[Column] Slavernijexcuses

Op 19 december 2022 heeft Mark Rutte namens de Nederlandse staat excuses aangeboden voor een zwarte pagina uit de Nederlandse geschiedenis, ons slavernijverleden. De excuses net voor de kerstvakantie moeten voor wat discussie hebben gevoerd aan de eettafel, want ongeveer 50 procent van de Nederlanders is het namelijk eens met de slavernij-excuses. 

Persoonlijk vind ik het goed dat excuses zijn aangeboden. Slavernij is een ernstig onrecht dat door de geschiedenis heen miljoenen mensen onmetelijk leed heeft aangedaan. Deze geschiedenis is tot de dag van vandaag een bron van pijn voor afstammelingen van tot slaaf gemaakte mensen. Door deze geschiedenis voelen mensen met een zwarte huidskleur nog steeds de gevolgen in de vorm van discriminatie. 

Er wordt gezegd dat veel Nederlanders niks leren over deze geschiedenis. Ik heb een groot deel van mijn jeugd doorgebracht op Curaçao waar ik tot de tweede klas van de middelbare school veel leerde over de geschiedenis van Curaçao en dus ook over de slavernij op de Nederlandse Antillen. Een van de tegenargumenten die ik online zie en die ik van mensen om me heen hoor is dat slavernij iets van die tijd was, en dat Nederland “maar gewoon mee deed”. Als je iets leest over de geschiedenis, kom je erachter dat Nederland een belangrijke rol speelde in de slavenhandel, en dat de Nederlanders er ook nog erg goed in waren. 

We kunnen een smak geld geven, maar het kan ook anders

Er is ook discussie over eventuele herstelbetalingen die Nederland zou moeten doen. De meeste Nederlanders zijn hier tegen. Ik ben voor. Duitsland had bijvoorbeeld ook de Wiedergutmachung waarbij de overlevenden en slachtoffers van de Holocaust herstelbetalingen kregen. 
We kunnen een grote smak geld geven, maar het kan ook anders. Een manier waarop Nederland kan betalen voor onze rol in de slavernij, is door beurzen en gereserveerde schoolplekken te creëren in het hoger onderwijs voor afstammelingen van tot slaaf gemaakte mensen. Dit zou financiële en educatieve steun kunnen bieden aan individuen die historisch benadeeld zijn geweest vanwege het erfgoed van de slavernij. 

Ik denk dat dit zou helpen om het speelveld te egaliseren en kansen te bieden aan mensen die anders misschien geen toegang hebben tot hoger onderwijs. Vooral voor groepen die zich onbelangrijk voelen door discriminatie en systematisch racisme, ook wel gemarginaliseerde gemeenschappen genoemd.

Door de opleiding van deze groepen te ondersteunen, kan Nederland helpen om een meer rechtvaardige en inclusieve samenleving te creëren voor iedereen. Verder denk ik dat het verstrekken van beurzen en topschoolplaatsen als vorm van restitutie ook een betekenisvolle manier zou kunnen zijn voor Nederland om het schadebedrag te erkennen en aan te pakken vanwege onze geschiedenis in de slavernij. 

Bas Rooijakkers is masterstudent technische natuurkunde. Hij is geboren in Brabant en heeft een aantal jaar van zijn jeugd op Curaçao gewoond. Hij houdt van hardlopen en sinds de coronapandemie wielrent hij ook. Verder is hij altijd te porren voor een koffietje of speciaal biertje. 

Bas Rooijakkers / Columnist