Verantwoording onderzoek seksueel grensoverschrijdend gedrag

Delta deed de afgelopen weken onderzoek naar seksueel grensoverschrijdend gedrag onder studenten. Hier lees je meer over hoe we dat hebben aangepakt.

Een op de tien vrouwelijke studenten in Nederland is tijdens haar studententijd slachtoffer van verkrachting, bleek vorig jaar uit onderzoek van I&O Research in opdracht van Amnesty International. We wilden weten of deze landelijke percentages vergelijkbaar zijn met die in Delft. Hebben studenten seksueel grensoverschrijdende ervaringen en zo ja, welke? En hoe vaak vindt dat plaats in het studentenleven of op de universiteit?

• Lees hier de uitkomsten van Delta’s onderzoek naar seksueel grensoverschrijdend gedrag op de TU Delft

Seksueel grensoverschrijdend gedrag vindt meestal plaats tussen studenten. Soms is dat op de campus, maar vaak ook niet. En ook als er iets vervelends gebeurt tijdens het uitgaan of in een studentenhuis, kan het zijn dat studenten elkaar tegenkomen in de collegezaal. Wat verwachten studenten van de universiteit? Weten ze de juiste loketten en procedures te vinden?

Vragenlijst
Of en in hoeverre Delftse studenten ervaringen hebben met seksuele grensoverschrijding hebben we geprobeerd te meten door te vragen of respondenten sinds ze aan TU Delft studeren weleens tegen hun wil penetratie of orale seks hebben gehad, ongewenst aangeraakt zijn of ongewenste verbale of digitale seksueel getinte opmerkingen, grappen of beelden hebben ontvangen. Respondenten konden twaalf verschillende ervaringen aanvinken en kregen vervolgvragen over hoe dat ging, wie dat deed, waar het gebeurde, of er sprake was van druk of dwang, en met wie ze erover hebben gesproken.

Sommige studenten merkten terecht op dat die lijst niet volledig is en seksueel grensoverschrijdend gedrag soms complexer is. Stalking zit er bijvoorbeeld niet bij, terwijl dat vaak wel een seksuele component heeft. Ook merkte een respondent op dat mensen die seksueel grensoverschrijdend gedrag hebben meegemaakt waarschijnlijk eerder geneigd zijn zo’n vragenlijst in te vullen.

Wie vulden de enquête in?
214 studenten vulden de vragenlijst in tussen 21 april en 1 juni. De respondenten zijn verdeeld over alle faculteiten. 42 procent is masterstudent, de rest bachelorstudent. 12 procent van alle respondenten is een internationale student. Daarmee zijn internationals ondervertegenwoordigd in dit onderzoek, want op de universiteit in zijn geheel is 24 procent van de studentenpopulatie internationaal. ( peildatum 14 juni 2022).

De verhouding tussen mannelijke en vrouwelijke studenten is vrijwel gelijk. 50 procent van de respondenten is man, 49 procent is vrouw en 1 procent identificeert zich met geen van beide geslachten. Gekeken naar de populatie vrouwelijke studenten (31 procent, peildatum 14 juni 2022) zijn zij in dit onderzoek oververtegenwoordigd.

Foutmarge
Op de totale TU Delft-populatie (exclusief PhD-studenten) van 25.753 studenten (peildatum 28 juni) is de foutmarge bij een steekproef van 214 studenten 7 procent met een betrouwbaarheidsniveau van 95 procent.

De foutmarge geeft aan in hoeverre de enquêteresultaten overeenkomen met de gehele populatie. Als 60 procent van de respondenten ‘ja’ antwoordt bij een foutmarge van 7 procent, dan betekent dit dat tussen de 53 procent (60-7) en 67 procent (60+7) van de mensen in de algehele TU-populatie van mening is dat het antwoord ‘ja’ moet zijn.

Waarom we voorzichtig zijn met termen als verkrachting, dader en slachtoffer
In het Amnesty-onderzoek bleek dat meer dan de helft van de studenten die verkrachting hebben meegemaakt dat zelf niet beschouwen als verkrachting. Daar hebben ze allerlei redenen voor en dat heeft deels te maken met publieke perceptie en vaak ook met de context. Niet bij iedereen doet de term verkrachting dus recht aan de ervaring. Dat betekent niet dat we penetratie zonder instemming niet zien als verkrachting, wel dat we voorzichtig zijn met het label.

Iets vergelijkbaars geldt voor termen als dader en slachtoffer. Iemand die een seksueel grensoverschrijdende ervaring heeft wordt vaak neergezet als slachtoffer, terwijl ze zichzelf niet altijd zo zien. Grensoverschrijdend gedrag heeft ook niet altijd vervelende gevolgen. Of soms zijn situaties met seksueel grensoverschrijdend gedrag onduidelijk. Dan heeft iemand bijvoorbeeld het idee duidelijk te hebben aangegeven iets niet te willen, maar heeft de ander die signalen niet opgepikt. Is er in al die situaties sprake van een dader en een slachtoffer? Ook hier betekent het niet dat de ervaring of het gedrag niet grensoverschrijdend is, wel dat woorden als dader en slachtoffer geen of niet volledig recht doen aan alle situaties. We hebben daarom zoveel mogelijk geprobeerd zulke woorden te vermijden, tenzij studenten ze zelf gebruiken.

Met dank aan
Dit onderzoek had niet kunnen plaatsvinden zonder de hulp van Erasmus Magazine redacteuren Tim Ficheroux en Feba Sukmana. Zij deelden de vragenlijst en verantwoording – die zij met hulp van verschillende experts opstelden – belangeloos en waren altijd bereikbaar voor vragen. Dank gaat ook uit naar alle studenten die de enquête invulden en hun persoonlijke ervaringen met ons deelden.

• Naar aanleiding van het onderzoek hebben we ook de TU-studentpsychologen om een reactie gevraagd. Deze reactie moet door hen nog intern worden besproken en ontbreekt daarom bij het artikel.
• Heb je vragen over het onderzoek of de keuzes die we hebben gemaakt? Mail Delta-redacteur Marjolein van der Veldt.