Geprojecteerde beelden en schilderijen, geluidsfragmenten en een speciaal ingehuurde voordrachtskunstenaar. De Stevinlezing van de Engelse neurowetenschapper Semir Zeki was afgelopen zaterdag een feest voor de zintuigen.
Delen
/strong>
Semir Zeki, hoogleraar aan de universiteit van Londen, had voor zijn lezing ‘Art and the Visual Brain’ weinig aan het toeval overgelaten. Een maand tevoren had hij zijn technicus vooruitgestuurd om de mogelijkheid in het Auditorium te verkennen. Bij zijn aankomst donderdag ontmoette hij de Amsterdamse drama-student Teun van der Sluijstel, die een aantal cruciale citaten zou moeten voordragen.
Zijn lezing werd dan ook een vorm van totaaltheater. ‘Zien’, zo betoogde Zeki, gebeurt in de hersenen, onze ogen zijn niets meer dan receptoren. Het brein heeft voor het zien verschillende gebieden, die onderling zijn verbonden en gespecialiseerd zijn in eigenschappen als vorm, beweging en kleur. Hij illustreerde dat door boven de titelrol van een James Bond-film de bijbehorende hersenactiviteit te projecteren.
De grote kunstenaars hebben volgens Zeki intuïtief begrepen dat onze hersenen de werkelijkheid construeren aan de hand van algemene begrippen en concepten. Het kubisme faalde in zijn pretentie de werkelijkheid in zijn essentie weer te geven, omdat het de kijker te weinig houvast bood. Maar schilders als Malewitsj en Mondriaan voldeden juist prima aan de verlangens van ons brein, door de objectieve wereld tot rechte lijnen en rechthoekige vlakken terug te brengen.
Aan het einde van zijn lezing vroeg hij zich af: ,,Is het ontleden van esthetiek wel verstandig?” Uiteindelijk, zo concludeerde Zeki, doet de kennis van de werking van het brein niets af aan de impact die grote kunst heeft. Zijn afsluiting was daarom woordloos: op het scherm zoemde de camera in op een Piéta van Michelangelo, onder de klanken van de finale van Wagners Götterdammerung. Het volle Auditorium (1150 aanwezigen) beloonde hem met een overdonderend applaus.
Wetenschappelijk minstens zo belangrijk, maar minder spectaculair was de andere Stevin-spreker Leroy Hood, een van de vaders van het Human Genome Project. Hij sprak over de parallellen tussen de biotechnologie en de informatietechnologie, de dominante technologieën van de 21ste eeuw. ,,Biologie is nu ook een informatiewetenschap geworden.” De biotechnologie, oftewel genomics, zou volgens Hood de geneeskunde van een reagerende in een voorspellende en % later – voorkomende wetenschap veranderen.
Geprojecteerde beelden en schilderijen, geluidsfragmenten en een speciaal ingehuurde voordrachtskunstenaar. De Stevinlezing van de Engelse neurowetenschapper Semir Zeki was afgelopen zaterdag een feest voor de zintuigen.
Semir Zeki, hoogleraar aan de universiteit van Londen, had voor zijn lezing ‘Art and the Visual Brain’ weinig aan het toeval overgelaten. Een maand tevoren had hij zijn technicus vooruitgestuurd om de mogelijkheid in het Auditorium te verkennen. Bij zijn aankomst donderdag ontmoette hij de Amsterdamse drama-student Teun van der Sluijstel, die een aantal cruciale citaten zou moeten voordragen.
Zijn lezing werd dan ook een vorm van totaaltheater. ‘Zien’, zo betoogde Zeki, gebeurt in de hersenen, onze ogen zijn niets meer dan receptoren. Het brein heeft voor het zien verschillende gebieden, die onderling zijn verbonden en gespecialiseerd zijn in eigenschappen als vorm, beweging en kleur. Hij illustreerde dat door boven de titelrol van een James Bond-film de bijbehorende hersenactiviteit te projecteren.
De grote kunstenaars hebben volgens Zeki intuïtief begrepen dat onze hersenen de werkelijkheid construeren aan de hand van algemene begrippen en concepten. Het kubisme faalde in zijn pretentie de werkelijkheid in zijn essentie weer te geven, omdat het de kijker te weinig houvast bood. Maar schilders als Malewitsj en Mondriaan voldeden juist prima aan de verlangens van ons brein, door de objectieve wereld tot rechte lijnen en rechthoekige vlakken terug te brengen.
Aan het einde van zijn lezing vroeg hij zich af: ,,Is het ontleden van esthetiek wel verstandig?” Uiteindelijk, zo concludeerde Zeki, doet de kennis van de werking van het brein niets af aan de impact die grote kunst heeft. Zijn afsluiting was daarom woordloos: op het scherm zoemde de camera in op een Piéta van Michelangelo, onder de klanken van de finale van Wagners Götterdammerung. Het volle Auditorium (1150 aanwezigen) beloonde hem met een overdonderend applaus.
Wetenschappelijk minstens zo belangrijk, maar minder spectaculair was de andere Stevin-spreker Leroy Hood, een van de vaders van het Human Genome Project. Hij sprak over de parallellen tussen de biotechnologie en de informatietechnologie, de dominante technologieën van de 21ste eeuw. ,,Biologie is nu ook een informatiewetenschap geworden.” De biotechnologie, oftewel genomics, zou volgens Hood de geneeskunde van een reagerende in een voorspellende en % later – voorkomende wetenschap veranderen.
Comments are closed.