Gevaarlijk Saharazand

En een week is precies de incubatietijd van het virus, redeneert geoloog Dale Griffin in de Engelse zondagskrant. Dat meldt de treinkrant Spits van afgelopen maandag.

,,Zeker, wolken Saharazand kan je zien op satellietbeelden”, bevestigt dr.ir. Tjeu Lemmens van geodesie desgevraagd. ,,Dat is niks bijzonders. Je gebruikt dezelfde weersatellietopnamen die elke avond in het weerbericht van het journaal van acht uur verschijnen. Die beelden worden allemaal bewaard, dus je kunt zo’n wolk opsporen en volgen in de tijd. De satelliet Meteostat Europe komt meerdere malen per dag over.”

Op de foto’s is het zand echter niet direct waar te nemen. Lemmens: ,,De digitale beelden interpreteer je met patroonherkenning. Daar zijn zware rekenprogramma’s voor. Om zeker te weten of het om een gewone regenwolk of om Saharazand gaat, moet je wel bewijzen hebben dat er ergens zand in de atmosfeer zat. Het zand moet bijvoorbeeld met regen zijn opgevangen.”

Ooievaars

In de Sahellanden mag MKZ welig tieren, voor Lemmens is de zandwolk zeker geen bewijs dat het virus in Engeland is komen aanwaaien. ,,In de jaren zestig nam het aantal ooievaars even hard af als het aantal geborenen. Hét bewijs dat de ooievaar bestaat? Het tegelijkertijd optreden van twee fenomenen betekent nog niet dat ze samenhangen.”

Microbioloog dr. Hans Bonnet van de afdeling biotechnologie meldt dat de kans dat een virus een luchttrip Sahara-Engeland overleeft niet bar groot is. Er zijn echter wel véél virussen en op een zandkorrel is de overlevingskans groter. Ondenkbaar is het dus niet dat er één of twee MKZ-virussen ‘levend’ zijn gearriveerd in Engeland, concludeert hij. ,,Maar of dat genoeg is om een epidemie te veroorzaken, weet ik niet.”

De Spits heeft slecht nieuws voor Europa. Als gevolg van klimaatveranderingen krijgt het werelddeel steeds vaker wolken Saharazand te verwerken met Afrikaanse bacteriën, schimmels en virussen. ,,Als dat waar is, mogen we vooral bang zijn voor de bacteriën”, reageert Bonnet. Er zijn bacteriestammen die sporen vormen: zeer resistente dna-pakketjes die niet onder de indruk raken van de ‘boze buitenwereld’. Voor schimmels is Bonnet niet bevreesd. Ze kunnen weliswaar goed tegen droogte, maar blijven kwetsbaar. Bij virussen hangt het weer helemaal van het type af.

Of we inderdaad meer Saharazand over ons heen krijgen, kan geodeet Lemmens niet bevestigen. ,,Wij onderzoeken veranderende zeestromingen, maar voor luchtstromingen moet je bij een meteoroloog zijn. Maar dan nog. Blijft het niet waarschijnlijker dat er gewoon een veehouder met vuile laarzen uit het vliegtuig is gestapt?” (MvZ)

Satellietbeelden tonen aan dat er een week voor de epidemie uitbrak een grote wolk Saharazand is neergedaald in Groot-Brittannië. En een week is precies de incubatietijd van het virus, redeneert geoloog Dale Griffin in de Engelse zondagskrant. Dat meldt de treinkrant Spits van afgelopen maandag.

,,Zeker, wolken Saharazand kan je zien op satellietbeelden”, bevestigt dr.ir. Tjeu Lemmens van geodesie desgevraagd. ,,Dat is niks bijzonders. Je gebruikt dezelfde weersatellietopnamen die elke avond in het weerbericht van het journaal van acht uur verschijnen. Die beelden worden allemaal bewaard, dus je kunt zo’n wolk opsporen en volgen in de tijd. De satelliet Meteostat Europe komt meerdere malen per dag over.”

Op de foto’s is het zand echter niet direct waar te nemen. Lemmens: ,,De digitale beelden interpreteer je met patroonherkenning. Daar zijn zware rekenprogramma’s voor. Om zeker te weten of het om een gewone regenwolk of om Saharazand gaat, moet je wel bewijzen hebben dat er ergens zand in de atmosfeer zat. Het zand moet bijvoorbeeld met regen zijn opgevangen.”

Ooievaars

In de Sahellanden mag MKZ welig tieren, voor Lemmens is de zandwolk zeker geen bewijs dat het virus in Engeland is komen aanwaaien. ,,In de jaren zestig nam het aantal ooievaars even hard af als het aantal geborenen. Hét bewijs dat de ooievaar bestaat? Het tegelijkertijd optreden van twee fenomenen betekent nog niet dat ze samenhangen.”

Microbioloog dr. Hans Bonnet van de afdeling biotechnologie meldt dat de kans dat een virus een luchttrip Sahara-Engeland overleeft niet bar groot is. Er zijn echter wel véél virussen en op een zandkorrel is de overlevingskans groter. Ondenkbaar is het dus niet dat er één of twee MKZ-virussen ‘levend’ zijn gearriveerd in Engeland, concludeert hij. ,,Maar of dat genoeg is om een epidemie te veroorzaken, weet ik niet.”

De Spits heeft slecht nieuws voor Europa. Als gevolg van klimaatveranderingen krijgt het werelddeel steeds vaker wolken Saharazand te verwerken met Afrikaanse bacteriën, schimmels en virussen. ,,Als dat waar is, mogen we vooral bang zijn voor de bacteriën”, reageert Bonnet. Er zijn bacteriestammen die sporen vormen: zeer resistente dna-pakketjes die niet onder de indruk raken van de ‘boze buitenwereld’. Voor schimmels is Bonnet niet bevreesd. Ze kunnen weliswaar goed tegen droogte, maar blijven kwetsbaar. Bij virussen hangt het weer helemaal van het type af.

Of we inderdaad meer Saharazand over ons heen krijgen, kan geodeet Lemmens niet bevestigen. ,,Wij onderzoeken veranderende zeestromingen, maar voor luchtstromingen moet je bij een meteoroloog zijn. Maar dan nog. Blijft het niet waarschijnlijker dat er gewoon een veehouder met vuile laarzen uit het vliegtuig is gestapt?” (MvZ)