Wetenschappers adviseren betere ventilatie tegen corona

De drinkwaterwinning is aan strenge regels gebonden, de Voedsel- en Warenautoriteit waakt over alles wat je in de mond steekt en ook het riool is keurig gereguleerd. Besmettelijke ziekten waren in de geschiedenis keer op keer de aanleiding om de hygiëne te verbeteren door de voorschriften aan te scherpen.

Het is tijd dat de coronapandemie hetzelfde effect heeft op ventilatie-installaties, stellen 39 wetenschappers in een gezamenlijk artikel in het wetenschapsblad Science: A paradigm shift to combat indoor respiratory infection. Ze trekken een parallel met het Sanitary Report uit 1842. Dat was in het Victoriaanse Engeland het begin was drinkwatervoorzieningen en de aanleg van rioolsystemen.

Nu is het tijd om ervoor te zorgen dat de lucht in gebouwen duidelijk minder ziekteverwekkers gaat bevatten, net als we mogen verwachten dat er schoon en veilig water uit de kraan stroomt, aldus de onderzoekers uit onder meer Australië, Verenigde Staten, China, Verenigd Koninkrijk, Singapore en Nederland.

Hybride ventilatie
Hoogleraar binnenmilieu prof.dr. Philo Bluyssen (faculteit Bouwkunde) is de Delftse stem in het geheel. Vorig jaar was ze een van de ondertekenaars van een brandbrief naar de wereldgezondheidsorganisatie WHO om aandacht te vragen voor de derde besmettingsroute van het coronavirus: als aerosolen door de lucht. In vergelijking met spuugdruppeltjes en contactoverdracht, die bestreden worden met afstand houden, mondkapjes en handen wassen, was er voor rondzwevende aerosolen te weinig aandacht, schreven ze toen.

‘Ventilatie wordt als kostenpost gezien, maar kijk eens wat de pandemie kost’

Ventilatievoorschriften beperken zich veelal tot het aantal liters verse lucht per persoon waarvoor vaak de CO₂-concentratie als indicator wordt gebruikt. Filtratie en desinfectie van de lucht zijn zelden aan de orde, behalve in ziekenhuisinstallaties, aldus de onderzoekers.

“Ventilatie, inclusief filtersystemen en monitoring, moeten we niet meer zien als iets dat je gewoon toevoegt aan een gebouw. Het moet slim geïntegreerd worden”, zegt Bluyssen. “In nieuwe gebouwen zou je voortaan altijd hybride ventilatie moeten kunnen aanbieden. Dat betekent dat je natuurlijke ventilatie als basis hebt, maar dat je daar mechanische ventilatie aan kunt toevoegen op momenten dat en locaties waar het nodig is. Ventilatie wordt nu vooral als kostenpost gezien, maar kijk eens wat deze pandemie ons kost.”

Bouwbesluit
Het binnenklimaat verbetert pas als de WHO het gevaar van de verspreiding van ziekteverwekkers in gebouwen erkent, schrijven de onderzoekers. Dan pas gaan landen hun eigen standaarden ontwikkelen en ventilatiecertificaten toekennen aan installaties die aan de hogere standaarden voldoen.

Wordt dat niet hartstikke duur? “Je ventilatie verbeteren betekent zeker een investering”, erkent medeauteur dr. Marcel Loomans, binnenklimaatspecialist bij de TU Eindhoven. “Je zult bijvoorbeeld wat meer energie verbruiken. Op de totale kosten van een gebouw is het bedrag klein, en het levert de samenleving als geheel veel op. Los van deze pandemie, heeft een mindere luchtkwaliteit in gebouwen effect op onze gezondheid. Ik hoop dus dat de aandacht voor ventilatie blijvend is en dat we ook dit onderdeel zullen verankeren, bijvoorbeeld in het Bouwbesluit.”

• Zie ook:

  ^{Video TU Delft TV over het zichtbaar maken van de verspreiding van aerosolen}

• Lees ook: Ventilatierichtlijnen onvoldoende in strijd tegen corona