Er zullen appelbomen bloeien op Mars

We verlaten onze Aarde, en we beloofden
Dat er appelbomen zouden bloeien op Mars…[1]

Er zullen appelbomen bloeien op Mars, Vladimir Troshin

“Als kind droomde ik ervan om de mensheid te helpen om de sterren te bereiken.” Zo begonnen veel van mijn motivatiebrieven toen ik me aanmeldde voor de universiteit. Toen ik luchtvaart- en ruimtevaarttechniek ging studeren, wilde ik niets liever dan zien hoe ruimteschepen naar de sterren zouden vliegen en de mensheid verder zouden brengen dan onze kleine, blauwe planeet.

Ook als ik er met wat minder jeugdige sentimentaliteit naar kijk, vind ik dat er genoeg goede redenen zijn om de ruimte in te reizen. Het kan ons helpen grote vragen te beantwoorden, zoals hoe het leven is ontstaan. Het kan zorgen voor vele nieuwe technologische ontwikkelingen, bijvoorbeeld in automatisering, voortstuwing en robotica. Bovendien kan het een hoopvol toekomstbeeld schetsen en een inspiratiebron zijn voor volgende generaties om verder te kijken dan hun eigen wereld. Denk even terug aan de ruimtewedloop: die bracht bij mensen overal ter wereld een gevoel van eenheid en bewondering teweeg dankzij hun wil om samen de ruimte zo ver mogelijk te ontdekken, en dat ondanks een continue dreiging van een militaire wapenwedloop.

Maar is dit genoeg om er middelen aan te besteden die misschien wel veel harder nodig zijn om de crises op onze eigen planeet op te lossen?

We worden al lang verwacht door verre planeten, koude planeten, stille velden,
Maar geen van die planeten wacht op ons zoals deze kostbare planeet genaamd Aarde.

Ik geloof, mijn vrienden, Vladimir Voinovich

Volgens het IPCC zijn de huidige plannen van regeringen om klimaatverandering aan te pakken niet voldoende om de ergste gevolgen ervan te voorkomen. Dat betekent dat we meer moeten investeren in duurzame energie en maatregelen om de schade van klimaatverandering te beperken. Doen we dat niet, dan worden de huidige problemen alleen nog maar erger door extreme stormen, droogte en klimaatvluchtelingen. Dit is niet het moment om ons volledig in te zetten voor ontsnappingsplannen.

Laat ik duidelijk zijn: ik denk niet dat ruimtevaart nutteloos is. Ze kan ons meer leren over onze eigen planeet en een soort noodoplossing bieden als het hier echt misgaat. Maar de ontwikkeling van technologieën waarmee mensen lang in de ruimte kunnen verblijven kost decennia. Het opzetten van zelfvoorzienende kolonies op andere planeten vereist gigantische hoeveelheden tijd en geld. Bij het stabiliseren van het klimaat op aarde hebben we die tijd niet.

Daarom moeten we onze prioriteiten verleggen naar oplossingen voor de problemen hier op Aarde: duurzame energie, minder grondstofgebruik, natuurbehoud en aanpassing aan de veranderingen die al gaande zijn. Mijn gevoel zegt dat we meer kans hebben om Mars (en verder…) te bereiken als we beginnen met het oplossen van de meest dringende problemen van vandaag en we een tijdperk met energie in overvloed tot stand brengen. Onze kinderen en kleinkinderen hebben nog tijd genoeg om nieuwe werelden te ontdekken. Maar alleen als we dit kleine, kwetsbare planeetje redden vanwaar zij straks hun reis beginnen.

En we dromen niet van de dreunende ruimtehaven,
Noch dromen we van dit ijzige azuur,
We dromen van het gras, het gras buiten onze huizen,
Het groene, groene gras…

Gras bij het huis, Zemlyane  

[1] De Sovjetregering liet veel liedjes over ruimtevaart componeren. Sommige waren vrolijk en staken optimistisch de loftrompet over de op handen zijnde verovering van de ruimte, terwijl andere meer melancholisch waren en wensen uitspraken voor een betere toekomst. Interessant genoeg verwezen de laatste meestal verlangend naar de aarde (en werden ze door de overheid beschuldigd van het deromantiseren van het beeld van de ruimte). Ik heb een paar fragmenten uit mijn favoriete liedjes opgenomen die de verschillende perspectieven op ruimteverkenning beschrijven die in het artikel aan bod komen.