Dickpics, naroepen en aanraken: waar trekken TU-studenten de grens?

Eind juni publiceerde Delta de uitkomsten van een onderzoek naar grensoverschrijdend gedrag onder TU-studenten. Twee op de drie studenten zeiden weleens seksueel grensoverschrijdende ervaringen te hebben gehad sinds ze aan de TU Delft studeren. Maar ieders grenzen zijn anders. Wat de ene student oké vindt, gaat voor een ander te ver. Wat verstaan TU-studenten onder grensoverschrijdend gedrag?

• Er zijn veel manieren waarop mensen de seksuele grenzen van anderen overschrijden. Dat kan digitaal gebeuren, bijvoorbeeld via seksueel getinte opmerkingen op social media of ongepaste beelden zoals dickpics. Of verbaal: bijvoorbeeld catcalling (seksueel getinte grappen of opmerkingen over iemands seksuele voorkeur of uiterlijk). Veel studenten maken ook fysiek seksueel grensoverschrijdend gedrag mee. Denk aan ongewenst aangeraakt of gezoend worden, bijvoorbeeld tijdens het uitgaan. Maar ook verkrachting komt voor.

Bijna alle (99 procent) studenten die de enquête invulden, vinden penetratie zonder instemming grensoverschrijdend. Hetzelfde geldt voor orale seks. 98 procent van de respondenten vindt ongewenst zoenen en ongewenst aanraken (96 procent) niet oké. Voor 96 procent van de studenten is het opzettelijk aanraken van bil, borst of kruis in de kroeg onacceptabel en 35 procent van de studenten vindt het maken van opmerkingen over iemands lichaam, uiterlijk of seksuele activiteiten grensoverschrijdend. 

De verschillen tussen wat mensen als grensoverschrijdend gedrag ervaren, zijn in sommige gevallen opvallend groot. Zo vindt 66 procent van de mannelijke studenten herhaaldelijk seksueel getinte grappen, opmerkingen of anekdotes ongepast, tegenover 81 procent van de vrouwelijke studenten.

“Een jongen droeg sokken met daarop verschillende soorten borsten. Een medestudent – met wie ik enkel over studie gerelateerde onderwerpen sprak – vroeg mij of ik wilde aanwijzen hoe mijn borsten eruitzagen”, geeft een vrouwelijke student als voorbeeld. Ze studeert luchtvaart- en ruimtevaarttechniek, een studie waar de grote meerderheid van de studenten man is. “Op dat moment was ik een van de weinige vrouwen in de ruimte. Het bleef niet bij een opmerking. ‘Je hebt nog niet gezegd welke van jou zijn’ zei hij toen we later buiten stonden. Ik heb het maar weggelachen. Het is een makkelijke reactie, ik durfde er echt niets op te zeggen. Maar wat als het andersom was geweest? Als het sokken met piemels waren en ik hem had gevraagd die van hem aan te wijzen, hoe zou hij zich dan voelen?”

Dubbele moraal
Karlijn de Blécourt, expert Gender en Preventie Seksueel Geweld bij Rutgers, expertisecentrum  seksualiteit, herkent het beeld. “In onze huidige samenleving heerst een dubbele moraal: als een man seks heeft wint hij iets, als een vrouw seks heeft verliest zij iets.”

‘Huidige kijk op seksuele relaties is een houdgreep’

“Mannen ervaren hun eigen gedrag ten opzichte van vrouwen minder snel als grensoverschrijdend, dan andersom. Het is daarom belangrijk om met elkaar af te stemmen wat wel en niet oké is.” Volgens Blécourt denken veel mannen bij plegers van grensoverschrijdend gedrag aan perverse, grijze, oude mannen. “Maar een hand op een bil of een seksueel getint grapje zijn vormen van seksueel grensoverschrijdend gedrag waar veel jongens aan meedoen.”

Dat blijkt ook uit de enquête. Studenten ontvangen grensoverschrijdende berichten waar ze niet om hebben gevraagd. “In grote Whatsapp-groepen worden veel memes (een soort online cartoon, red.) verstuurd”, vertelt een vrouwelijke student. “Ook seksueel getinte memes. Ik reageer niet op die appjes want ik ben in de minderheid, wat zouden ze wel niet denken?”

Mannen zitten wat dat betreft in een lastig parket, vindt Blécourt. Ze definieert de huidige kijk op seksuele relaties als ‘een houdgreep’. “De meeste jongeren staan voor moderne waarden zoals gelijkheid, respect en jezelf kunnen zijn, maar blijven tegelijk steken in hardnekkige stereotype genderrollen waarin ze worden aangemoedigd om te jagen en mee te doen met het machogedrag. Terwijl ook zij gewoon een fijne relatie willen.”

Waar kun je terecht voor hulp?

• Heb jij een ongewenste seksuele ervaring meegemaakt en wil je daarover praten? Bij Centrum Seksueel Geweld  staan specialisten voor je klaar. Je kunt gratis en anoniem chatten of bellen met 0800-0188.
• Het kan fijn zijn om met mensen om je heen te praten. Bijvoorbeeld met vrienden of met een vertrouwenspersoon van je studievereniging.
• Ook de TU Delft biedt ondersteuning. Je eerste aanspreekpunt is hiervoor altijd je studieadviseur.
• Die brengt je, als jij dat wilt, in contact met de afdeling Integrale Veiligheid. Zij begeleiden studenten bij het doen van aangifte wanneer zij slachtoffer zijn van seksueel grensoverschrijdend gedrag.
• De studieadviseur kan je doorverwijzen naar de studentenpsychologen. Zij bieden kortdurende begeleiding aan van maximaal drie gesprekken. Is er behoefte aan langdurige hulp, dan verwijzen zij je door naar de huisarts of een psycholoog buiten de TU. Je mag ook altijd op eigen initiatief contact opnemen met de studentenpsychologen als je daar behoeft aan hebt.
• Je kunt contact opnemen  met je eigen huisarts of de Studentengezondheidszorg (SGZ). Mocht de huisarts in het weekend niet aanwezig zijn, dan kun je (in Delft) contact opnemen met de huisartsenpost via 015-2511930. Meer informatie hierover op de website.
• Het kan goed zijn om contact op te nemen met een vertrouwenspersoon. Meer informatie vind je hier.
• Omdat een op de tien studenten te maken krijgt met seksuele intimidatie is de kans groot dat jij misschien iemand een luisterend oor biedt. In dat geval is het fijn om te weten hoe je het beste kunt reageren. Het belangrijkste is dat je kalm blijft. Als jij de rust bewaart kan de ander zijn of haar verhaal doen. Meer gesprekstechnieken vind je in de #metoo gespreksetiquette.