nederlands recht (EUR)78991213967

Wijsbegeerte (EUR)53511126244

Redacteur Redactie

Heb je een vraag of opmerking over dit artikel?

delta@tudelft.nl

Comments are closed.