[Column] Ondankbaar

Zo ontving ik een ballpoint (ik schrijf met een vulpen), een kaas (tja…), een doos chocolaatjes (vies) , een T-shirt (te klein), een laserpointer (had ik al), diverse boeken (weinig verheffende inhoud), een usb-stick (maar liefst 512 MB), een usb hub (versie 1.0 – reeds lang achterhaald), een tangram puzzel (volstrekt nutteloos), en ook weleens niks (spaart in elk geval het tandglazuur en verkleint de afvalberg). Gelukkig krijg ik soms wel iets nuttigs, zoals een Senz paraplu (een gewone en een opvouwbare), een boekenbon (altijd goed), en een kistje met twee redelijke flessen wijn.

Ooit gaf ik een lezing voor de vereniging van – ach, laat ik het maar anoniem houden. Een hele avond was ik eraan kwijt. Eerst de lezing en na de pauze uitvoerig vragen beantwoorden. Na afloop ontving ik uit handen van de voorzitter een fles wijn. Zag er indrukwekkend uit, met veel gouden letters op het etiket. Kenners weten dat dit een slecht voorteken is. Toen ik die wijn een paar dagen later proefde, bleek het inderdaad een inferieur bocht. Ik besloot de gulle gever hiervan in kennis te stellen: ‘Dank voor de fles wijn. Hij was helaas niet te drinken’. Duizend excuses, ‘zoiets kon natuurlijk altijd gebeuren’. Niet iedere fles behoudt zijn kwaliteit, er zit weleens een slechte tussen. Ruimhartig beloofde men mij een nieuw fles van dezelfde wijn. Mijn subtiele hint had helaas niet postgevat. Want ik wist inmiddels dat deze gootsteenontstopper bij de Makro voor 4,95 euro als wijn werd verkocht. Ik mailde terug dat ik de kans gering achtte dat de volgende fles van 4,95 wel goed was. Hierop ontving ik nimmer een antwoord of een fatsoenlijke fles wijn. Ik ben heus niet inhalig of ondankbaar, maar als een hele avond van mijn kostbare tijd wordt gewaardeerd met krap vijf euro dan ben ik toch enigszins teleurgesteld. Ik zou al tevreden zijn met dezelfde honorering als een vakkenvuller bij de Aldi.

Maar het kan nog erger.

Onlangs ontving ik een kaartje met daarop de woorden: ‘Als dank voor uw bijdrage hebben wij uit uw naam een donatie gedaan aan een goed doel’. Een vriendelijke manier om te zeggen ‘Wij hebben uw presentje aan iemand anders gegeven’. Is het niet aan mij om te beslissen of, en zo ja aan welk goed doel ik iets wil schenken? Stel dat er uit mijn naam een donatie is gedaan aan Al Qaeda of aan de actiegroep van Gretta Duisenberg? Of aan ontwikkelingsorganisatie SNV. Nooit van gehoord wellicht? Dit ‘goede doel’ ontvangt jaarlijks bijna 100 miljoen euro aan overheidssteun (onze belastingcenten) en spant zich in om de armoede in de wereld te bestrijden. Voor een aantal Nederlanders in de top van die organisatie lijkt dat aardig gelukt. Zo streek directeur Dirk Elsen in 2009 een salaris op van 182.464 euro (30 duizend euro meer dan het jaar daarvoor), en oud-Tweede Kamerlid Thea Fierens (PvdA) ontving in 2001 als interim directeur een bescheiden 327.239 euro. Daar moet ik 66.109 lezingen voor geven – elke dag één, gedurende 181 jaar.

Dap Hartmann is astronoom. Hij werkt als onderzoeker bij de faculteit Techniek, Bestuur en Management.