[Brief] De toekomst is nu

Lief CvB,

Hoe gaat het met jullie? In deze rare tijd is dat een vraag die ons meer dan normaal bezighoudt. Niet uit beleefdheid, maar uit reële zorgen, want wie is straks de eerste, de tweede, de twintigste in onze omgeving die ziek wordt? Ik hoop van harte dat het jullie en jullie familie, vrienden en andere dierbaren goed gaat. Ook zonder de toegenomen zorgen voor kwetsbare naasten vergt deze nieuwe werkelijkheid inspanningen van ons allemaal. De situatie ontwikkelt zich van dag tot dag: wat ik hier nu ook op zou schrijven, morgen is het vooruitzicht misschien wel weer compleet anders. De wereld is een living lab geworden en wij zitten er middenin.

De perfecte omstandigheden voor de TU van de toekomst, zou je zeggen. Op de afgelopen verjaardag van de universiteit hoorden we een pleidooi voor het afbreken van muren, voor grensoverschrijdende samenwerking om de complexe problemen van vandaag de dag aan te pakken. Ons eigen Centre for Engineering Education wond er al in 2016 geen doekjes om: “We have entered a threshold decade in which three converging driving forces are changing our world into one full of Volatility, Uncertainty, Complexity and Ambiguity, a VUCA world.” Hun conclusie? Om complexe problemen op te lossen moet je niet alleen goed zijn in wiskunde, maar ook oog hebben voor mensen. “The skills of tomorrow’s engineer must clearly go beyond the technical domain.”

‘De luxe is voorbij’

Deze toekomstvisies, en vele anderen uit de afgelopen jaren, zijn geschreven met abstracte problemen in gedachten. De energietransitie, vergrijzing en cybersecurity zijn problemen waar we makkelijk over praten. Het zijn problemen van de toekomst, waar de ingenieur van de toekomst aan de universiteit van de toekomst voor wordt opgeleid. Alle tijd om er nog even rustig over na te denken. Die luxe is voorbij. Het is eigenlijk onwaarschijnlijk passend: decennia lang hebben we nagedacht, rapporten geschreven en symposia gehouden over de ingenieur van 2020, want dat was immers de stip aan de horizon. Maar wie had gedacht dat die voorspellingen uit zouden komen? De toekomst is nu.

Is de universiteit van de toekomst hier dan ook? Ik heb goede hoop. Medewerkers van deze en andere universiteiten doen ongelofelijk hun best om met de nieuwe realiteit om te gaan: college’s gaan digitaal, tentamens worden opnieuw gepland en onderzoek en overleg worden zo veel mogelijk ‘op afstand’ voortgezet. Jaren aan innovatie wordt in enkele weken noodgedwongen geïmplementeerd en studenten, docenten en alle andere onmisbare schakels stellen zich flexibel op en strijken de laatste plooien glad om ook de komende tijd hoogwaardig onderwijs en onderzoek mogelijk te maken.

‘De boodschap is duidelijk: blijf studeren!’

Het was dit optimisme waardoor de brief van afgelopen woensdag mij zo opviel. In een e-mail aan alle studenten gaat het cvb in op de actuele situatie rond het coronavirus. Het was niet de eerste mail over dit onderwerp, maar wel de eerste zonder urgente aanleiding: geen nieuwe regels, geen nieuwe antwoorden. Wat is dan wel de boodschap? De rode draad door deze brief lijkt studievertraging te zijn. Het kwaad dat we koste wat kost moeten vermijden. De universiteit is zoals gezegd bezig onderwijs online aan te bieden zodat er zo weinig mogelijk van die studievertraging ontstaat. Een flinke klus, “zelfs” voor een TU “met een uitstekende reputatie op het gebied van online onderwijs”. Studenten wordt — met klem — verzocht eveneens hun uiterste best daarvoor te doen. Dit alles onder een dikgedrukte kop: “Blijf studeren!”. De boodschap is duidelijk.

En dat “menselijke kader” dat onmisbaar zou zijn bij complexe problemen? Onder “Tot slot” wordt in drie zinnen erkend dat emoties een rol spelen, dat studenten ook bezig moeten zijn verspreiding van het virus te voorkomen en dat er zelfs (met “Delftse inventiviteit”, schouderklopje voor ons!) hulp aan anderen geboden wordt. De conclusie: “Blijf studeren, zorg goed voor je eigen gezondheid en voor elkaar.” In die volgorde.

‘Niet alleen rauwe kennis doet ertoe’

De ingenieur van de toekomst denkt niet alleen aan techniek, maar ook aan mensen. Onze broeders en zusters in Leiden mogen dan niet opleiden tot ingenieurs, deze boodschap hebben ze wel begrepen. Bijna gelijktijdig aan de brief van ons CvB, stuurde de Leidse Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen (met aan het hoofd de tot voor kort Delftse Michiel Kreutzer) een e-mail aan alle studenten. Onder de titel “Message of support and solidarity from the Faculty Board” brengen zij precies dat: een boodschap van steun en solidariteit. Geen “Blijf leren!”, maar “You should always have someone to talk to, and if needed we can help you with that.” Niet studie op de eerste plaats, maar je gezondheid en die van je naasten. Een menselijke boodschap.

Lief CvB,

Ze mogen daar in Leiden traditioneel zijn, sommigen vinden ze misschien zelfs een tikkeltje ouderwets, maar deze houding is er een van de toekomst. Niet alleen de rauwe kennis doet ertoe, ook de menselijke, sociale en maatschappelijke context. En soms bereik je impact op de maatschappij misschien niet door uit te blinken in je vakgebied, maar door uit te blinken in je menselijkheid. Dus ingenieurs van de toekomst, laten we deze kans aangrijpen om muren af te breken. Laten we deze Leidse boodschap ook in Delft doen klinken. Laten we een verschil maken, nu dat kan. En laten we vooral zorgen dat we er zijn voor onze omgeving en voor elkaar, want misschien is dat waar het nu om draait.

Ik spreek mijn dank, respect en bewondering voor jullie uit. Zorg goed voor je eigen gezondheid en voor elkaar. En laten we deze gebeurtenissen aangrijpen om er sterker uit te komen, als universiteit van de toekomst.

• Emiel Beinema is als double degree-student bezig met een MSc Communication Design for Innovation en een MSc Computer Science.

Opinion / Our platform is open to well written and well argued opinion articles written by students and employees of TU Delft. The maximum word count is 700. Email us at delta@tudelft.nl.