Desgevraagd: Comeback voor zeppelin?

Vrachtwagens zijn relatief klein. Schepen zijn traag en afhankelijk van water. En vrachtvliegtuigen hebben een landingsbaan nodig. Is het daarom niet veel handiger om zeppelins te bouwen voor grote vrachten? De Amerikaanse website Business insider vroeg zich dit hardop af in een artikel over de Aeros-craft. Het kan de nieuwe revolutionaire manier van vervoeren worden, schreef de site naar aanleiding van de eerste proefvluchten.

“Welnee, de zeppelin maakt vrachtvliegtuigen- en schepen absoluut niet overbodig. Het is zeker geen goed alternatief”, zegt docent ir. Joris Melkert van de faculteit Luchtvaart- en Ruimtevaartechniek (L&R) desgevraagd.

Vooral de vorm en grootte van de Aeroscraft werken tegen. Het prototype dat tijdens de proefvlucht werd gebruikt is 81 meter lang. Er komt ook een grote broer, die 230 meter lang wordt. “Vanwege de afmeting heeft het luchtschip last van veel weerstand. Stel dat er tegenwind is. Dan kom je vrijwel nergens. Wie dus een vracht snel en over een grote afstand vervoerd wil hebben, is helemaal niet beter af met een zeppelin.”

De capaciteit van de Aeroscraft is indrukwekkend. Het luchtschip kan maar liefst tweehonderd ton liften. Ter vergelijking: de payload van een Boeing 747 is 113 ton. “Maar die vliegt wel negenhonderd kilometer per uur en een zeppelin schat ik zo’n honderd kilometer per uur.”

Voor een niche-toepassing ziet Melkert wel mogelijkheden. “Bijvoorbeeld bij militaire operaties. Een zeppelin is handig om gebieden te observeren, daarvoor worden ze ook door de politie gebruikt. Daarnaast wordt de Aeroscraft waarschijnlijk gebruikt voor transport van zware goederen over een korte afstand.”

Niet voor niets stak Darpa, het instituut van het Amerikaanse ministerie van Defensie dat onderzoeksgelden beheert, al drie miljoen in de ontwikkeling van het luchtschip. “Maar ik zie geen toepassingen in oorlogsgebieden. De zeppelin is zo groot, dat de vijand het met gemak raakt. Sterker nog, ze moeten hun best doen om hem te missen.”

De Aeroscraft heeft een inventief ballastsysteem, waarmee de hoogte wordt gecontroleerd. “Als helium onder hoge druk wordt opgeslagen in tanks gaat de dichtheid omhoog in de zeppelin en daalt het luchtschip. Wordt helium losgelaten uit de tanks, dan is er een lagere dichtheid en stijgt de Aeroscraft. In zeppelins wordt altijd gespeeld met de dichtheid. De inhoud moet namelijk lichter zijn dan lucht om te zweven. Dat maakt het principe ook zo lastig, want lucht is al zo licht. Helium is schaars aan het worden, dat is nog een probleem. Een alternatief is waterstof, maar dat is licht ontvlambaar en daarom niet zo populair.”

De sigaarvormige luchtschepen spreken nog altijd tot de verbeelding. Ze werden bedacht door naamgever graaf Ferdinand von Zeppelin. In 1895 kreeg hij een patent voor een luchtschip. Begin twintigste eeuw was het een vrij populair vervoersmiddel. Onder meer door ongelukken en doordat vliegtuigen beter mensen konden vervoeren, verloor de zeppelin flink terrein.

De afgelopen decennia zijn er voortdurend plannen om zeppelins nieuw leven in te blazen. “Maar het komt eigenlijk nooit van de grond. Er is een te kleine markt voor en zeppelins hebben te veel nadelen en hoge kosten. Ook in Nederland en Duitsland waren er pogingen, maar zonder succes.”