[Column] Nederlandse taal

Heb je het al gehoord? Geert Wilders en zijn partij hebben 37 zetels weten te scoren. Nederland begint een beetje te lijken op de Verenigde Staten, waarbij de steden de linkse kant kiezen en het platteland de voorkeur geeft aan rechts. Ik heb geprobeerd om naar debatten te gluren, maar zoals verwacht gaan die niet over de inhoud; het zijn eerder schreeuwfestijnen. Dit was de derde keer dat ik mocht stemmen, en ik begin te merken dat mijn politieke overtuigingen stevig aan het verankeren zijn.

Het hoofdthema van deze verkiezingen was immigratie, een onderwerp waarover mijn gedachten in het algemeen vrij ‘links’ zijn. Een subthema was de internationalisering van het onderwijs. Pieter Omtzigt wil namelijk de instroom van internationale studenten beperken en pleit voor meer Nederlands op universiteiten. Online zag ik hier veel afwijzende reacties over,  en ook onze eigen rector vindt het geen goed idee. Maar het is de moeite waard om erover te discussiëren.

Ten eerste wil ik dit zeggen. Er zijn aanzienlijke tekorten aan hoogopgeleide mensen in alle sectoren, en als internationale studenten die leegtes kunnen opvullen, lijkt me dat een prachtige zaak. Lees bijvoorbeeld het artikel in Delta over Denemarken, waar er tekorten ontstaan aan hoogopgeleide mensen. Bovendien is het te simplistisch om de kamertekorten alleen toe te schrijven aan internationale studenten. Studentenhuizen zijn vaak op zoek naar Nederlandse huisgenoten, dus Nederlandse studenten hebben nog steeds voorrang.

Een groot deel van de bacheloropleidingen aan de TU Delft is in het Engels, evenals vrijwel alle masteropleidingen. Ik vind dat universiteiten ook de toegankelijkheid van opleidingen voor Nederlandse studenten moeten wegen. Je leert beter als je opleiding in het Nederlands wordt gegeven. Ongeacht hoe zelfverzekerd we zijn over onze beheersing van het  Engels, het blijft voor velen de tweede taal die we leren door veel films te kijken. Het is best een eis aan nieuwe Nederlandse studenten om niet alleen het Engels van de academische wereld te begrijpen, maar het ook zelf te kunnen reproduceren.

Je leert beter in je eigen taal

Naar aanleiding van de anti-internationaliseringsgeluiden uit de politiek heeft Tim van der Hagen samen met de rectoren van universiteiten Twente, Eindhoven, Wageningen, Groningen en natuurlijk Delft een opiniestuk geschreven in de Volkskrant. Hij pleit ervoor dat we voor de grote maatschappelijke transities veel ingenieurs zullen nodig hebben. Dat mag waar zijn, maar ik vraag me af of we niet de omgekeerde redenering volgen. Zijn universiteiten er alleen maar om zoveel mogelijk diploma’s uit te reiken?

Het voorstel om alle opleidingen weer in het Nederlands te doen, lijkt me belachelijk. Zelfs bij technische natuurkunde (toen nog in het Nederlands) werden sommige vakken in het Engels gegeven, omdat de professor de enige was die het vak goed kon doceren, en hij was toevallig Engels. Laten we dat idee dus maar vergeten, maar laten we wel kritisch blijven op de internationalisering van het onderwijs als die niets toevoegt aan de opleiding zelf.

Misschien is het ook tijd dat we wat trotser worden op onze taal. Als er een voorstel is om van het Nederlands de voertaal te maken op universiteiten, hebben mensen meteen medelijden met de internationale studenten. “Je kunt toch niet verwachten dat ze allemaal Nederlands gaan leren?” In andere landen is het normaal dat je de taal leert als je er gaat wonen. Laten we die gewoonte omarmen en erkennen dat het Nederlands een taal is om trots op te zijn.

Bas Rooijakkers is masterstudent technische natuurkunde. Hij is geboren in Brabant en heeft een aantal jaar van zijn jeugd op Curaçao gewoond. Hij houdt van hardlopen en sinds de coronapandemie wielrent hij ook. Verder is hij altijd te porren voor een koffietje of speciaal biertje.

Bas Rooijakkers / Columnist