‘Ze modderen maar wat aan’

Na zijn afstuderen wil hij naar Rome om in opdracht van het Vaticaan de bouw van vijftig nieuwe kerken te begeleiden.

Figuur 1 Michel Remery: ,,Dit rapport verdwijnt niet zomaar in de kast”

De 23-jarige Michel Remery legde vorig jaar november via de vakgroep bouwmanagement zijn eerste contacten met de Birzeit universiteit in de door Israël bezette ‘Westbank’. Hij wist dat daar een groot gebrek aan woningen was. Op de westelijke Jordaanoever en de Gaza-strook samen wonen ongeveer 1,7 miljoen mensen en de bouwruimte is beperkt. De joodse bewoners hebben voldoende ruimte, terwijl de Palestijnse meederheid te kampen heeft met grote woningnood. Remery vroeg zich af hoe het bouwproces in de bezette gebied efficiënter te maken is.

De politieke spanningen in het gebied rond de westelijke Jordaanoever vielen de bouwkundige onmiddellijk op: ,,Overal liepen Israëlische soldaten en soms waren er wegblokkades. Soms sloot het Israëlische leger de stad af uit angst voor bomaanslagen.”

Arafat

In de eerste weken van zijn verblijf ontmoette hij Yasser Arafat, leider van de Palestijnse regering: ,,Ik heb even met hem gepraat, hij noemde mijn onderzoek een erkenning van het Westen voor de problemen in de bezette gebieden.”

De nadruk van Remery’s onderzoek lag op bouwmanagement. Hij bezocht bouwprojecten en interviewde werknemers en projectleiders. ,,Er was meestal een goede planning gemaakt. Keurige tijdsbalken met parallelle bouwprocessen, zoals we het aan de TU ook leren. Ze werden alleen helemaal niet gebruikt, hingen gewoon te vergelen. Iedere dag bedenken ze weer opnieuw wat ze gaan doen en er wordt veel tijd en materiaal verspild; ze modderen maar wat aan. De activiteiten gebeuren simpelweg achter elkaar in plaats van tegelijkertijd.” In de ogen van de Delftse bouwmanager hopeloos primitief.

Met name de kleinschalige bouwprojecten waren een ‘rommeltje’. De tijdsplanning van de projecten is vaak veel te optimistisch, grote vertragingen komen vaak voor. De Israëlische bezetter krijgt daarvan meestal de schuld: ,,De Israëli’s sluiten vaak wegen af en houden materiaal onnodig lang vast bij controles.” Volgens Remery kunnen de bouwers zelf ook veel verbeteren: ,,Ander bouwmateriaal en een goede planning kunnen de bouwtijd halveren en het bouwen veel goedkoper maken. In plaats van het gebruik van de dure, traditionele witte Palestijnse stenen adviseert hij het gebruik van gewone bakstenen en beton.

Deze relatief eenvoudige oplossingen zullen de Palestijnsebestuurders waarschijnlijk toejuichen, want de woningnood is hoog. Jaarlijks is behoefte aan zestigduizend nieuwe woningen, terwijl er nauwelijks zesduizend worden gebouwd. Dit veroorzaakt grote sociale problemen. ,,Veel mensen kunnen niet trouwen voordat ze een eigen woning hebben. Families blijven daardoor vaak lang in een te kleine woning.”

Zijn advies aan de Palestijnse regering is ,,een strakkere controle op de uitvoering van de bouwplannen en een efficiëntere aanpak van het bouwproces”. Hij pleit in zijn afstudeerverslag ook voor een snelle standaardmethode voor huizenbouw. ,,Iedereen kan dat bedenken, het is voor de hand liggend”, relativeert Remery zijn eigen onderzoek.

Kerken

Na zijn afstuderen gaat Remery waarschijnlijk in dienst van het Vaticaan werken. ,,De Paus verwacht rond het jaar 2000 een grote toestroom van pelgrims naar Rome en wil zorgen voor voldoende kerkruimte.” Op dit moment staan al ongeveer negenhonderd kerken in Rome. De verwachting is dat er nog ongeveer vijftig bij moeten komen. Hoe vijftig kerken in het overvolle Rome te plaatsen zijn, weet Remery nog niet. Niet alleen de plaats wordt een probleem, ook het uiterlijk van de stad: ,,De kerken moeten goed passen in de omgeving en het gezicht van de stad niet aantasten.”

De opdracht werd hem vorig jaar in Manilla (Filipijnen) aangeboden op de wereldjongerenmanifestatie van de katholieke kerk. Daar was hij een van de twee Nederlandse afgevaardigden, en las een boodschap voor aan de ongeveer vijf miljoen jongeren op de manifestatie. Hij vat het als volgt samen: ,,We hebben de jongeren van de wereld opgeroepen tot geloof en het zoeken naar vrede.”

Remery is blij dat hij met zijn opdracht in de Westbank een invulling heeft kunnen geven aan deze boodschap. ,,Dit rapport verdwijnt tenminste niet zomaar in een kast, ik heb echt het gevoel dat er iets nuttigs mee gedaan gaat worden. Buitenlandse ondernemers kunnen nu begrijpen wat de problemen van de Palestijnse bouwcultuur zijn. Ik hoop dat er meer bedrijven naar deze gebieden komen om de woningnood op te lossen.”