Desgevraagd

Het tekort aan drinkwater is in sommige regio’s al een feit, en zal volgens doemdenkers de voornaamste oorzaak zijn van toekomstige conflicten. Maar het kan verkeren. Israël kampt al enige jaren met zeer droge winters, maar staat inmiddels weer op goede voet met Turkije. De buurlanden onderhandelen nu over een mogelijke waterlevering. De Israëlische regering denkt in 2001 vijftig miljoen kubieke meter water te moeten importeren.

Desgevraagd vertelt dr. Erik Mostert, managing director van de afdeling stroomgebiedbeheer bij CiTG, dat de bevolkingsaanwas de kern van het probleem vormt. ,,De wereldbevolking neemt toe en die monden moeten allemaal gevoed worden. Er gaat daarom veel water naar de voedselproductie, vooral voor de irrigatie van landbouwgebieden. Omdat het aanbod van water min of meer constant is, leidt dit hier en daar al tot schaarste. Daarvoor zijn wel technische oplossingen te bedenken, zoals dammen of andere gewassen. Maar dat zal altijd samen moeten gaan met beleidsmaatregelen. Misschien moet je wel besluiten landbouwgebieden te verplaatsen.”

Twistpunt

Regen zorgt in de meeste streken voor het grootste wateraanbod. In West-Europa lijkt er door subtiele klimaatveranderingen een verschuiving in de regenval plaats te vinden. Drogere zomers worden afgewisseld door nattere winters, die in sommige gebieden voor grote wateroverlast zorgen.

Maar regen valt niet te managen. Het voornaamste twistpunt is momenteel het rivierenbeleid, weet Mostert. Landen die dicht bij het punt zitten waar die rivier ontspringt, hebben schoon water in overvloed. ,,Je hebt altijd te maken met de tegenstelling bovenstrooms en benedenstrooms. Bovenstrooms kun je met het rivierwater doen wat je wilt, en de benedenstroomse landen moeten dan maar afwachten wat er aan bruikbaar water overblijft. Die belangentegenstellingen zijn echt enorm.”

In 1997 heeft de VN een conceptverdrag voor internationaal rivierbeleid aanvaard, dat aan deze willekeur een einde moest maken. Het liep alleen niet erg storm voor de ondertekening. Voor echte daadkracht is namelijk rampspoed nodig. De Sandoz-ramp in 1986 zorgde ervoor dat de onderhandelingen over de Rijn in een stroomversnelling raakten.

Mostert: ,,De Rijn wordt vaak als succes voor de internationale samenwerking opgevoerd. En terecht want de waterkwaliteit is de afgelopen dertig jaar sterk verbeterd. Vroeger zat er vrijwel geen leven in de rivier, nu zwemt er weer zalm in. Maar dat proces is al vijftig jaar terug in gang gezet. En dat daar af en toe rampen voornodig zijn: zo is het nu eenmaal.”

Door aanhoudende schaarste moet Israël volgend jaar 50 miljoen kuub water importeren.

Het gaat niet goed met de wereldwatervoorraad. Het tekort aan drinkwater is in sommige regio’s al een feit, en zal volgens doemdenkers de voornaamste oorzaak zijn van toekomstige conflicten. Maar het kan verkeren. Israël kampt al enige jaren met zeer droge winters, maar staat inmiddels weer op goede voet met Turkije. De buurlanden onderhandelen nu over een mogelijke waterlevering. De Israëlische regering denkt in 2001 vijftig miljoen kubieke meter water te moeten importeren.

Desgevraagd vertelt dr. Erik Mostert, managing director van de afdeling stroomgebiedbeheer bij CiTG, dat de bevolkingsaanwas de kern van het probleem vormt. ,,De wereldbevolking neemt toe en die monden moeten allemaal gevoed worden. Er gaat daarom veel water naar de voedselproductie, vooral voor de irrigatie van landbouwgebieden. Omdat het aanbod van water min of meer constant is, leidt dit hier en daar al tot schaarste. Daarvoor zijn wel technische oplossingen te bedenken, zoals dammen of andere gewassen. Maar dat zal altijd samen moeten gaan met beleidsmaatregelen. Misschien moet je wel besluiten landbouwgebieden te verplaatsen.”

Twistpunt

Regen zorgt in de meeste streken voor het grootste wateraanbod. In West-Europa lijkt er door subtiele klimaatveranderingen een verschuiving in de regenval plaats te vinden. Drogere zomers worden afgewisseld door nattere winters, die in sommige gebieden voor grote wateroverlast zorgen.

Maar regen valt niet te managen. Het voornaamste twistpunt is momenteel het rivierenbeleid, weet Mostert. Landen die dicht bij het punt zitten waar die rivier ontspringt, hebben schoon water in overvloed. ,,Je hebt altijd te maken met de tegenstelling bovenstrooms en benedenstrooms. Bovenstrooms kun je met het rivierwater doen wat je wilt, en de benedenstroomse landen moeten dan maar afwachten wat er aan bruikbaar water overblijft. Die belangentegenstellingen zijn echt enorm.”

In 1997 heeft de VN een conceptverdrag voor internationaal rivierbeleid aanvaard, dat aan deze willekeur een einde moest maken. Het liep alleen niet erg storm voor de ondertekening. Voor echte daadkracht is namelijk rampspoed nodig. De Sandoz-ramp in 1986 zorgde ervoor dat de onderhandelingen over de Rijn in een stroomversnelling raakten.

Mostert: ,,De Rijn wordt vaak als succes voor de internationale samenwerking opgevoerd. En terecht want de waterkwaliteit is de afgelopen dertig jaar sterk verbeterd. Vroeger zat er vrijwel geen leven in de rivier, nu zwemt er weer zalm in. Maar dat proces is al vijftig jaar terug in gang gezet. En dat daar af en toe rampen voornodig zijn: zo is het nu eenmaal.”