Computerbabbelboxen

Het Internet Relay Chat netwerk, kortweg IRC, biedt de snelste en meest informele weg om contact te leggen via het wereldwijde Internet. De meeste ‘IRC-ers’ bezoeken er hun stamkroeg, anderen gebruiken het als digitaal slagveld, een derde organiseert er een eigen discussiegroep, en een enke- ling stort zich op de ontwikkeling van het netwerk zelf. Carlo Kid (zijn computernaam), voormalig onderzoeker-in-opleiding en inmiddels IRC-goeroe, deed het allemaal.

Wie Internet gebruikt, loopt vroeg of laat tegen het groei- ende IRC-netwerk aan. Via IRC kunnen meerdere Internetgebruikers gelijktijdig communiceren via het beeldscherm. De kracht ervan schuilt in de communicatiesnelheid: de wereldwijd verspreide deelnemers converseren in real time. Omdat niemand staat te springen om een gesprek met honderden gebruikers tegelijk, maakt een gebruiker eerst een keuze uit de aanwezige ‘kanalen’ (discussiegroepen), of begint er zelf een.

Begin ’92 maakte Carlo voor het eerst contact. ,,Ik begreep er aanvankelijk niets van, vond het rommelig en wilde gelijk weer vertrekken”, grijnst hij. Niettemin werd zijn enthousiasme voor het medium gewekt door het directe contact met mensen in het buitenland, en de vrijheid eerst nog wat te kunnen sleutelen aan een zin ,,voordat je op return drukt”. ,,Daardoor krijg je een veel betere zinsbouw. Ik heb net een factor twee langer nodig om na te denken, dan me in real life ter beschikking staat.”

Bij Carlo’s komst op IRC waren twee kanalen voor homoseksuelen beschikbaar. Carlo, zelf homoseksueel, was weinig te spreken over de ‘extremistische, seksgerichte sfeer’ op die groepen. Samen met een jeugdige gebruiker in de USA besloot hij een eigen kanaal onder de naam ‘gayteen’ (van gay teenagers) te beginnen, met als regel: geen geil gepraat over seks. Met opzet kozen ze juist jonge homo’s als doelgroep. Jongeren die ontdekken homo te zijn, aarzelen dat te accepteren door het stereotype mediabeeld van ,,verwijfde types, leernichten en SM-ers” – iets waar de twee bestaande kanalen alleen maar aan bijdroegen. ,,Er was behoefte aan een realistisch beeld, iets waar zo’n jongen zich veilig zou voelen en wél een punt van herkenning kon vinden.”

Het opzetten van zo’n ‘stamkroeg’ op IRC is niet eenvoudig, want met een druk op de knop een kanaal creëren is niet voldoende. Zodra er geen gebruikers meer op een kanaal aanwezig zijn, verdwijnt het ogenblikkelijk. En kan het dus geen faam verwerven. Waar het op aankomt, is het actief ronselen van bezoekers. Iedere nieuwsgierige bezoeker werd benaderd met een praatje, een grapje en serieuze aandacht. Wanneer Carlo sliep, nam zijn Amerikaanse collega het over. ,,Ik stak daar werkelijk al mijn vrije tijd in. Tijdens elke pauze, direct na werktijd, en in het weekend van opstaan tot slapen gaan.” Twee maanden en enkele honderden bezoekers later stond het kanaal met een kleine groep vaste klanten op eigen benen. Twee jaar later zouden bijna twintigduizend mensen het kanaal bezocht hebben.

Het initiatief is niet voor niets geweest. Gayteen is nietmeer uit IRC weg te denken, en is zelfs door een Amerikaans homomagazine (oplage: 100.000 exemplaren) gecovered. Met name gebruikers in het homofobere buitenland vinden er gezelligheid, onderlinge (h)erkenning en mentale steun. ,,Persoonlijk heb ik twee mensen van serieuze zelfmoordplannen af kunnen houden”, constateert Carlo.

Een jaar lang vervulde Carlo een leidersrol op gayteen. Hij gaf technische IRC-adviezen, bood een luisterend oor en bemiddelde bij ruzietjes. Daarbij maakte hij kennis met een ongewenst effect van het IRC: het leent zich prima voor oorlogvoering. Wanneer een IRC-er een kanaal begint, krijgt hij of zij automatisch ‘operator-rechten’. Hiermee kan de operator het kanaal naar smaak inrichten, lastpakken verwijderen, en weer anderen operator maken. Operatorschap bezitten werkt daarnaast statusverhogend, en geen middel wordt geschuwd bij het najagen ervan. Softwarefouten en regelmatig optredende verbindingsproblemen worden hiertoe handig uitgebuit wanneer mogelijk. Slimmerikken rusten zogenaamde ‘warbots’ of software robotten uit met verschillende strijdtactieken. Als virtuele IRC-gebruikers nemen zij het snel en efficient op voor hun ‘baasje’. De geregeld uitbrekende oorlogjes kunnen de conversatie volledig onmogelijk maken.

Omdat ook Carlo’s kanaal hieronder te lijden kreeg, stak hij enige honderden uren en al zijn IRC-kennis in een verdedigende warbot, speciaal voor gayteen. Het ding bleek onoverwinnelijk. Dit stak sommigen zozeer, dat ze tegen beter weten in het kanaal bleven lastigvallen. Hierop besloot Carlo zich met nog méér passie op de IRC-software zélf te werpen, want: ,,In het oorspronkelijke protocol zitten wel twintig manieren om een gesprek onmogelijk te maken.”

Hij sloot zich aan bij het destijds nog maar kort opgerichte Undernet, een alternatief IRC-netwerk van gelijkgestemden. Naast verbeteringen aan het protocol herschreef hij hele delen van de software. Het was geen klus voor een regenachtige zondagmiddag. In de drukste periode werkte hij er twee maanden lang, zeven dagen in de week, twaalf uur per dag aan. Op Undernet zijn alle bestaande wartactics inmiddels kansloos. Ook biedt het meer faciliteiten dan het oude IRC-netwerk. Om zoveel mogelijk gebruikers de overstap naar Undernet te laten maken, voeren Undernetters een vurige PR.

Carlo kan het medium IRC iedereen aanbevelen, en natuurlijk met name het sterk verbeterde en merkbaar vriendelijker Undernet (Nederlandse server: nl.undernet.org). ,,IRC is een wereld apart, maar gevaarlijk verslavend”, lacht hij. (R.B.)