Aardig zijn is opofferen

It was a mysterious story about a strange American who had come to London, written an equation that drove him first to Christianity, than to selfless aid to the homeless, and finally to suicide. There was some kind of connection between his equation and his life. What a story!

Dit schrijft Oren Harman, hoogleraar geschiedenis van de natuurwetenschappen in Amerika en Israël, in de appendix (!) van zijn boek over George Price (1922-1975). De Amerikaanse onderzoeker die overleed aan zijn onderzoek naar aardig zijn en verwantschap. Inderdaad, wat een verhaal.

Aardig zijn is natuurlijk een heel sterk sociaal bindmiddel tussen mensen. Eigenlijk hangt het hele dierenrijk er sociaal gezien mee aan elkaar. Maar, ons spreekwoordelijke ‘wie goed doet die goed ontmoet’, verraadt al een beetje dat pure onbaatzuchtigheid moeilijk is te verdedigen. De vraag naar hoe aardig zijn nu precies werkt, blijkt dan ook een behoorlijke breinkraker te zijn waar Price zich op verkeek. Harman neemt de lezer mee in het heftige leven van Price, zijn ontmoetingen, zijn wetenschappelijke rationele denken, maar ook zijn vertwijfeling als wetenschapper en als mens.

Price, van oorsprong scheikundige, kwam onder meer via het Manhattan Project terecht bij het vroege onderzoekswerk naar de transistor en uiteindelijk de computer. Hij werkte voor IBM en Bell Labs. Geïnspireerd door onder meer de ‘Mathematical theory of communication’ door Claude Shannon (1948), verdiepte Price zich in de wiskundige basis voor altruïsme. In de ontwikkeling richting de Price Equation ontmoette hij wetenschappers als de bioloog William Hamilton (1936-2000), die op zoek zijn geweest naar de genetische basis van vriendelijk zijn.

Price wordt door zijn collega’s gezien als een excentriekeling en ontvangt niet overal een welwillend oor voor zijn manier van denken. Hard op zoek naar de mathematische grondbeginselen van selectie door mens en natuur, vereenzaamt Price. Zijn dochters ziet hij niet meer en hij zoekt steun bij de christelijke kerk. Deelt soep uit aan daklozen en zwerft zelf een tijdje. Uiteindelijk raakt hij alles en vooral zichzelf kwijt. Sociale binding wordt maatschappelijk en wetenschappelijk Price zijn Waterloo. Unable to see the answer, schreef Price aan zijn editor voordat hij in 1975 zelfmoord pleegt. Volgens Harman liep hij tegen Wittgenstein’s wall: where the limits of our reason confront the depths of our soul. Een wetenswaardig en aangrijpend boek, temeer omdat ik zelf onderzoek doe in de wereld van modelleren en wetenschapscommunicatie. Vanavond toch maar wat eerder naar huis.

Oren Harman ‘The price of altruism: George Price and the search for the origins of kindness’ New York: Norton, 451 pagina’s, 2010, ISBN: 978-0-393-06778-1.

The BBC reports on the research done by the universities of Aberystwyth, Exeter and Stockholm, published online last Sunday in Nature Geoscience. The researchers measured the melt rate of the 270 major glaciers in Chile and Argentina since the time of the Little Ice Age, which is defined as a period extending from the 16th to 19th century. The researchers discovered that the melting rate has accelerated dramatically over the last 30 years.

Dr Ernst Schrama (Aerospace Engineering) was involved in a similar publication (Science, 13 November 2009) concerning the accelerated melting of land ice in Greenland. He answered our questions by email.

The researchers say that the melting rate has accelerated ‘10 to 100 times’ in the last 30 years compared to the previous centuries. How did they establish that?
“They compared digital elevation models obtained from the space shuttle radar topography mission to earlier cartographic sources. This yields an insight into the mass loss rates of the last 30 years. To look further back in time, they studied, for instance, the moraines that glaciers left in the past.”

You have been working on data from the Grace gravity satellite on accelerated land ice loss in Greenland. Does Grace show accelerated glacier melt in South America as well?
“GRACE does show a negative mass balance over the Patagonian ice sheets. I cite from the article an observed rate of -27.9 +/- 11 cubic kilometres per year, which is about one-tenth of the Greenland value.”

After two hard winters in Western Europe, people seem to think global warming has come to a halt. What is your opinion?
“Weather and climate are really two different things. Two harsh winters in 2010 and 2011 is what we call a weather phenomenon, in my opinion. Also, during the most recent winter, it was unseasonably warm on the west coast of Greenland. Now, the global warming discussion is concerned with 10 to 30 year temperature trends. A graph of the year-average temperature in the Netherlands over the last century clearly shows a continuously rising trend. The extra degree centigrade since 1900 came from global warming.”

Do these latest findings significantly influence the estimates for sea level rise?
“Sea level rise is a small signal that used to stand at about 20 cm per century, since the start of the industrial revolution. Satellite radar data over the oceans has shown a rise of more like 34 cm per century. Greenland and West Antarctica contribute 350 gigatonnes per year, amounting to something like 10 cm per century. Patagonia adds another centimetre to that. 

“The Delta committee forecasts up to 1.3 meters by the end of the century – three times more than the 34 cm – but why? The answer is that we did not account for the thermal expansion of seawater. About two thirds of the sea level rise signal is from volume expansion. I can’t make the message merrier than it is, but this is what people see in the data and what computer models forecast.”

N.F.Glasser et. al., Global sea-level contribution from the Patagonian Icefields since the Little Ice Age maximum, Nature Geoscience, 3 April 2011